Kto nie chciałby teleportować się w najbardziej odległe górskie zakątki, jednym kliknięciem myszki? Nie wymaga to specjalnych zdolności, wystarczy włączyć swój ulubiony górski film.
Podróżowanie bez granic – tutaj czas i odległość nie mają znaczenia. Filmowy świat pozwala nam zobaczyć miejsca, w których jeszcze nie byliśmy. Można poczuć się jak na niemal kilometrowej wspinaczkowej drodze czy w bazie pod najwyższym szczytem świata. Przedstawiamy najlepsze filmy o górach.
Mówiąc “filmy o górach”, myślisz „Free Solo”. Zdobywca Oscara w kategorii pełnometrażowy film dokumentalny. Możesz towarzyszyć Alexowi w trakcie jego przygotowań do tego ekstremalnego wyczynu – przejścia ściany El Capitan free solo. To opowieść o determinacji, odwadze i sile ducha. Ten film zachwyca nie tylko obrazem. Mówi on przede wszystkim o uporze w dążeniu do celu. Co więcej, po jego obejrzeniu czujesz, że dzięki własnej ciężkiej pracy możesz wiele osiągnąć. Przez to inspiruje do działania i sprawia, że natychmiast siadasz do planowania kolejnych wspinaczkowych dróg.
900 metrów do góry i 19 dni w – uznawanej za niemożliwą do pokonania – ścianie Dawn Wall. To dokumentacja realizacji życiowego celu znakomitego wspinacza – Tommy’ego Caldwella, który wraz z Kevinem Jorgesonem zdecydował się podjąć wyzwanie. W kategorii “filmy o górach” to stosunkowo nowa pozycja, którą po prostu trzeba zobaczyć. By dobrze przygotować się do seansu, warto sięgnąć także po książkę „Presja”. Każdy, kto choć trochę interesuje się światem wspinaczy, zna jego nazwisko i wie, że Caldwella nic nie jest w stanie zatrzymać.
Z Parku Narodowego Yosemite przenosimy się w najwyższe góry świata, ale po drodze mijamy jeszcze Istebną, katowickie Bogucice i jurajskie skały. To historia jednego z najwybitniejszych polskich wspinaczy wysokogórskich – Jurka Kukuczki. Opowiedziana archiwalnymi materiałami i wywiadami z osobami, które miały okazję towarzyszyć mu na rożnych etapach życia. Co więcej, ten dokument pozwala wrócić do czasów wielkich polskich wypraw w góry wysokie i posłuchać wypowiedzi samego Kukuczki.
Kolejna ekranizacja tragicznych wydarzeń z wyprawy w 1996 roku, które opisał w swojej książce jeden z jej uczestników, Jon Krakauer. Tym razem wykonana przy użyciu najnowszych technologii, pozwalających niemal przenieść się na sam szczyt najwyższej góry świata. “Everest” to nie tylko historia jednej z bardziej porażających w skutkach wypraw komercyjnych, ale również opowieść o walce o przetrwanie. Przybliżając najlepsze filmy o górach, warto wspomnieć o tym tytule także z uwagi na kontrowersje, jakie wzbudziła wspomniana wyprawa.
Przygotuj się na podróż w czasie, dzięki której poczujesz się jak towarzysz pierwszych zdobywców Mount Everestu. To próba rekonstrukcji wydarzeń z lat 50. XX wieku, gdy Edmund Hillary i Tenzing Norgay zapisywali się na kartach historii. Ponadto znalazły się tutaj niezwykłe ujęcia szczytu, wykonane w technologii 3D. Podsumowując: ten tytuł to obowiązkowa propozycja nie tylko dla fanów pięknych widoków, ale i dla miłośników historii himalaizmu.
Absolutny klasyk wśród produkcji kryjących się pod hasłem: “filmy o górach”. Po prostu trzeba go zobaczyć, a książkę („Dotknięcie pustki”) przeczytać. To historia jednej z najtrudniejszych wspinaczek na szczyt Siula Grande, okupionej prawdziwą próbą charakteru i walką o przetrwanie. Film stanowi również próbę odpowiedzi na pytanie: co zrobić, jeśli partner nie tylko nie może iść dalej, ale i staje się przeszkodą, gdy myślisz o własnym powrocie? Zdaje się, że to nie góry są tutaj na pierwszym planie, ale człowiek i jego zmagania z samym sobą.
W 1939 roku Heinrich Harrer wyrusza z ekspedycją, mającą na celu zdobycie Nanga Parbat. Jednak wybuch wojny zatrzymuje go, jako jednego z brytyjskich jeńców. Bohater ucieka z obozu, by ostatecznie uzyskać przywilej nauczania młodego Dalajlamy. Produkcja została oparta na książce o tym samym tytule i zaliczana jest do klasyki górskiej filmografii.
