Pamiętacie dawne kempingi, na których królowały ciężkie namioty, wsparte na pokaźnych aluminiowych rurkach? Takie, nadające się jedynie na obóz stacjonarny, bo chyba nikt z osób szanujących własne plecy nie zdecydowałby się spakować ich do plecaka.
W tych namiotach często spotykało się materace dmuchane. Owszem, bardzo wygodne, ale też duże i ciężkie. Dla tzw. “turysty wędrującego” równie niepraktyczne, jak wspomniane wyżej namioty z grubymi rurkami. Chociaż czasy się zmieniły i sprzęt, jaki dziś znajdziemy w sklepach outdoorowych, nie przypomina już tego, który z rzadka pojawiał się w dawnych Składnicach Harcerskich, to starsi turyści materace dmuchane nadal kojarzą właśnie z takimi modelami. Ale gdy jednak skonfrontują własne wyobrażenia z dzisiejszą ofertą renomowanych producentów, mogą przeżyć mały szok.
Współczesne materace dmuchane mogą bardzo różnic się od modeli, jakie pamiętamy z dawnych biwaków. (fot. 8academy.pl)
“Tak krawiec kraje, jak mu materii staje” – mówi jedno ze znanych przysłów. Projektanci dawnych materaców dmuchanych mieli utrudnione zadanie. Musieli stworzyć “outdoorowe posłanie”, które będzie na tyle wytrzymałe, że nie przebije się przy pierwszym kontakcie z niezbyt gładkim podłożem, ale dysponowali mało wytrzymałymi tworzywami, więc nie mogli za bardzo zbijać wagi. Solidna, a przy tym także masywna “osłona” miała być gwarancją, że wpompowane do środka powietrze zbyt łatwo nie uleci.
W erze sprzętu ultralekkiego i rozwiązań kompaktowych “klasyczne” materace dmuchane nie miałyby więc większych szans w walce o uznanie wymagających fanów gór. Ta kategoria pewnie nie zniknęłaby z rynku, ale jej zastosowanie byłoby bardzo ograniczone, bo nie wychodziłoby poza pola kempingowe. No, ale naukowcy w ostatnich latach nie próżnowali… Wraz z rozwojem technologii oraz pojawieniem się lekkich i zarazem wytrzymałych materiałów, projektanci zyskali nowe możliwości. Mogli pokusić się o odchudzenie takiego sprzętu, bez ryzyka, że zyska on miano “jednorazówki”.
Zastosowanie nowoczesnych materiałów pozwoliło na ograniczenie wagi materaców dmuchanych. Dzięki temu takie modele są dziś chętnie zabierane w góry. (fot. Robens)
Od tego momentu rozwój materaców dmuchanych przebiega dwutorowo. Ci, którzy z sentymentem wracają myślami do lat 90. XX wieku i wakacyjnych wypadów nad jezioro, znajdą dziś materace dmuchane utrzymane w dawnym stylu, chociaż zdecydowanie bardziej dopracowane. Tego typu sprzęt określa się niekiedy mianem materaców turystycznych.
Drugą kategorią są nowoczesne materace trekkingowe, które niejako zaprzeczają wszelkim stereotypom odnoszącym się do tej kategorii produktów. Dlaczego? Ponieważ zaskakują niską wagą i małymi gabarytami po spakowaniu.
Turystyczne materace dmuchane, może nie za bardzo pasują do plecaka, ale za to gwarantują wysoki komfort. (fot. Easy Camp)
Gdy jedziemy na pole kempingowe i pakujemy ekwipunek do bagażnika w samochodzie, bez problemu możemy postawić na model turystyczny. Współczesne wersje materaców, w porównaniu z tymi sprzed lat, zostały nieco odchudzone. Wprowadzając zmiany, pamiętano jednak o priorytecie, a tym niezmiennie jest wygoda. Materace turystyczne są większe po spakowaniu i bardziej okazałe, gdy napełnimy je powietrzem. Rzut oka wystarczy, by ocenić, że są również wyższe od minimalistycznej konkurencji (o której będzie jeszcze mowa). Dzięki temu, że osoba zażywająca wypoczynku, znajduje się w nieco większej odległości od podłoża, z takiego posłania łatwiej jest wstać.
Producenci, którzy nie gonią przesadnie za lekkością, często sięgają też po przyjemniejsze w dotyku materiały (takie, jak skóra welurowa), co w pewnym sensie zbliża komfort noclegu na biwaku do wygody, jaką oferuje domowe łóżko. Co więcej, niektóre modele przygotowywane są w standardzie dwuosobowym, co jeszcze bardziej upodabnia je do mebli używanych we własnych czterech ścianach. Zresztą ta wersja często jest wybierana nie tylko z myślą o wakacyjnych wyjazdach pod namioty. Może ona pełnić rolę rezerwowego posłania, które czeka w domowych zakamarkach na wizytę większej liczby gości.
Materace dmuchane w wersji turystycznej są w stanie zapewnić komfort snu, niewiele odbiegający od tego, który mamy w domu. (fot. Coleman)
W tej kategorii znajdziemy outdoorowe posłania, przy projektowaniu których nadrzędną zasadą była minimalizacja wagi oraz gabarytów. Jednak takie oszczędności zawsze odbywają się kosztem czegoś, więc trekkingowe materace dmuchane, chociaż wśród podobnego sprzętu nadal uchodzą za dosyć wygodne, w tej konkurencji ustępować będą pola swym turystycznym krewnym.
