Podeszwa w butach trekkingowych to kluczowy element stanowiący o przyczepności, wytrzymałości obuwia ale także o naszym komforcie i bezpieczeństwie. Na rynku mamy wiele modeli podeszw. Przyjrzyjmy się bliżej kilku z nich.

Czym byłyby buty trekkingowe bez specjalnej podeszwy zaprojektowanej by stawić czoło skałom, kamieniom, żwirowi, wodzie i błotu? Podeszwa łączy cholewkę z podłożem – w butach trekkingowych to element kluczowy. Dlaczego? Od jej jakości i działania zależy nie tylko nasz komfort ale także bezpieczeństwo. To podeszwa odpowiada za to jak nasze buty będą się trzymać różnorodnego terenu w zróżnicowanych warunkach pogodowych i termicznych. To podeszwa daje nam pewność kroku i odpowiednią przyczepność. Podeszwa stanowi również amortyzację dla naszych stóp, stawów oraz mięśni. Podeszwa musi znieść sporo – to najbardziej wystawiony na uszkodzenia mechaniczne element buta. Od trwałości podeszwy zależy trwałość obuwia trekkingowego. Bowiem choć technicznie jest to wykonalne, rzadko kto decyduje się na wymianę podeszwy – zazwyczaj gdy jest już wysłużona kupujemy nowe buty a to bywa sporym wydatkiem. Dlatego kupując buty trekkingowe warto zwrócić uwagę na jakość zastosowanej podeszwy.

Choć producentów obuwia trekkingowe na rynku jest całe mnóstwo, producentów podeszw jest zaledwie kilku. Większość butów trekkingowych bazuje na podeszwach firmy Vibram, słynnego producenta gumy, którego podeszwy można znaleźć zarówno w butach wysokogórskich jak i wspinaczkowych baletkach lub lekkich podejściówkach. Vibram stał się niemal synonimem podeszwy. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że rodzajów gumy Vibram jest kilka, podobnie jak modeli podeszw. Ale Vibram to nie jedyny producent podeszw. Świetne propozycje ma w swojej ofercie także włoska Scarpa, niemiecki Meindl, francuski Michelin oraz szwajcarska Pomoca. Dziś przyjrzymy się rozwiązaniom podeszw w wysokich butach trekkingowych. Oczywiście omówione poniżej rozwiązania nie wyczerpują tematu – na rynku jest ich więcej. Wybraliśmy jednak te najbardziej popularne i najlepsze.

Rodzaje podeszw w butach trekkingowych

Zanim zerkniemy w ofertę poszczególnych marek i prześledzimy ich rozwiązania, warto napisać dwa słowa o tym jakie mamy rodzaje podeszw. Buty trekkingowe to dość szerokie pojęcie. Mieszczą się w nim zarówno buty niskie zwane podejściówkami, buty na via ferraty jaki buty wysokie. Różne przeznaczenie determinuje rodzaj zastosowanej podeszwy. Ogólnie podeszwy w butach trekkingowych można podzielić na trzy rodzaje:

Podeszwa sztywna – stosowana w wysokich i twardych butach trekkingowych, które przeznaczone są na trudne, wymagające szlaki w wysokich górach. Świetnie sprawdzą się podczas trudnych wędrówek ze sporym plecakiem po skałach, piargach, ośnieżonych ścieżkach a nawet lodowcach. Zapewnią bardzo dobre wsparcie stopy, zwłaszcza w stawie skokowym, będą też chronić przed ewentualnymi urazami.

Podeszwa średnia – podeszwa stosowana w butach wysokich przeznaczonych na szlaki o średniej trudności. To rozwiązanie odpowiednie na trekking w Tatrach lub łatwiejsze szlaki alpejskie oraz kamieniste i żwirowe szlaki o różnym stopniu nachylenia.

Podeszwa miękka – stosowana w lekkich trekkingowych przeznaczonych na łatwiejsze szlaki. Podeszwa miękka nie zapewni tak dobrego wsparcia dla stopy w trudnym terenie, da jednak znacznie większy komfort. Świetnie sprawdzi się na długich szlakach nizinnych i łatwych szlakach górskich.

Podeszwy różnią się nie tylko twardością. Równie istotnym elementem jest bieżnik – jego układ i głębokość oraz podział na strefy. W niektórych butach znajdziemy także elementy takie jak powierzchnie antypoślizgowe, strefy amortyzacyjne i kanały odprowadzające wodę i błoto.

Podeszwa w butach trekkingowych – materiał

Niegdyś podeszwy butów wykonywano ze skóry lub skóry z zelówką (warstwą gumy). Do dziś można spotkać takie rozwiązania ale raczej w butach do garnituru. W butach outdoorowych podeszwy od lat produkowane są z gumy. To idealny materiał do takiego zastosowania – jest trwały, odporny na uszkodzenia i ścieranie, jest dobrą warstwą amortyzującą, nie chłonie wody. Ale guma gumie nie równa. Czołowi producenci mają opracowane specjalne mieszanki gum o różnych parametrach (twardość, lepkość, odporność na ścieranie) przeznaczonych do różnych zastosowań. Inną gumę, (choć często z tym samym logotypem marki) znajdziemy w butach wspinaczkowych, inną w lekkich podejściówkach a jeszcze inną w twardych butach trekkingowych. co więcej, czasami w ramach jednej podeszwy stosuje się różne gumy w poszczególnych warstwach podeszwy lub jej strefach.

