Komfort i niska waga versus bezpieczeństwo i ochrona stopy - to w dużym skrócie dylemat, przed którym staje wielu użytkowników gór. Sprawa jest jednak nieco bardziej złożona a odpowiedź na tytułowe pytanie nieoczywista.
Wiosna zawitała w polskie góry na dobre i choć w Tatrach jeszcze mnóstwo śniegu to Bieszczady, Gorce, Karkonosze czy Beskidy są już w typowo wiosennej szacie. Coraz dłuższy dzień sprzyja bliższym i dalszym wędrówkom, niebawem górskie szlaki będą pełne ludzi. Ci, którzy wyruszają na nie po raz pierwszy lub nie nabrali jeszcze odpowiedniego doświadczenia często zadają sobie podstawowe pytanie – wysokie czy niskie buty w góry? Doświadczeni turyści z pewnością mają swoją odpowiedź na to pytanie ale dla adepta trekkingu i górskich przygód może to być nie lada zagwozdka. Bo czy w wysokich butach nie będzie zbyt gorąco? Zwłaszcza latem? Czy nie są zbyt ciężkie? Czy niskie buty zaś będą odpowiednio bezpieczne? Odpowiadamy zatem, dziś o niskich i wysokich butach w góry, które będą lepsze?
Każdy z nas uprawia nieco inny rodzaj aktywności w górach. Lubimy inny rodzaj szlaków, różną intensywność dnia, mamy też różną anatomię i związane z nią preferencje. A buty to sprawa niezwykle osobista. By odpowiedzieć na wyżej postawione zagadnienie najpierw warto sobie samemu zadać kilka pytań pomocniczych.
Wbrew pozorom, to istotne kwestie i determinują wybór właściwego obuwia. A to, jak wiadomo, kluczowa sprawa. Źle dobrane buty mogą zamienić piękny dzień w górach w najgorszą udrękę. Zatem niskie czy wysokie buty w góry?
Buty trekkingowe z wysoką cholewką to oczywisty wybór na zimę. Jednak bardzo wiele osób porusza się po górach w takich butach również latem. Wysokie buty trekkingowe to przede wszystkich bezpieczeństwo. Są sztywniejsze i znacznie bardziej zabudowane, przez co bardzo dobrze stabilizują nogę i chronią przed urazami. Chodzi tu zarówno o uderzenia o skałę czy korzenie ale także, a może przede wszystkim, o skręcenie stawu skokowego. To najbardziej powszechna kontuzja na górskich szlakach. Wysokie buty lepiej zabezpieczą stopę również przed wodą, błotem czy żwirem.
Wysokie buty trekkingowe to dobry pomysł zwłaszcza dla początkujących osób, które nie mają jeszcze doświadczenia w odpowiednim poruszaniu się po różnorodnych nawierzchniach. Takie buty po prostu wybaczą popełniane błędy i uchronią przed kontuzjami. Sprawdzą się też lepiej podczas wyjść z ciężkim plecakiem, gdy kwestia stabilizacji stopy i stawu skokowego oraz amortyzacja staje się kluczowa. Wysokie buty będą również oczywistym wyborem w góry wyższe – Alpy, Kaukaz czy Andy. Tu objawia się ich duża zaleta – są uniwersalne i sprawdzą się zarówno w warunkach letnich jak i zimowych. Gdy wchodząc w wyższe partie gór trzeba będzie założyć raki – wysokie buty są na to gotowe.
Jednak wysokie buty mają też pewne wady. Podstawowa z nich to ciężar. Takie buty mogą ważyć nawet 1,5kg. Do tego zajmują sporo miejsca w plecaku. Co więcej, w takich butach latem może nam być zwyczajnie gorąco, wysokie buty mają znacznie gorszą wentylację, stopa łatwiej się poci, przegrzewa, puchnie (tu bardzo istotną kwestią jest dobór skarpet!). Wysokie buty z reguły mają również sztywniejszą podeszwę co z jednej strony daje pewność kroku, z drugiej jednak, na dłuższą metę po prostu męczy stopę.
Niskie buty trekkingowe to oczywisty wybór dla osób bardziej doświadczonych. Dlaczego? Mają wiele zalet. Przede wszystkim dają większą swobodę. W niskich butach lekkość kroku, swoboda i precyzja stawiania stopy jest znacznie większa. Niskie buty to także dobry wybór dla osób, które lubią chodzić szybko. Wbrew pozorom niskie buty świetnie poradzą sobie także w trudnym terenie – pod warunkiem jednak, że używająca ich osoba jest obyta z górami.
Para lekkich podejściówek może ważyć nawet 700gr – połowę tego co wysokie buty. Dzięki temu, takie buty zapewniają większy komfort i mniej męczą stopę. Do tego, dają lepszą wentylację. Niskie buty mają jeszcze jedną zaletę – swobodnie można się w nich wspinać w łatwym ale już dość stromym skalnym terenie. Często otok buta i przednia część podeszwy wykonane są z gumy stosowanej w butach wspinaczkowych.
Niskie buty nie będą jednak chroniły stopy zarówno przed urazami mechanicznymi jak i przed warunkami atmosferycznymi. Dadzą jednak większy komfort i precyzję. Dlatego niskie buty trekkingowe są świetnym wyborem na szybkie wyjścia, trudne skaliste szlaki oraz via ferraty.
Czy to oznacza, że trzeba mieć kilka par butów na różne szlaki i różne góry? Owszem, wiele osób, które spędzają dużo czasu w górach ma kilka paru butów trekkingowych. Ale oczywiście nie jest to konieczność. Dla laików jedna para dobrze dobranych butów wysokich wystarczy na wszystkie pory roku i rodzaje szlaków. Człowiek obyty z górami poradzi sobie zaś prawie wszędzie w butach niskich.
Zresztą, wysokość cholewki to nie wszystko. Zdecydowanie bardziej istotny jest dobrze dobrany rozmiar buta. Buty trekkingowe powinny być nieco większe niż buty, które nosimy na co dzień. Zbyt małe zamienią trekking w pasmo cierpienia, zbyt duże nie będą odpowiednio trzymać nogi. Koniecznie należy też zwrócić uwagę na zastosowaną w butach podeszwę oraz rodzaj gumy i bieżnika – to one będą decydować o przyczepności naszych butów i pośrednio o naszym bezpieczeństwie. Zarówno niskie jak i wysokie buty mogą posiadać membranę GoreTex – czy jej potrzebujesz? Jednak najważniejsza cecha, którą powinny posiadać dobre buty trekkingowe to wygoda. Każdy z nas musi znaleźć swoją parę butów, niskich czy wysokich, w której będzie się czuł najlepiej.
