W outdoorze, tak jak w innych branżach, trwa nieustanny „wyścig zbrojeń”. Kto nie idzie do przodu, nie stawia na rozwój i badania, szybko zostaje w tyle. A kto raz odłączy się od peletonu, może mieć problem, by go dogonić.
Zacznijmy od początku. Co to są buty trekkingowe inaczej zwane górskimi? To obuwie przeznaczone do wędrówek w terenie górskim o różnej trudności. Oczywiście modeli butów trekkingowych jest bardzo dużo, w zależności od tego, w jakim terenie i o jakiej porze roku będziemy się poruszać. Rzecz jasna, że na lekki szlak latem wybierzemy inne buty niż na trudną wędrówkę w środku zimy. Niemniej buty trekkingowe najczęściej mają co najmniej jedną wspólną cechę: są butami wysokimi, czyli za kostkę. Pozostałe cechy i charakterystyka będą się różnić, często dość znacząco. Buty przeznaczone do górskiej aktywności to doskonały przykład zmian, jakie na przestrzeni lat zaszły w sprzęcie outdoorowym. Zmieniały się nie tylko materiały, ale i rozwiązania. Pojawiały się pomysły lepsze i gorsze. Jakie najlepsze buty trekkingowe wybrać? Przedstawiamy elementy, które mogą decydować o wyborze konkretnego modelu.
Właściwe dopasowanie buta do stopy to ważna kwestia dla każdego fana wycieczek. Na początku oczywiście kluczowy jest dobór butów w góry do aktywności oraz dopasowanie modelu i rozmiaru. Przede wszystkim nie powinny powodować ucisku, otarć oraz przemieszczania się stopy wewnątrz buta. Producenci dopasowują konstrukcję obuwia również do płci użytkowników i użytkownicznek. Dlatego też buty trekkingowe damskie mają zredukowaną nie tylko długość wkładki, ale również objętość cholewki.
Sposób sznurowania może różnić się między poszczególnymi typami obuwia. Łatwo zauważyć, że innego rodzaju wiązanie występuje w butach do biegania w terenie, butach podejściowych czy typowo wysokogórskich. Biegacze najczęściej poszukują szybkiego i łatwego w obsłudze systemu. Przybiera on niekiedy formę ściągacza, umożliwiającego odpowiednie dopasowanie buta.
Jakie najlepsze buty trekkingowe? Modele przeznaczone do zimowej działalności oraz te typowo wysokogórskie posiadają dwie strefy wiązania. Jest to szczególnie zauważalne w Aku Hayatsuki GTX, w których ten podział jest wyraźny. Najpierw można dowiązać dolną część cholewki, a następnie dopasować je w okolicy kostki.
Niekiedy system sznurowania zostaje zapożyczony z innego rodzaju butów, jak w modelach Salewa Mountain Trainer. To tzw. Climbing Lacing sięgający samego czubka buta, dzięki czemu możliwe jest wyjątkowo precyzyjne dopasowanie konstrukcji do stopy. Występuje ono w butach wspinaczkowych, których odpowiednie dowiązanie ma kluczowe znaczenie i może mieć wpływ na precyzję stawania na stopniach.
Warto wspomnieć tutaj także o modelu Garmont G-Trail GTX posiadającym wiązanie zapożyczone z butów biegowych. Ten system skutecznie przeniesiono do typowo trekkingowego obuwia. Sznurowanie od samego czubka buta pozwala na osiągnięcie niezwykle precyzyjnego dopasowania. Ściągacz sprawia, że wyjątkowo szybko będziesz w stanie go założyć i wyregulować. W razie potrzeby możesz go również rozluźnić lub nieco mocniej dociągnąć. A wszystko w kilka sekund.
Pomysł z pozoru prosty, a jednocześnie niezwykle przydatny. Chroni ono cholewkę przed uszkodzeniem o wystające kamienie lub korzenie. Jest to dodatkowe wzmocnienie w przedniej części buta jak w modelu Salewa Alp Trainer 2 Mid. W ten sposób przy kontakcie z ostrą skałą nie dojdzie do uszkodzenia cholewki. Rozwiązanie polegające na oblaniu noska twardą gumą jest także znakiem rozpoznawczym sandałów Keen (KEEN.PROTECT™). Dzięki niemu możliwe jest poruszanie się po mniej wymagających górskich ścieżkach bez ryzyka uderzenia o podłoże.
Jakie najlepsze buty trekkingowe? Dobrym wyborem mogą być modele wyposażone w gumowy otok. Przy poruszaniu się w skalistym terenie nawet najbardziej wytrzymałe materiały mogą ulegać zużyciu i tracić swoje właściwości. Dlatego wielu producentów decyduje się na pełne gumowe wzmocnienia na cholewce buta.
