Wspinanie na sztucznych obiektach oraz kursy wspinaczkowe w skałach to zdecydowanie najlepszy sposób na pogłębienie swoich umiejętności wspinaczkowych. Pytanie, czy to wystarczy? Myślę, że dobrym uzupełnieniem zdobywania umiejętności w praktyce, jest lektura książek i czasopism o tematyce wspinaczkowej i górskiej.
Na rynku dostępnych jest wiele pozycji, wśród których na pewno znajdziecie coś dla siebie. Możecie sięgnąć po starsze wydania, które zdobyły już miano ,,wspinaczkowej klasyki”, ale również po nowości. W tym celu warto zajrzeć do sklepu 8a.pl, gdzie oprócz sprzętu górskiego, dostępne są ciekawe książki o wspinaczce oraz górach.
W poniższym zestawieniu proponuję wam kilka pozycji, które znajdują się w mojej domowej biblioteczce. Są to zarówno opracowania dla początkujących, jak i książki, które uzupełnią wiedzę bardziej doświadczonych wspinaczy. Takie, które mogą natchnąć nowymi pomysłami lub po prostu dostarczyć kilku godzin dobrej rozrywki.
Dziś dzięki dużej ilości ścianek, sportowe wspinanie stało się najpopularniejszą dyscypliną wspinaczkową. Dla wielu osób wspinających się w górach, to właśnie ścianka stanowiła początek ich wspinaczkowej przygody. Jeśli chcemy mieć coraz lepsze wyniki we wspinaniu sportowym, to musimy trenować systematycznie. Możemy to robić pod okiem wyszkolonego trenera lub wspomagając się odpowiednią literaturą. Warto stosować jedno i drugie.
Z książek, które znam, a które są w miarę łatwo dostępne na polskim rynku, godne polecenia są dwie pozycje Erica J. Hörsta: “Jak poprowadzić VI.4” i “Trening wspinaczkowy”. Dla osób średnio zaawansowanych, posiadających już podstawy treningowe, dobrym wyborem jest krótka i zwięzła pozycja Davida Maci: “Planowanie treningu we wspinaczce sportowej”.
W Polsce każdego roku na kursach wspinaczki skalnej szkoli się kilkaset (a być może nawet około tysiąca) osób. Taki kurs trwa zazwyczaj 6 dni, lecz tematyka jest na tyle obszerna, że warto ją później uzupełnić we własnym zakresie. Dla osób chcących pogłębić zdobytą na kursie wiedzę, powstały różnego rodzaju podręczniki wspinaczki.
Warto tutaj zwrócić uwagę, że szkolenie wspinaczkowe w Polsce będzie się nieco różniło w detalach od szkoleń zagranicznych. Z tego też względu należy ostrożnie podchodzić do podręczników pisanych przez zagranicznych autorów (tu najbardziej popularne są książki angielskie, amerykańskie oraz niemieckie).
Chyba najbardziej kompleksowym podręcznikiem, napisanym przez polskiego autora jest “Wspinaczka skalna” Krzysztofa Tretera. Weźcie jednak pod uwagę fakt, że książka została wydana w 2005, a niektóre elementy szkoleniowe uległy od tego czasu zmianie. Polecałbym ją jako uzupełnienie kursu skałkowego, a nie na odwrót.
To dla mnie swego rodzaju górska biblia, do której zdarza mi się bardzo często wracać. “Mountaineering: The freedom of the hills” Kurta Hansona i Dona Graydona doczekała się ośmiu wydań (pierwsze w 1960 roku) i przetłumaczona została na kilka języków.
W przypadku tej książki mamy do czynienia z prawdziwym kompendium wiedzy na temat dyscyplin wspinaczkowych, które może wspomagać nas na naszej górskiej ścieżce. Najwięcej miejsca poświęcono sprawom bezpieczeństwa. Pomocne są liczne i czytelne ilustracje.
Książka Kanadyjczyka Willa Gadda to propozycja dla wspinaczy lodowych oraz mikstowych. “Wspinaczka – lód i mikst” powstała dla wąskiego grona odbiorców i dziś niełatwo ją dostać (na aukcji internetowej widziałem ją do kupienia za sporą sumę…), ale zawsze jest szansa, że ktoś ze znajomych będzie ją mógł pożyczyć. Gadd, specjalista od mikstu i lodu, stworzył kompleksowy podręcznik dla osób, które chcą wspinać się na lodospadach i nowoczesnych drogach mikstowych. Wszystko przystępnie opisane krok po kroku. Po prostu czysty profesjonalizm.
Grupa kilkudziesięciu ekspertów z dziedziny outdooru napisała tytułowe “100 porad”. Należy dodać, że sporą część tych „porad” stanowi zbiór kilkudziesięciu różnych patentów, często wyczerpujących temat w danej dziedzinie. Unikatowy projekt ukazał się w dwóch tomach, pod redakcją Piotra Drożdża (naczelnego magazynu “GÓRY”). Dziś za tomem I przyjdzie się nam mocno porozglądać. A tak przy okazji – 50 porada to „Górska biblioteka w pigułce”.
Pięciotomowa praca zbiorowa “W skałach i lodach świata” pod redakcją Kazimierza Saysse-Tobiczyka powstawała w latach 1959–1974. Dziś jest to już archiwalna pozycja, ale dla osób zainteresowanych historią polskiego wspinania będzie lekturą obowiązkową. Ze względu na sporą ilość wydrukowanych egzemplarzy jest szansa na zakup książek w różnych antykwariatach i to za niewygórowaną kwotę.
Bardziej współczesną pozycją (pod kątem encyklopedycznym) będzie “Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu” pod redakcją Małgorzaty i Jana Kiełkowskich. Na tę obszerną publikację składają się: tom pierwszy będący wprowadzeniem oraz części poświęcone górom Europy, górom Azji, górom Ameryki oraz górom Afryki, Antarktydy, Australii i Oceanii.
Wspinanie to nie tylko przechwyty i cyfra. To góry, ludzie i coś więcej. Na przestrzeni stuleci narodziła się wokół wspinania otoczka kulturowa, której jednym z elementów jest proza górska. Wielu ludzi gór postanowiło opisać swoje przeżycia. Czytelnik zainteresowany taka literaturą znajdzie kilkadziesiąt godnych polecenia pozycji. Tutaj wymienię tylko kilka:
Osoby zainteresowane zgłębianiem tematyki wspinaczkowej powinny zainteresować się czasopismami tematycznymi, takimi jak: “Taternik” czy “GÓRY” (archiwalne numery pism dostępne są w internecie). Z zagranicznych godny polecenia jest “Alpinist”.
Tyle na dziś. Powyższy zbiór to właściwie „wierzchołek góry lodowej”. Dzisiejszy rynek wydawniczy to dziesiątki specjalistycznych pozycji, wśród których każdy znajdzie coś dla siebie. Jeśli poszukacie, to z pewnością znajdziecie inne poradniki wspinaczkowe i wiele, naprawdę wiele książek górskich, które najbardziej odpowiadają waszemu rodzajowi aktywności.
