Z zimowymi aktywnościami od dawna kojarzą się raki, czyli specjalne nakładki na buty, uzbrojone w solidne, metalowe zęby. Zapewniają one dobrą przyczepność na skutych lodem szlakach, a niektóre też na lodowcach czy lodospadach. Raki to jednak “oręż wagi ciężkiej”. W praktyce nie zawsze, aż tak mocno musimy się zbroić.

                       

Zimowi turyści, którzy wybierają niewysokie góry i łatwiejsze trasy, zwykle krzywią się, patrząc na raki. Nie każdemu spodoba się pomysł pakowania do plecaka sprzętu nienależącego do najlżejszych, forsowany tylko dlatego, że gdzieś tam wyżej może być lód. Ale z drugiej strony, zaniechanie w tym temacie może skutkować bolesnymi stłuczeniami a nawet groźną kontuzją. By oszczędzić miłośnikom gór podobnych dylematów, wymyślono raczki turystyczne. Sprzęt, który nie zapewnia aż tak dobrej ochrony, ale jest lekki oraz prosty w “obsłudze” i na tyle kompaktowy, aby zmieścić się w każdym plecaku. W niniejszym poradniku zademonstrujemy, jak założyć raczki na buty.

Kiedy warto sięgnąć po raczki?

Ale zanim dojdziemy do ćwiczeń praktycznych, trochę teorii. Raczki turystyczne, które bywają nazywane również kolcami na buty, nie są zamiennikami raków. Ograniczona ilość zębów oraz ich skromniejsza forma, a także brak zębów przednich to cechy sprawiające, że nie sprawdzą się w górach typu alpejskiego. Raczki doskonale czują się za to w Beskidach. Będą też optymalnym wyborem dla osób przemierzających pasma w Sudetach oraz inne mniej wymagające góry.

Przydadzą się także wówczas, gdy wybieramy się na zimowy spacer do lasu. Mogą również stanowić wsparcie, gdy nagle zaatakuje gołoledź, a służby miejskie w porę nie poradziły sobie ze ślizgawką na chodnikach czy zapomniały o parkowych alejkach. Pewny punkt oparcia będzie wtedy na wagę złota!

[Tego czym się różnią raczki od raków dowiedzieć się można z naszego wcześniejszego artykułu]

Rodzaje raczków

Chociaż raczki z definicji należą do konstrukcji prostych, poszczególne modele mogą się między sobą różnić dosyć istotnymi detalami. Oto przykładowe podziały.

Klasyfikacja ze względu na przeznaczenie

• RACZKI TURYSTYCZNE
  Są dłuższe, a ostrzejsze zęby zdradzają ich dosyć agresywny charakter. Nic w tym dziwnego! Zadaniem raczków jest zapewnienie stabilności także w nieco bardziej stromym terenie, gdzie łatwiej o utratę równowagi.
  
  
• RACZKI BIEGOWE
  Zostały sprofilowane pod konkretną aktywność, czyli biegi – chociaż spotkać je można też u osób, które przemierzają świat spacerowym krokiem. Ich wyróżnikami są: niewielkie metalowe kolce oraz niewygórowana waga (istotna gdy podczas zawodów liczy się dobry czas). Raczki biegowe to doskonała propozycja do miasta: na oblodzone chodniki i zasypane parkowe alejki. Wybierane są także na przebieżki w terenie.

Klasyfikacja ze względu na sposób mocowania raczków

• MINI RACZKI PASKOWE
  W tym przypadku inspiracja prawdziwymi rakami jest nadwyraz widoczna. Raczki paskowe wyglądają, jak skrócona wersja swych starszych krewnych. Kompromis polega w tym przypadku na zredukowaniu długości metalowej platformy oraz ograniczeniu ilości osadzonych na niej zębów. Zgodnie z nazwą, tego typu modele wyposażone są w pasek, który służy do mocowania raczków na butach.

• RACZKI NACIĄGANE NA BUTY
  To typ cieszący się zdecydowanie największą popularnością. W ich konstrukcji kluczową rolę odgrywa gumowa obejma, która umożliwia bardzo sprawne założenie raczków na buty. Stanowi ona swego rodzaju szkielet, do którego – najczęściej – mocowane są łańcuchy (np. w modelu Climbing Technology Ice Traction Crampons Plus) lub linki (tak, jak w raczkach Nortec Trail) uzbrojone w zęby.
  
  Wśród raczków biegowych dosyć często spotkamy modele bez łańcuchów, z gumą umieszczoną także na spodzie i niewielkimi ząbkami (przykład: Nortec Corsa)

Na jakie buty założyć raczki?

Raczki są zdecydowanie mniej wybredne niż raki. Jeśli dobrze trafiliśmy z rozmiarem, powinny się zgrać z każdymi butami (oczywiście, jeśli będziemy się trzymać zasady, iż: raczki turystyczne zakładamy na buty górskie, a raczki biegowe na obuwie dedykowane właśnie takiej aktywności).

Dla porównania raki automatyczne i półautomatyczne wymagają mocno specjalistycznego obuwia. Nawet najprostsze modele koszykowe potrzebują butów o odpowiedniej sztywności.

Jak założyć raczki na buty? Modele z naciąganą obejmą.

Zacznijmy od raczków naciąganych na buty. Tu sprawa jest szybka i prosta (co zresztą w pewnym stopniu tłumaczy dużą popularność takiego rozwiązania). Oto mała ściąga – krok po kroku.

• Przyjrzyj się raczkom i zlokalizuj ich przód (producenci zwykle oznaczają tę część – może o tym świadczyć napis „FRONT”).
• Chwyć przednią część gumowej obejmy i naciągnij ją na przód buta.
• Chwyć za tył obejmy (często widnieje przy nim napis „BACK”) i naciągnij ją na piętę. Tutaj trzeba włożyć troszkę więcej siły, bo solidna guma może stawiać opór.
• Sprawdź, czy podczas zakładania raczków łańcuchy się nie podwinęły i są odpowiednio naciągnięte.
• Przełóż, a następnie zapnij pasek mocujący raczki od góry.

Jak założyć raczki na buty? Modele paskowe.

Przy zakładaniu raczków paskowych, takich jak Climbing Technology Mini Crampon 4P, zabawy będzie ciut więcej (co nie oznacza, że jest to zadanie skomplikowane). Chodzi o to, żeby ustawić platformę z ząbkami na środku podeszwy i w odpowiedni sposób zawiązać pasek. Warto się do tego przyłożyć, gdyż raczki niedbale „zamontowane” mogą nie zapewnić nam bezpieczeństwa na szlaku.