Taka osłona zapewnia też dodatkową ochronę przed wodą, idealnie sprawdza się przy poruszaniu się w śniegu i na lodowcu. Naklejany otok usztywnia również całą konstrukcję. Za przykład może posłużyć wysokogórski model Scarpa Manta Tech GTX. Pełne zabezpieczenie cholewki można znaleźć także w Salewa Crow GTX. Gumowy otok nie jest rozwiązaniem występującym jedynie w wysokich butach. Można je znaleźć także w podejściówkach Garmont Dragontail LT GTX w postaci szerokiego gumowego pasa osłaniającego zamszową cholewkę. W ten sposób będzie można pokonywać skaliste odcinki bez obawy o jej zniszczenie. To praktyczne rozwiązanie też w przypadku kontaktu z wilgocią i błotem. Znacznie łatwiej będzie utrzymać skórę w czystości, a wilgoć nie dostanie się do środka.
To kolejny istotny element, jaki warto wziąć pod uwagę przy wyborze butów górskich. Kierowcy rajdowi dobierają opony z konkretnej mieszanki, odpowiedniej do rodzaju podłoża. Podobna zasada obowiązuje także w przypadku podeszew przeznaczonych do różnego terenu. Istotny będzie nie tylko jej materiał, ale i konstrukcja.
Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest podeszwa Vibram®. Króluje w outdoorze od prawie 80 lat. Czas ten został pracowicie wykorzystany: mnóstwo wzorów bieżnika, ścisła współpraca z wiodącymi producentami. Przykładem może być Vibram Integral Light , którą można znaleźć w modelu Hanwag Tatra Light. Zapewni ona niezbędne wsparcie w wymagającym terenie.
W typowo podejściowych butach często występuje Vibram® Megagrip (przykład: La Sportiva TX5 Low GTX). Jej konstrukcja posiada w przedniej części specjalną płaską strefę, umożliwiającą pokonywanie prostszych dróg wspinaczkowych i via ferrat. Jakie najlepsze buty trekkingowe? Dopasowane do planowanej aktywności, a tu na pierwszy plan wysuwa się właśnie dobór odpowiedniej podeszwy.
Na outdoorowym rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w tym zakresie. Warto wspomnieć także o podeszwach Pomoca®. Występują one m.in. w butach Salewa Wildfire Edge oraz Dynafit Speed MTN. Oferują świetną przyczepność na zróżnicowanym podłożu, szczególnie w trakcie pokonywania technicznych odcinków.
Każdy, kto przez dłuższy czas wędrował po górach wie, jak ważnym elementem jest system amortyzacji pięty jak i śródstopia. Sprowadza się on w większości do użycia odpowiednich mieszanek gumy i sztucznych tworzyw różniących się twardością, elastycznością i poziomem absorpcji drgań.
Jakie najlepsze buty trekkingowe? Na pewno odpowiednio tłumiące wstrząsy związane z kontaktem z podłożem. Za amortyzację najczęściej odpowiada pianka PU lub EVA (w przypadku modelu Aku Ultra Light Original GTX), z której wykonana jest część śródpodeszwy.
Producenci starają się tak dobrać stosowane przez siebie materiały, aby zredukować do minimum liczbę drgań przenoszonych na stawy. Za przykład może posłużyć The North Face CRADLE™. To specjalna pianka umiejscowiona w podeszwie, otaczająca piętę. Jej głównym zadaniem jest odpowiednia stabilizacja stopy na tym odcinku oraz amortyzacja wstrząsów. W efekcie możliwa jest redukcja zmęczenia oraz mniejsze obciążenie mięśni i stawów nóg.
To zagadnienie, z którym od lat mierzą się turyści i sprzedawcy obuwia górskiego. Każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy. Buty GORE-TEX® to skuteczne zabezpieczenie przed wilgocią, próbującą dostać się do wnętrza. Będą dobrym wyborem szczególnie dla osób, które szukają całorocznego rozwiązania. Sprawdzą się także wśród turystów stawiających na zimowe wędrówki oraz kontynuowanie wycieczki, mimo opadów deszczu.
Problem z decyzją zaczyna się w przypadku modeli przeznaczonych do letniej działalności. Z jednej strony zdarza się przecież przemierzać zabłocone górskie ścieżki, wtedy bez ochrony przed wodą trudno sobie poradzić. Z drugiej, wiele osób uważa, że wybierając niskie buty przed kostkę i tak wilgoć dostanie się do środka od góry. W razie napotkania na nagłe pogorszenie pogody i intensywne opady trudno uzyskać 100% ochronę.
Oczywiście, żeby móc powiedzieć, że buty górskie „są dobre” nie muszą one posiadać wszystkich wymienionych rozwiązań. Inne będą istotne w niskich butach turystycznych, a jeszcze inne w modelach do ambitnego trekkingu, turystyki lodowcowej czy wysokogórskiej. Warto jednak je znać, aby dostrzegać różnice oraz dokonać świadomego wyboru.
A może zamiast butów trekkingowych bardziej potrzebne są Wam buty hikingowe?