Vibram® 3D

Marka Vibram® ma w swojej ofercie dziesiątki podeszw różnego rodzaju, w tym ponad trzydzieści dedykowanych do butów trekkingowych. Rzecz jasna, niemożliwym było by opisanie wszystkich w tym artykule, dlatego też skupiliśmy się na kilku najczęściej spotykanych.

Vibram® 3D to podeszwa, która da pewność kroku w każdych warunkach. Sprawdzi się przede wszystkim na długich szlakach bowiem jej konstrukcja zapewnia bardzo duży komfort i amortyzację. Vibram 3D daje bardzo dobre czucie terenu oraz świetna przyczepność. Do tego jest bardzo wytrzymała. Skutecznie odgradza stopę od ostrych kamieni i skał, dzięki czemu nie powoduje zmęczenia. Vibram 3D posiada głęboki, wielokierunkowy bieżnik dający pewność kroku zarówno podczas podchodzenia jak i schodzenia po stromych, technicznych szlakach. Podcięta pięta to patent, który ułatwia hamowanie w razie upadku. Zaokrąglony front podeszwy zmniejsza opory podczas przetaczania stopy dając komfort na długich dystansach. W podeszwie zastosowano specjalny system tłumienia drgań ZSC – jego działanie docenimy na długich szlakach i z ciężkim plecakiem na plecach. Podeszwę Vibram 3D można znaleźć między innymi w butach Zamberlan Vioz GTX

Vibram® XS Trek

Vibram® XS Trek to świetna, techniczna podeszwa, która sprawdzi się nie tylko podczas trekkingu ale także w innych sportach i aktywnościach górskich. To podeszwa elastyczna i jednocześnie bardzo przyczepna, zwłaszcza na mokrych powierzchniach. To sprawia, że jest idealna na jesienne wycieczki. Vibram® XS Trek jest podeszwą wszechstronną, niepozostawiającą śladów, zapewniającą znakomitą responsywność, trakcję i czucie terenu. Znajdziemy ją między innymi w butach Scarpa Mescalito TRK GTX lub The Norht Face Crestvale.

Vibram® WTC

Vibram® WTC to podeszwa posiadająca agresywny bieżnik i dość niski profil oraz specjalną mieszankę gumy. Takie zestawienie parametrów i określony kształt sprawia, że jest to świetna podeszwa na trudne, techniczne podejścia i zróżnicowane górskie ścieżki. Vibram® WTC daje fantastyczne czucie podłoża i zapewnia bardzo dużą pewność każdego kroku. W tą podeszwę wyposażone są miedzy innymi buty Salewa Mountain Trainer GTX.

Vibram® Megagrip®

Na koniec – podeszwa legenda. Vibram Megagrip to bardzo zaawansowana konstrukcja, która swietnie sprawdzi się na trudnym, śliskim i mokrym podłożu. Specjalna mieszanka gumy zapewnia przyczepność w każdym, nawet bardzo trudnym terenie i każdych warunkach atmosferycznych. Jest również bardzo wytrzymała i dobrze poradzi sobie na ostrych, kamienistych nawierzchniach. Vibram Megagrpi znajdziemy choćby w butach Arcteryx Acrux TR GTX oraz La Sportiva TX5 GTX.

Scarpa Presa® TRK01

A jednak nie wszystkie podeszwy produkuje Vibram. To autorska propozycja włoskiej Scarpy. Już na pierwszy rzut oka widać różnicę. Konstrukcja podeszwa składa się z dwóch, rozróżnionych kolorystycznie elementów o innych właściwościach. Podeszwa środkowa jest wynikiem drobiazgowych badań nad materiałami, gęstością i wkładkami usztywniającymi, aby stworzyć najlepszy kompromis między kontrolą, precyzją i komfortem. Podeszwa zewnętrzna została zaprojektowana z uwzględnieniem prawidłowego położenia kostek bieżnika pod kątem odpowiedniej dynamiki przetaczania i pewności hamowania. I jedna i druga podeszwa posiada samoczyszczące rowki odprowadzające wodę i błoto. Presa to podeszwa dość uniwersalna. Mieszanki gumy zostały tak dobrane by uzyskać maksymalną wydajność w każdej pogodzie i każdym terenie. Dobra przyczepność idzie tu w parze z wysoką trwałością. Podeszwę Scarpa Presa TRK01 posiadają buty Scarpa Rush TRK GTX.

Pomoca MTN Trainer Lite

Markę Pomoca znacie z pewnością z produkcji najlepszych fok do nart skiturowych. Dla wielu zaskoczeniem może być, że Pomoca produkuje również podeszwy i ma w swojej ofercie kilka modeli. Podeszwą przeznaczoną do butów trekkingowych jest MTN Trainer Lite. Wystarczy pierwszy rzut oka by docenić skomplikowany układ bieżnika, zaprojektowany specjalnie pod wymagania jakie stawia techniczny trekking. Układ kołków wspomaga ruch stopy a krawędzie dają precyzję i przyczepność na mniejszych stopniach, skałach i kamieniach. Podeszwę MTN Trainer Lite stosuje między innymi Salewa w modelu Alp Mate Mid WP.

Michelin

Tak, to ta sama firma znana z produkcji najwyższej jakości opon samochodowych. Trzeba przyznać, że Michelin zna się na gumie jak mało która firma. Podeszwę Michelin możecie spotkać na przykład w butach Garmont Vetta Tech GTX. To podeszwa z gumy o podwójnej gęstości, gwarantująca przyczepność szczególnie w strefie palców i pięty. Warto zwrócić uwagę, że właśnie w tych miejscach podeszwa jest inaczej zaprojektowana, ma płytszy bieżnik i przez to większą powierzchnię styku z terenem.