Dawno już minęły czasy, kiedy na górską wędrówkę zakładaliśmy flanelową koszulę w kratę, a pod nią bawełniany T-shirt. Obecnie rynek opanowała bielizna termoaktywna, która ma za zadanie poprawić nasz komfort podczas długotrwałego wysiłku. Czy faktycznie się sprawdza? Na co zwrócić uwagę przy jej wyborze? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Każda firma produkująca odzież sportową lub outdoorową ma w swojej ofercie co najmniej kilka modeli bielizny termoaktywnej. Spytacie, a co to takiego? Jest pierwszą i jedyną warstwą, jaką zakładamy na siebie w ciepłe dni. Podczas wysiłku fizycznego naturalną reakcją organizmu jest produkcja potu. Dzieje się tak, ponieważ nasz organizm w pierwszym odruchu chce jak najszybciej ochłodzić nagrzane ciało. Do zadań bielizny termoaktywnej należą: natychmiastowe przechwycenie i odprowadzenie potu oraz jak najszybsze wyschnięcie. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tej kategorii produktowej. Zastanowimy się też nad tym, jakie cechy powinna mieć dobra bielizna termoaktywna na lato.
Czy zauważyliście, że gdy wywieszacie swoje pranie, odzież bawełniana zawsze wysycha jako ostatnia? Dzieje się tak dlatego, że bawełna ma tendencję do wchłaniania dużej ilości wilgoci oraz bardzo powolnego jej oddawania. Bielizna termoaktywna wykonana z materiałów syntetycznych zachowuje się odwrotnie. Nie dość, że dzięki swojej strukturze pochłania kilkanaście razy mniej wody, to dodatkowo wchłoniętą już wilgoć oddaje zdecydowanie szybciej niż bawełniana. Powyższy przykład możemy łatwo przełożyć na sytuację spotykaną na górskim szlaku. Koszulka termoaktywna, która podczas pokonywania stromego podejścia nasiąknie potem, wyschnie zdecydowanie szybciej niż ta tradycyjna.
[Porównanie materiałów, z których szyte są koszulki, znajdziecie w jednym z naszych wcześniejszych poradników]
A wracając do prania, to zadajmy sobie jeszcze jedno pytanie: czy na szlak chcemy zabrać ,,pół plecaka” T-shirtów, czy raczej wolimy zminimalizować ciężar bagażu? Ta druga opcja jest możliwa pod warunkiem, że mamy koszulkę, którą da się szybko przeprać i po chwili – już suchą – nałożyć na siebie. To tyle, jeśli chodzi o absolutne podstawy. Natomiast, jeśli do tematu chcemy podejść w sposób nieco bardziej naukowy, to sprawa szybkiego schnięcia może okazać się trochę bardziej skomplikowana.
To, że dany materiał w ładny, ciepły dzień schnie bardzo szybko, łatwo jest wyjaśnić działaniem promieni słonecznych i wpływem wysokiej temperatury. Ot, słońce nagrzewa powierzchnię wilgotnej tkaniny, a ta – kiedy jest nagrzana – odparowuje zawartą w sobie wilgoć (nasz pot). A co się dzieje, kiedy słońce schowa się za chmurami? Czy wtedy jesteśmy skazani na chodzenie w wilgotnej koszulce? Okazuje się, że nie! Z pomocą przychodzi nam transpiracja. Zjawisko to zachodzi dlatego, że otaczające nas powietrze ma w sobie zdecydowanie mniej wilgoci, niż mokry t-shirt.
Transpiracja jest naturalnym procesem biofizycznym, dzięki któremu koszulka oddaje nadmiar wody (potu), ponieważ dąży do tego, aby jej poziom wilgoci był taki sam, jak poziom wilgoci zawartej w otaczającym ją powietrzu. Upraszczając nieco temat, możemy uznać, że powietrze dookoła nas jest idealnie suche, a do tego jest go na tyle dużo (“dużo” to mało powiedziane!), iż dochodzi do sytuacji, że nasza koszulka dąży do całkowitego wyschnięcia (wyrównania poziomów wilgoci).