To filmowa próba odtworzenia tragedii, która rozegrała się na Eigerze w 1936 roku. Idziemy niemal krok w krok, ruch za ruchem Andreasa Hinterstoissera i Toniego Kurza, próbujących zmierzyć się ze słynną ścianą Nordwand. W rolę narratora tej, trzymającej w napięciu, wspinaczki wciela się Joe Simpson, autor książki „Dotknięcie pustki”, a zarazem osoba, której historia stanowiła inspirację dla twórców innego tytułu – „Czekając na Joe”.
Jeśli, poza chodzeniem po górach i wspinaczką, uwielbiasz wymagające zjazdy w białym puchu, możesz sięgnąć także po filmy narciarskie. Na pewno na uwagę zasługuje „Zjazd” czyli długometrażowy dokument o narciarstwie wysokogórskim. Ludzi takich jak Anselme Baud czy Patricka Vallencant inspirowało przekraczanie granic i zjeżdżanie tam, gdzie nikt wcześniej nie zjeżdżał. Według nich, bez ryzyka nie było przygody.
Drugi tytuł, którego nie można pominąć, to „Człowiek, który zjechał z Everestu”, opowiadający historię Yiuchiro Miura. W filmie znalazł się sześciominutowy fragment, który okrzyknięto najbardziej emocjonującym materiałem, jaki kiedykolwiek nakręcono! Pokazuje on wspinaczkę na wysokość 7800 metrów, a następnie zjazd na 2400 metrów.
Jeśli filmy o górach znasz bardzo dobrze, z pewnością nie jest Ci obce nazwisko Załuski. Jest on reżyserem m.in. z takich tytułów, jak „Wszystko prawie o wyprawie”, „Annapurna na lekko” czy „No Ski No Fun”, którego bohaterem jest Andrzej Bargiel. Tym razem Załuski zabrał widzów na polską wyprawę na K2. Na przełomie 2017 i 2018 roku himalaiści pod kierownictwem Krzysztofa Wielickiego próbowali dokonać pierwszego zimowego wejścia. To nie tylko kulisy obozowego życia, oraz obraz presji i spięć, jakie powstawały w zespole. W filmie pojawia się też wątek akcji ratunkowej, w której trakcie himalaiście sprowadzi z Nanga Parbat Elisabeth Revol.
Nie mogło tutaj zabraknąć także tego klasyka kinematografii. Mimo że nie jest to historia wspinacza światowej sławy ani przejścia jednej z trudniejszych dróg, ten tytuł ma grupę swoich wiernych fanów. Bo kto nie lubi tej dawki adrenaliny, jaką dostarcza zawieszony w powietrzu Sylvester Stallone? Nie bez powodu ten obraz trafił do księgi rekordów Guinessa w kategorii “Najbardziej niebezpieczna scena kaskaderska w filmie”. Bohater zostaje zmuszony do pomocy terrorystom, poszukującym 100 milinów dolarów, które wypadły im z samolotu, podczas lotu nad górami. Kto nie jest miłośnikiem kina akcji, powinien raczej skupić się na pięknych widokach prosto z włoskich Dolomitów. A bardziej wprawne oko wypatrzy nawet fragmenty via ferryty Ivano Dibona w masywie Cristallo.
Poza produkcjami znanymi z wielkiego ekranu, warto obejrzeć też ciekawsze serie, dostępne na platformie YouTube. Jednym z takich przykładów jest “Akademia Górska TOPR”, w której ratownicy poruszają tematy bezpieczeństwa w górach. To kilka odcinków dotyczących takich kwestii, jak: postępowanie w czasie burzy, lawiny czy zasady poruszania się w górskim terenie.
Innym przykładem jest seria “Himalaiści”, przedstawiająca ważne dla polskiej, ale i światowej historii nazwiska. To świetna propozycja dla osób, interesujących się dokonaniami Polaków w górach wysokich i kulisami dawnych wypraw.
Ponadto warto obejrzeć serial dokumentujący zmagania Andrzeja Bargiela w drodze po tytuł Śnieżnej Pantery. Pięć najwyższych szczytów byłego ZSRR padło pod jego naporem w rekordowo krótkim czasie, a całość można było obejrzeć na Canal+ Discovery. Obecnie odcinki są dostępne on-line, po wykupieniu pakietu.
Filmy o górach prezentowane są też podczas festiwali górskich. Jednym z przykładów może być konkurs filmowy, organizowany w ramach Festiwalu Górskiego w Lądku Zdroju, gdzie od lat spotyka się wspinaczkowy i podróżniczy świat. Inną okazją są Spotkanie z Filmem Górskim w Zakopanem, które już od 2005 roku przyciągają pod Tatry: profesjonalistów, miłośników gór, tatromaniaków, podróżników i pasjonatów kina. Nie można zapomnieć także o Krakowskim Festiwalu Górskim, na którym po prostu trzeba być.
Jest jeszcze trasa Reel Rock, podczas której co roku przedstawiane są dokonania światowego alpinizmu i wspinaczki. Warto zapisać sobie w kalendarzu to wydarzenie i wybrać się do kina, by zobaczyć te górskie zmagania.
[W innym wpisie polecamy polskie podcasty o górach, wspinaczce i podróżach]
