Znasz to pojęcie, ale zastanawiasz się o co w tym wszystkim chodzi? Chcesz podróżować, wędrować i biwakować, nie wpływając negatywnie na środowisko?
W tym artykule zebraliśmy podstawowe zasady Leave No Trace. Dowiesz się jak być w kontakcie z przyrodą, cieszyć się jej pięknem i jednocześnie nie pozostawiać po sobie śladów. To tylko kilka praktycznych wskazówek, które mogą nieco zmienić Twoje przyzwyczajenia w outdoorowym świecie.
Ruch Leave No Trace ma na celu zminimalizowanie oddziaływania człowieka na środowisko naturalne. To siedem podstawowych zasad dotyczących tego jak się poruszać, czego unikać i o czym pamiętać, ciesząc się czasem spędzonym na szlaku czy w lesie. Starając się postępować zgodnie z nimi przyczyniasz się do tego, aby jak najdłużej można było korzystać z dobrodziejstw przyrody.
To pierwsza z zasad, która jest podstawą każdej wyprawy. Odpowiednie zaplanowanie wędrówki to nie tylko jeżdżenie palcem po mapie i przeczytanie przewodnika lub porad zamieszczonych w internecie. Jest to również przemyślenie zabieranego ze sobą ekwipunku oraz sprawdzenie dostępnych w okolicy cieków czy schronisk. Rozmieszczenie strumieni i źródeł pozwoli Ci wyposażyć się we właściwą ilość wody.
Natomiast informacja o odległości od schronisk, sklepów czy generalnie większych skupisk ludzi będzie przydatna przy szczegółowym planowaniu posiłków. Ma to wpływ na generowanie śmieci oraz na to jak dużo paliwa do gotowania zużyjesz w trakcie wycieczki. Może wydawać się, że nie jest to istotne, bo przecież przemieszczając się w sąsiedztwie drzew, zawsze możesz nazbierać suchych gałęzi i zrobić z nich ognisko. Jednak wtedy nie ma już mowy o Leave No Trace. Jeśli znajdziesz stare palenisko, staraj się skorzystać z niego, nie organizując nowego miejsca. Zmniejszysz tak swój wpływ na otoczenie.
Inną kwestią jest biwakowanie według przepisów obowiązujących na danym obszarze. Wybierając się w nieznane rejony należy sprawdzić, gdzie można przenocować, czy jest to dozwolone oraz czy można rozpalić w tej okolicy ogień.
Funkcjonowanie zgodnie z tą ideologią to także respektowanie reguł zachowania w parkach narodowych. Wiąże się to m.in. z podążaniem szlakiem i nieschodzeniem z wyznaczonych ścieżek. W ten sposób unikniesz zadeptywania chronionej roślinności oraz niszczenia siedlisk rozmaitych gatunków zwierząt. Idąc w grupie staraj się zachować odstęp, dzięki czemu zmniejszysz nacisk na glebę, nie powodując jej degradacji. Natomiast poruszając się wąskim przesmykiem należy iść jeden za drugim.
Rozsądnym rozwiązaniem w myśl zasad Leave No Trace jest również biwakowanie w miejscach, które zostały do tego wyznaczone. Nocując w obrębie wiaty nie niszczysz podłoża, jak w przypadku rozbijania namiotu. Możesz rozważyć rozwieszenie hamaka, pamiętając by w należy sposób zabezpieczyć drzewo. Użyj szerszych taśm, które nie naruszą jego kory.
Jeśli nie masz wyjścia i musisz zorganizować przestrzeń do regeneracji na łonie natury, staraj się zachować odpowiednią odległość od cieków. Dobrym zwyczajem jest dystans przynajmniej 50 metrów, dzięki czemu nie spłoszysz zwierząt, które będą chciały się spokojnie napić. Podobna odległość jest wymagana przy terenowej toalecie. Pamiętaj, by nie rozbijać namiotu od razu przy szlaku. Pozwól wszystkim turystom w taki sam sposób cieszyć się godzinami spędzonymi z dala od cywilizacji.
Wydaje się oczywiste, prawda? Skoro jesteś w stanie nieść pełną butelkę, możesz tak samo zabrać pustą. Proste. Jednak często śmieci stają się problematyczne, bo przecież nikt nie chce zajmować cennej przestrzeni plecaka czymś, co już do niczego się nie przyda. Nic bardziej mylnego. Pomyśl, że każdy turysta przyjmie tego typu ideologię – możesz mieć pewność, że przy takim założeniu Twoja wędrówka wiodłaby przez górę… śmieci.
Do tej zasady z powodzeniem można by dodać w środku dwa słowa: i cudze. Jeśli wiesz, że zbliżasz się do miejsca, gdzie możesz je wyrzucić, zbierz kilka papierków więcej. Zredukuj ilość zabieranych śmieci już na etapie planowania posiłków, część produktów możesz przesypać do woreczków strunowych, których użyjesz jeszcze wiele razy. Podobnie w przypadku wody przenoszonej w PET, lepiej zainwestować w trwałą butelkę turystyczną i napełniać ją w razie potrzeby.
Leave No Trace dotyczy także odchodów, które należy zakopać i odpowiednio ukryć. Dobrym pomysłem jest noszenie niewielkiej saperki, a po wszystkim zasypianie nieczystości ziemią i zabezpieczenie ich liśćmi lub kamieniem. Brudny papier trzeba schować do woreczka i przy pierwszej okazji wyrzucić do śmieci [więcej przeczytasz w artykule poświęconemu tematowi toalety na przykładzie skał].
