Tatry to bez wątpienia miejsce szczególne. Wysokie szpiczaste szczyty na wschodzie i łagodniejsze, acz równie piękne na zachodzie robią ogromne wrażenie. Zachęcają także do wędrówek. A gdyby tak jeszcze bardziej urozmaicić nasze tatrzańskie wycieczki i wzbogacić je o dodatkowe wyzwanie?
W słowniku polskiego turysty widnieje wiele koron górskich. Ta najbardziej rozpowszechniona to oczywiście Korona Gór Polski. Popularne są także Korona Sudetów czy Wielka Korona Beskidów. Do niedawna nie było natomiast osiągalnej dla zwykłego turysty korony, która dotyczyłaby bezpośrednio Tatr. Co prawda już od kilkunastu lat istnieje pojęcie Wielkiej Korony Tatr, ale ze względu na trudną dostępność wielu wchodzących w jej skład szczytów, jest to korona wymagająca albo znacznych zdolności wspinaczkowych, albo bardzo grubego portfela. Dlaczego? O tym możecie przeczytać w moim tekście „Wielka Korona Tatr – jak ją zdobyć?”, który niedawno pojawił się na łamach 8academy. Na szczęście zauważono tę lukę. Dzięki temu powstała Turystyczna Korona Tatr, której skompletowanie jest – choć również niełatwe, to jednak – możliwe dla zwykłego weekendowego turysty z odpowiednim samozaparciem.
Turystyczna Korona Tatr obejmuje łącznie 54 tatrzańskie szczyty z drogą dojścia wyznaczoną szlakiem turystycznym oraz 6 wybitnych przełęczy, znajdujących się w pobliżu wierzchołków na które nie prowadzi żaden szlak. Szczyty i przełęcze wchodzące w skład Turystycznej Korony Tatr znajdują się zarówno po polskiej, jak i słowackiej stronie granicy. Należy więc pamiętać o kilku ważnych zasadach, które obowiązuje na terenie TANAP (słowacki odpowiednik TPN), ale o tym później.
Łączna liczba szczytów i przełęczy wchodzących w skład Turystycznej Korony Tatr to zatem 60, co powoduje, że skompletowanie wszystkich staje się sporym wyzwaniem. Poniżej znajdziecie pełen wykaz. Kolejność wyznacza jest przez wysokość nad poziomem morza – od największej do najmniejszej:
Niestety, kompletując Turystyczną Koronę Tatr nie poznamy pięknych słowackich Tatr Bielskich. Ma to oczywiście swoje uzasadnienia. Ze względu na ochronę przyrody, większość terenu Tatr Bielskich jest zamknięta dla ruchu turystycznego. Na żaden szczyt nie prowadzi znakowany szlak. W zestawieniu Turystycznej Korony Tatr znajduje się jednak kilka przełęczy, więc w mojej opinii autorzy wykazu mogli znaleźć w nim miejsce np. dla Szerokiej Przełęczy Bielskiej 1826 m n.p.m. Przełęcz znajduje się niedaleko Szalonego Wierchu, który wznosi się na wysokość 2061 m n.p.m.. Cóż… pozostaje pogodzić się z tą decyzją, a Tatry Bielskie odwiedzić głównie dla siebie, bo zdecydowanie są warte wizyty.
Turystyczną Koronę Tatr można kompletować po prostu dla siebie lub sformalizować nieco to osiągnięcie. W tym celu należy zaopatrzyć się w książeczkę odznaki Turystyczna Korona Tatr, wydawaną przez PTT, czyli Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Zdobycie szczytu lub przełęczy zaliczanej do korony może zostać poświadczone na kilka sposobów:
Gdy zbierzemy już odpowiednią ilość poświadczeń, książeczkę należy przekazać komisji weryfikacyjnej przy wybranym Oddziale PTT (pocztą lub osobiście). Jeśli wszystko będzie w porządku, otrzymamy potwierdzenie przyznania odznaki, co uprawnia nas do jej zakupu i noszenia.
Odznaka jest trójstopniowa: brązowa, srebrna i złota. Odznaka brązowa przyznawana jest za zdobycie 20 szczytów i przełęczy, a oznaka srebrna za skompletowanie 40 szczytów i przełęczy. Ostatnią, czyli złotą odznakę otrzymują turyści, którym udało się wejść na każdy z 60 szczytów i przełęczy Turystycznej Korony Tatr.
Książeczka i odznaki są płatne, a zbieranie potwierdzeń może być trochę kłopotliwe. Do tego osobiście nie jestem fanem formalizowania tego typu osiągnięć, a po górach zdecydowanie wolę chodzić dla siebie, niż dla odznaki. To jednak tylko moje zdanie. Jeśli uważacie inaczej, to książeczkę odznaki Turystyczna Korona Tatr, możecie kupić w Komisji ds. GOT PTT przy Zarządzie Głównym PTT lub w oddziałach PTT.