Ile ważyć mogą tego typu modele? Najlżejsze nie przekraczają pół kilograma, co zachęca, by spakować je do wyprawowego plecaka. Materaców, takich jak Therm A Rest NeoAir XLite WR Lady o wadze 338 g (!) praktycznie nie poczujemy.
Materac Therm A Rest NeoAir XLite Lady, który waży jedynie… 338 g ! (fot. Therm A Rest)
Ale imponująca waga to nie wszystko! Od outdoorowego posłania, oprócz wspomnianej już wygody, oczekiwać powinniśmy też dobrej izolacji od podłoża. Materace dmuchane w wersji trekkingowej wypadają znakomicie, jeśli przyjrzymy się relacji: oferowanej przez nie izolacji do gabarytów (bo gdybyśmy nie brali pod uwagę ich minimalistycznych wymiarów, to grube materace turystyczne izolować będą lepiej). To kolejny argument za tym, by zabrać je na wyprawę!
Nie każdy fan długich dystansów ogranicza się do wędrówek w miesiącach letnich. Ci, którzy zamierzają biwakować jesienią, zimą, bądź wczesną wiosną, z większą uwagą przyglądać się będą modelom zapewniającym najwyższy stopień izolacji. Z myślą o takich turystach, producenci wyposażają niektóre modele w ocieplinę. Podobnie, jak w przypadku śpiworów, mamy tutaj dwie opcje:
Co wybrać? To zależy od klimatu miejsc, które chcemy odwiedzić. Puch, który jest doskonałym izolatorem, nie sprawdzi się w rejonach bardziej wilgotnych, bo pod wpływem wody traci swoje właściwości. Tam lepiej zabrać ze sobą model z wypełnieniem syntetycznym.
Wśród fanów górskich wędrówek są też osoby, które wybierają się w trasę w chłodniejszych miesiącach. W takich przypadkach warto pomyśleć o materacu z ociepliną. (fot. Marmot)
Za największy minus takiego rozwiązania uchodzi nieco kłopotliwe przygotowywanie posłania. Napełnianie materaca powietrzem, nie zawsze przebiega lekko, łatwo i przyjemnie. Jeśli nocujemy na polu kempingowym, taki zabieg wystarczy wykonać raz, ale gdy materac służy nam jako outdoorowe łóżko w trakcie biwaków przygotowywanych po każdym dniu wędrówki, powtarzającą się procedurę można znienawidzić. W końcu, gdy jesteśmy mocno zmęczeni, wszystko co wydłuża drogę do wyczekiwanego snu, może na nas działać, jak płachta na byka. Pompowanie materaca ustami jest zajęciem mało komfortowym, ale też źle służy samemu sprzętowi. Nasz oddech zawiera parę wodną, która – gdy wędrujemy w warunkach zimowych – może zamarzać, zamieniając się w ostre kryształki. Ich obecność wewnątrz materaca nie jest wskazana.
Aby ułatwić życie użytkownikom materaców, ale też zapobiec opisywanym powyżej sytuacjom, w ofercie sklepów outdoorowych znalazły się też pompki. Czasami wchodzą w skład zestawu, innym razem można je oddzielnie dokupić. To proste rozwiązanie może napotkać na opór zwolenników stylu fast&light, którzy pieklą się, gdy trzeba spakować do plecaka jakiś dodatek. Ale jest i na to sposób! Rozwiązanie kompromisowe znajdziemy m.in. w ofercie marki Robens, która w wybranych modelach oferuje tzw. “pokrowiec transportowy ze zintegrowaną pompką.”
Drugą rzeczą, która zniechęca fanów trekkingu do zakupu materaców jest możliwość ich przebicia. Chociaż współczesne modele robione są z nowoczesnych materiałów, zawsze jest niebezpieczeństwo uszkodzenia w ten sposób sprzętu (szczególnie dotyczy ono wersji trekkingowych). Dlatego dobrze wyrobić w sobie nawyk dokładnego sprawdzania miejsc, w których zamierzamy się rozbić, pod kątem ostrych krawędzi. Gdyby jednak nie udało się uniknąć awarii, pozostaje skorzystać z zestawu naprawczego (renomowani producenci często dorzucają go do zakupu, można też nabyć go oddzielnie). Niestety, namierzenie źródła przecieku, nie zawsze jest łatwe.
Pokrowiec transportowy ze zintegrowaną pompką to patent, który ułatwia napompowanie materaca, a przy tym nie podnosi zbytnio wagi plecaka. (fot. 8academy.pl)
Materace dmuchane nie występują w rynkowej próżni. Sprzęt z tej kategorii ma obecnie konkurencję w postaci karimat oraz mat samopompujących. Każde rozwiązanie będzie mieć swoje plusy i minusy oraz wiernych fanów, którzy nie wyobrażają sobie zamiany. Szukając outdoorowego posłania, warto więc spojrzeć na temat nieco szerzej, bo może się okazać, że to nie materace dmuchane są optymalnym rozwiązaniem. Kiedy warto sięgnąć po inne opcje?
[Polecamy artykuł, w którym porównaliśmy ze sobą wszystkie konkurencyjne rozwiązania, oraz inny, w gdzie doradzamy, jaki śpiwór kempingowy wybrać?]