Ta zasada Leave No Trace dotyczy kilku aspektów, przede wszystkim chodzi o kwestię niepozostawiania po sobie śmieci. Ten problem został już poruszony powyżej. Natomiast obejmuje to także niezabieranie ze sobą pamiątek z wycieczki w postaci kamieni, patyków czy co gorsza zerwanych kwiatów. Pamiętaj, że w parkach narodowych obowiązuje zakaz zbierania roślin, nawet jeśli kuszą smakiem jak jagody latem. Zrywając je nie tylko zaburzasz równowagę ekosystemu, ale prawdopodobnie pozbawiasz również zwierzęta ich właściwego pokarmu.
Ten punkt obejmuje też wszelkie próby budowania schronień z gałęzi, mchów i innych naturalnych elementów. Biwakowanie w otoczeniu przyrody powinno być jak najmniej inwazyjne. Dotyczy to nie tylko rozstawiania namiotu, który po kilku dniach może wpłynąć na kształt podłoża. Każda aktywność w terenie może mieć znaczenie, dlatego trzeba dbać o to, by spędzanie czasu w outdoorze nie zmieniało jego charakteru.
Zorganizowanie miejsca na ognisko powinno stanowić ostateczność. Staraj się zabierać ze sobą kuchenkę turystyczną. W ten sposób zawsze będziesz mieć możliwość przygotowania posiłku, niezależnie od panujących warunków i dostępu do drewna. Jeśli napotkasz na przygotowane palenisko, możesz z niego skorzystać, jednak nie traktuj go jako formę wieczornej rozrywki. Turysta wyznający zasady Leave No Trace myśli o gotowaniu już na etapie planowania wyprawy.
Kolejny argument za własnym palnikiem i paliwem to brak konieczności zbierania drewna. Nie musisz przejmować się znalezieniem opału ani zastanawiać się nad ścinaniem drzew. Ingerowanie w ten sposób w przyrodę nie jest zgodne z ruchem LNT, ponieważ nie tylko zaburza naturalne środowisko, ale i może zniszczyć siedliska zwierząt.
To ważna zasada, szczególnie w miejscach mocno uczęszczanych przez turystów. Zwierzęta przyzwyczajają się do ludzi, co może mieć dla nich zgubny skutek. Jeśli spotkasz na swojej drodze rzadki gatunek staraj się po cichu wycofać. Nie podchodź bliżej i nie rób zdjęć. Pamiętaj, że to Ty jesteś tutaj gościem i poruszasz się w jego naturalnym środowisku. Daj o sobie znać wydając odgłosy (w ten sposób spłoszysz zwierzynę), ale nie przesadzaj, w końcu nie chodzi o to, żeby zaburzać spokój, a jedynie zaznaczyć swoją obecność.
Biwakując w terenie i wędrując z plecakiem staraj się dobrze zabezpieczyć żywność. Jej zapach może skusić głodnego drapieżnika. Jego węch jest znacznie mocniejszy od wzroku, dlatego szczelne zapakowane jedzenie jest tak ważne. Pomoże nie tylko uniknąć strat, ale i zmniejszyć szansę na spotkanie zwierzęcia.
Cieszysz się pięknymi widokami i zdarza Ci się zapomnieć, że na szlaku znajdują się także inne osoby. Brzmi znajomo? To częsty problem, szczególnie w trakcie wędrowania w większej grupie. Obcowanie z przyrodą wyzwala pozytywne emocje, jednak trzeba pamiętać, żeby trzymać je na wodzy. Przede wszystkim należy zrezygnować ze słuchania muzyki z telefonu czy głośnika. To popularne zachowanie, które nie powinno mieć miejsca na szlaku.
Udostępnione trasy są przeznaczone dla wszystkich turystów, po równo. Każdy powinien mieć możliwość korzystania z nich w ciszy i spokoju. Jeśli wędrujesz z partnerką lub przyjacielem rozmawiaj, jednak nie wymuszaj na wszystkich osobach wokół słuchania głośnych komentarzy. Ostatnia zasada Leave No Trace to właśnie myślenie o drugiej osobie i wyzbycie się egoizmu na szlaku.
To stosunkowo nowy temat, który budzi coraz większe zainteresowanie. Wraz z nim rodzą się różnego rodzaju pytania, które postanowiliśmy zebrać w jednym miejscu. Poniżej najczęściej pojawiające się wątpliwości i ich wyjaśnienie.
Filozofia Leave No Trace to niepozostawianie po sobie śladów w środowisku naturalnym. Przyroda jest już nadwyrężona nieprzemyślanym działaniem człowieka. Biwakując i wędrując należy starać się nie zaburzać równowagi ekosystemu. To nie tylko niezaśmiecanie otoczenia, ale i niezrywanie roślin oraz nierozpalanie ognisk.
Leave No Trace to 7 zasad obejmujących przygotowanie się do trasy, zachowanie na szlaku, biwakowanie w udostępnionych miejscach czy zabieranie ze sobą swoich śmieci. To także pozostawienie otoczenia w stanie takim, jakim się je zastało, uważne postępowanie z ogniem, dystans w stosunku do dzikich zwierząt i pamiętanie o innych turystach.
Ruch LNT sięga korzeniami lat 60. i 70. XX wieku, kiedy nastąpił wzrost zainteresowania turystyką. Przyczynił się do tego rozwój technologii, mającej zastosowanie w sprzęcie outdoorowym, takim jak: śpiwory, namioty czy palniki. Popularność tej formy spędzania wolnego czasu sprawiła, że w parkach narodowych zaczęły pojawiać się tłumy. Wtedy też parkowe służby postanowiły edukować turystów w tym zakresie. W 1987 roku wydana została broszura „Leave No Trace Land Ethics”.