Na terytorium Słowacji leży aż 2/3 całych Tatr. Mogłoby się więc wydawać, że również większość naszych destynacji podczas kompletowania Turystycznej Korony Tatr, będzie zlokalizowana po słowackiej stronie granicy. W tym wypadku tak jednak nie jest. Spośród 60 szczytów i przełęczy Turystycznej Korony Tatr, 32 leży po stronie polskiej, a 28 po słowackiej. Konkretnie na terenie Tatr Słowackich zlokalizowane są 24 szczyty i 4 przełęcze. To z kolei wymaga od nas zachowania zgodnego z przepisami panujący na terenie TANAP. Jakie są główne różnice pomiędzy zasadami poruszania się po Tatrach Polskich, a Słowackich?
Przede wszystkim musimy pamiętać o ubezpieczeniu. W Polsce działania TOPR są finansowane z budżetu Państwa. Ratowany nie ponosi żadnych kosztów akcji ratunkowej. Zupełnie inaczej jest na Słowacji, gdzie akcje HZS (Horská Záchranná Služba, czyli słowacki odpowiednik polskich TOPR i GOPR) są płatne. Nawet skręcenie kostki, może okazać się dla nas bardzo kosztowne. W zależności od rodzaju akcji i tego czy użyty zostanie helikopter, rachunek wystawiony przez HZS może wynosić nawet kilka tysięcy euro. Nie mając ubezpieczenia, krótki wyjazd na Słowację może więc okazać się najdroższą wycieczką w naszym życiu. Ubezpieczenie kosztuje zaledwie kilka złotych za dzień i zdecydowanie warto je wykupić. Listę ubezpieczycieli znajdziecie np. na stronie HZS. Większość oferuje możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia przez internet. Warto także rozważyć ubezpieczenie roczne, które będzie działać także podczas innych wyjazdów w zagraniczne góry np. Bezpieczny Powrót realizowany przez PZU lub Alpenverein.
Inna ważna różnica to dostępność szlaków turystycznych. Te po słowackiej stronie granicy są zamykane na zimę. W okresie od 1 listopada do 15 czerwca dozwolone jest tylko podchodzenie do schronisk. Szlaki otwierane są co roku 16 czerwca i można się nimi poruszać do 31 października. Kolejna różnica to wstęp, za który nie płacimy. Wejście na teren Tatr Słowackich jest bezpłatne i nawet możemy zabrać ze sobą psa. Należy tylko pamiętać, aby założyć mu smycz i kaganiec. Różnica występuje również w zasadach poruszania się poza szlakami, ale ta kwestia nie dotyczą już Turystycznej Korony Tatr.
Po prostu chodząc po górach. Wszystkie destynacje są dostępne i dotrzemy do nich poruszając się znakowanymi szlakami turystycznymi, co ułatwia zadanie. Należy jednak pamiętać, że niektóre ze szczytów będą wymagały od nas wspinaczki. Takie miejsca zazwyczaj są w sposób sztuczny zabezpieczane – np. łańcuchami, klamrami lub drabinkami. Mimo tego, podstawowe umiejętności wspinaczkowe będą bardzo przydatne. Kłopot mogą sprawić nawet przełęcze. Przykładowo: szlak na Czerwoną Ławkę uważany jest za jeden z najtrudniejszych w Tatrach. Jeśli więc dotychczas nie chodziliście po naszych najwyższych górach, warto zacząć od łatwiejszych szczytów.
Liczba 60 może początkowo działań deprymująco. Faktycznie jest to dość duże wyzwanie. Warto jednak wiedzieć, że wiele szczytów można zdobyć podczas jednego wyjazdu. Dobrym przykładem są Kopa Kondracka, Małołączniak, Krzesanica oraz Ciemniak, które razem składają się na Czerwone Wierchy i są bardzo przyjemnym celem jednodniowej letniej wędrówki. Z kolei przechodząc całą Orlą Perć, co również można zrobić w jeden dzień, choć lepiej rozłożyć trasę na dwa, uda nam się wejść na aż 6 szczytów korony. Będą to: Mały Kozi Wierch, Kozie Czuby, Kozi Wierch, Zadni Granat, Pośredni Granat i Skrajny Granat.
Kolejna propozycja trasy pozwalająca zdobyć kilka szczytów korony to np. Trzydniowiański Wierch, Kończysty Wierch, Starorobociański Wierch i Ornak. Z kolei po stronie słowackiej dobrym celem weekendowego wyjazdu będą: Banówka, Hruba Kopa, Trzy Kopy. Następnie możecie udać się na odpoczynek do Schroniska Żarskiego i kolejnego dnia kontynuować wędrówkę wchodząc na Rohacz Płaczliwy, Rohacz Ostry, Wołowiec i Rakoń. To oczywiście tylko pomysły, które możecie modyfikować dopasowując je do własnych oczekiwań. Pewne jest natomiast, że skompletowanie Turystycznej Korony Tatr pozwoli Wam na niesamowitą wędrówkę i poznanie znacznej części polskich i słowackich Tatr.
Większość tatrzańskich szlaków prowadzi ponad granicą lasu, pamiętajcie więc o odpowiednim ubiorze. Uważajcie też na burze, które w letnie popołudnia często pojawiają się nad Tatrami. Do zobaczenia na szlaku!