Dlaczego posiadanie suchego ubrania jest tak ważne? Powody są przynajmniej dwa. Po pierwsze chodzi o utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała. W przypadku, gdy mamy na sobie mokrą odzież (obojętnie czy od deszczu czy od potu), nasze ciało jest zdecydowanie bardziej narażone na wychłodzenie i negatywne skutki z nim związane. Kolejny powód związany jest z tendencją charakterystyczną dla wilgotnych materiałów, które lubią przywierać do naszego ciała. Gdy się przy tym ruszamy, możemy doprowadzić do powstania nieprzyjemnych obtarć.
Trzeba jednak jasno powiedzieć, że koszulka koszulce nierówna. W supermarketach spotkamy mnóstwo T-shirtów, które termoaktywne są tylko z nazwy. W praktyce komfort ich użytkowania pozostawia wiele do życzenia. Koszulki „made in supermarket” odpowiedzialne są za powstanie mitu, który to spycha włókna syntetyczne na pozycję czegoś zdecydowanie gorszego od bawełny, bo mającego bardzo nieprzyjemny zapach. Za utrwalenie się takiego stereotypu odpowiadają również osoby pamiętające materiały syntetyczne z czasów PRL. Podobne opinie nie przystają jednak do outdoorowej współczesności. Zestawianie ze sobą archaicznych tkanin syntetycznych z dzisiejszymi materiałami, jest jak porównywanie Fiata 126p do promu kosmicznego.
Jak wspominaliśmy na wstępie, rodzajów bielizny termoaktywnej na rynku jest mnóstwo. Różnice pomiędzy materiałami są czasami subtelne, a czasami bardzo duże. Praktycznie każda szanująca się firma ma dziś opatentowaną technologię produkcji tkanin termoaktywnych i szybkoschnących. Część z nich bazuje na podstawowych sposobach odprowadzania wilgoci, ale bez problemu znajdziemy także rozwiązania nieco bardziej skomplikowane.
Dla przykładu możemy przybliżyć pomysł firmy Arcteryx, która opatentowała technologię Phasic (znajdziemy ją m.in. w modelach z rodziny Phase™). Patent ten polega na rozprowadzaniu wilgoci w taki sposób, by zajęła ona jak największą powierzchnię. To sprawia, że proces wyparowywania wody z materiału przebiega jeszcze szybciej.
Jeśli więc interesuje nas bielizna termoaktywna na lato, miejmy świadomość tego, że koszulki termoaktywne mogą różnić się między sobą w tak istotnych kwestiach, jak czas schnięcia. Jest on uzależniony od kilku czynników, z których najważniejszym pozostaje materiał z jakiego wykonany jest taki t-shirt termoaktywny.
Jeśli chcemy maksymalnie uprościć temat, możemy uznać, że t-shirty termoaktywne ze względu na materiał dzielą się na dwa rodzaje:
Materiał gładki często łączony jest płaskimi szwami. To rozwiązanie zwykle zapewnia wysoki komfort użytkowania. Zdarza się, że ubierając T-shirt termoaktywny z gładkiego materiału nie czujemy, że w ogóle mamy coś na sobie. Taka koszulka spisuje się dosłownie jak „druga skóra”, a dodatkowo zapewnia poczucie chłodu (podobnie jak to jest w przypadku tkanin jedwabnych). Niestety, tutaj także obowiązuje zasada “coś za coś”. Bielizna termoaktywna na lato, która jest gładka w dotyku, najczęściej odprowadza wilgoć wolniej, niż podobne ubrania uszyte z tkanin o lekko nieregularnej strukturze. Wynika to ze specyfiki materiału, któremu – dla osiągnięcia efektu „jedwabistości” – nadaje się bardziej zbitą formę.
Bardzo dobrą alternatywą, łączącą zalety obu rodzaju materiałów, jest t-shirt termoaktywny o hybrydowej konstrukcji. Na czym polega ten pomysł? W miejscach, gdzie pocimy się zdecydowanie najbardziej (pod pachami, na plecach) zastosowanie znalazł materiał strukturalny, natomiast reszta koszulki wykonana została z materiału gładkiego.
Wśród pierwszych pytań, jakie zada nam sprzedawca, z pewnością będą te o aktywności, do jakich potrzebujemy koszulki oraz – o czym będzie tu mowa – o preferowany krój. Do wyboru mamy T-shirty bardziej lub mniej przylegające do sylwetki. Pierwsze, dzięki temu, że mocniej “kleją się” do ciała, będą sprawnie odbierały wilgoć.
To ważny argument “za”, chociaż należy mieć też na uwadze inne kwestie. Przed zakupem obcisłego modelu warto spojrzeć na siebie nieco bardziej krytycznie i zastanowić się, czy faktycznie w koszulce o takim kroju wyglądamy dobrze. Chodzi o to, że nie każdy ma ciało Apolla, a opinanie obcisłą koszulką miejsc, gdzie mamy troszkę więcej centymetrów, nie tylko może zepsuć naszą ,,górską stylizację”, ale także grozi przerwaniem czy rozejściem się materiału na bardzo naciągniętych szwach.
A więc jaka bielizna termoaktywna na lato, gdy w obcisłych stylizacja nie czujemy się swobodnie i komfortowo? Na całe szczęście jest alternatywa. W sklepach outdoorowych bez problemu znajdziemy T-shirty o luźniejszym kroju. Taka bielizna termoaktywna nie tylko spełnia powierzone jej zadanie. Powietrze ma tu możliwość dostania się pod koszulkę, co zdecydowanie poprawia chłodzenie i gwarantuje przyjemne odczucia podczas wielogodzinnej aktywności na świeżym powietrzu.
Jeśli wybieramy się na szlak w słoneczny dzień, to zwykle zabieramy ze sobą okulary przeciwsłoneczne, chroniące oczy przed szkodliwym promieniowaniem. Nie każdy jednak wie, że w koszulkach termoaktywnych też może występować filtr UV. Taka ochrona najczęściej jest możliwa dzięki użyciu bardzo ścisłego splotu tkaniny. Zastosowanie znajdują także cząsteczki dwutlenku tytanu, które są wtapiane we włókno. Dzięki temu koszulka, nawet po kilkunastu praniach, nie traci swoich właściwości i wciąż może chronić nas przed szkodliwym działaniem słońca.
Obok ochrony przed promieniami UV, niektórzy producenci zadbali również o wyposażenie koszulki w swoistą… ,,klimatyzację”. I tu trzeba przyznać, że markom outdoorowym nie brakuje pomysłowości. Przykładem może być technologia Omni-Freeze ZERO, z którą spotkać się można w wyrobach marki Columbia. Chodzi w niej o zapewnienie dodatkowego chłodzenia przy użyciu polimerowych pierścieni, które po zetknięciu z wilgocią dają poczucie świeżości i chłodu.
To, że pot ma nieprzyjemny zapach, nie jest do końca prawdą. W większości składa się on z wody, która – jak wiemy – zapachu nie ma. Za przykrą woń, który towarzyszy poceniu się, odpowiedzialne są bakterie żyjące na ciele i żywiące się martwym naskórkiem oraz białkami wytwarzanymi przez gruczoły potowe. To dlatego producenci odzieży outdoorowej sięgają niekiedy po jony srebra. Na czym polega ten patent? Wspomniane jony słyną z właściwości bakteriobójczych. Nie pozwalają drobnoustrojom na namnażanie się na powierzchni odzieży, dzięki czemu blokują tworzenie się nieprzyjemnego zapachu. Przykładem takiego rozwiązania jest technologia Polygiene, która znalazła zastosowanie w wyrobach takich firm, jak: Berghaus, Salewa, Rab czy Dynafit.
Zwróćmy jednakże uwagę, że nie wszystkie koszulki termoaktywne wykorzystują podobne technologie. Czy brak systemów antybakteryjnych je dyskwalifikuje? Otóż nie! Kiedy wybieramy się na jednodniową wycieczkę na rowerze, bądź wychodzimy pobiegać i wiemy, że potem będziemy mieli możliwość uprania i odświeżenia odzieży, to nie potrzebujemy niczego, co tę świeżość przedłuży. Jeśli szykujemy się na krótsze aktywności, spokojnie wystarczy nam podstawowy (często tańszy) model koszulki.
Inaczej jest w przypadku dłuższych trekkingów. Gdy wędrujemy kilkanaście dni przez góry, niosąc cały swój dobytek na plecach, dobrze jest nie mieć zbyt ciężkiego bagażu. Szykując się do takiej wyprawy, często w ogóle nie wiemy, czy na trasie będzie gdzie zrobić pranie. Wtedy “przedłużenie” świeżości koszulki jest jak najbardziej wskazane, warto więc zainwestować w bieliznę, którą – bez problemu – można używać dłużej niż jeden dzień.
Jak już wspomnieliśmy, jeśli obiektem naszych poszukiwań jest T-shirt termoaktywny, bardzo prawdopodobne, że padnie pytanie o aktywność, do jakiej ma być on używany. Gdy przyjrzymy się ofercie sklepów, dostrzeżemy, iż bielizna termoaktywna na lato może być dedykowana konkretnym dyscyplinom. Jak potraktować podobne zalecenia producentów? Czy w koszulce, która jest – dajmy na to – koszulką rowerową, możemy też biegać? Oczywiście, że możemy!
Jednak – jak to często w życiu bywa – detale mogą mieć duże znaczenie. Przykład? Koszulki przeznaczone do bardziej dynamicznych aktywność, powinny posiadać w składzie włókno, które będzie zwiększało rozciągliwość materiału i zapewni nam swobodę ruchu (takie warunki spełnia m.in. elastan). Kto biega lub jeździ na rowerze po zmroku, na pewno będzie zwracał uwagę na obecność odblaskowych detali, które mają za zadanie zwiększyć nasze bezpieczeństwo. Jeśli natomiast mówimy o trekkingu, to warto w sposób szczególny zwrócić uwagę na szwy na ramionach. Dobrze, gdy są one płaskie, bo wtedy mamy pewność, że podczas noszenia ciężkiego plecaka nie nabawimy się nieprzyjemnych obtarć.
Jak wiemy natura jest znacznie mądrzejsza od człowieka i to, co on wymyślił w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, u niej działa od wieków. Reguła ta sprawdza się również w przypadku bielizny termoaktywnej. Naturalnym materiałem o takich właściwościach jest wełna merynosa, która – co warto podkreślić – zapewnia przyjemne poczucie chłodu podczas upalnych dni. Dodatkowo, materiały z wełny merino mają naturalną funkcję bakteriostatyczną, więc nie pozwalają na rozwój nieprzyjemnej woni i w zdecydowanie mniejszym stopniu chłoną też inne zapachy.
Co wyróżnia ten surowiec? Na uwagę na pewno zasługuje budowa włókna merynosowego. Jego charakterystyczną cechą jest pusty środek – to właśnie tam dochodzi do wiązania wody. Niepozorne włókno potrafi dzięki temu pochłonąć taką ilość wilgoci (potu), która jest wielokrotnością jego wagi! Co więcej, wszystko odbywa się bez pozostawiania śladów na zewnątrz.
Pisząc o wełnie merynosa należy też wspomnieć o małym mankamencie – otóż jest ona dosyć delikatna i ma tendencję do zaciągania się. Oczywiście merino nie jest jakimś wielkim wyjątkiem, bo podobne sytuacje mają miejsce w przypadku każdego delikatnego materiału, również syntetycznego. Producenci odzieży outdoorowej próbują jednak temu zaradzić, stosując rozwiązania podnoszące wytrzymałość ubrań. Przykładem może być technologia Corespun, po którą sięga – specjalizująca się w wyrobach z merino – marka Icebreaker. W niektórych modelach koszulek tego producenta stosuje się patent polegający na owinięciu wełny wokół nylonu, co znacznie poprawie jej wytrzymałość.
Koszulki termoaktywne są także doskonałym wyborem, gdy szukamy ubrań do chodzenia na co dzień. Tym bardziej, że część modeli, dzięki specjalnej obróbce materiału, w dotyku do złudzenia przypomina bawełnę. Warto pamiętać, że bielizna termoaktywna na lato, to nie tylko proste T-shirty. W tej kategorii znajdziemy m.in. eleganckie koszulki polo, które w upalne dni z powodzeniem możemy założyć do pracy.
Producenci prześcigają się dziś w oferowaniu produktów o bogatej kolorystyce, bazujących na najnowszych technologiach, które mają ułatwić nam pokonywanie kolejnych kilometrów i przewyższeń oraz uprzyjemnić czas spędzany na górskim szlaku. Nam nie pozostaje nic innego, jak z tego korzystać!
W ofercie sklepu 8a.pl znajdziesz bogaty wybór bielizny termoaktywnej męskiej i damskiej. Sprawdź!
