But wspinaczkowy przestał "trzymać"? Już nie stoi tak dobrze jak kiedyś? Wciąż ześlizgujesz się z mikrostopnia? Być może warto zadbać nieco o buty wspinaczkowe. Przeczytaj co zrobić by poprawić ich pracę.
Buty wspinaczkowe są dla wspinacza niczym miecz dla samuraja. Może zabrzmi to nieco śmiesznie, ale to przecież między innymi dzięki nim pokonujemy nasze życiówki. Żadna inna część wyposażenia nie jest tak istotna. Każdy doświadczony wspinacz wie, że dobre buty mogą być kluczem do sukcesu na trudnych przejściach. Złe lub zaniedbane potrafią zaś doprowadzić do frustracji i porażek. Dziś o tym jak dbać o buty wspinaczkowe.
Intensywnie wspinające się osoby miewają w szafie cały arsenał butów wspinaczkowych. Jedne na panel, inne na łatwe drogi, jeszcze inne na topowe przejścia. Czasami w szafie warto mieć buty o różnych właściwościach: np. miękkie do boulderingu oraz twarde na wymagające jurajskie mikrostopnie. Nie ma chyba innego elementu wspinaczkowego wyposażenia, który byłby równie osobisty. Bo czy przywiązujemy aż taką wielką wagę do wybranej uprzęży? Lub ekspresów albo worka na magnezję? Ale buty to co innego. Wystarczy posłuchać o czym rozmawiają fani wspinaczki – jeden najczęstszych tematów to właśnie buty wspinaczkowe. A jak stoją? Wygodne? Dobra pięta?
Co więcej, ceny butów wspinaczkowych rosną niemal każdego sezonu. Sam pamiętam, gdy wiele lat temu cena 350pln za Five Ten Velcro była czymś szokującym. Dziś dobre buty potrafią kosztować nawet powyżej 600pln i już nikogo to nie dziwi. Tym bardziej warto dowiedzieć się jak dbać o buty wspinaczkowe, by służyły nam jak najdłużej.
O tym jak sprawują się buty wspinaczkowe decyduje kilka czynników: profil buta, jego twardość, asymetria, zastosowane rozwiązania oraz użyta guma. Ta stosowana w butach wspinaczkowych to guma stosunkowo miękka o bardzo wysokiej “lepkości” i tarciu. To pozwala jej “chwytać” najmniejsze stopnie. Niestety, z tego samego powodu, guma wspinaczkowa równie łatwo absorbuje wszelkiego rodzaju brud. Z pewnością nawet początkujący adepci wspinania zauważyli, że buty zabrudzone (kurzem, pyłem, błotem lub magnezją) trzymają znacznie gorzej niż te czyste, wyjęte prosto z pudełka. To nie oznacza jednak, że trzeba co chwilę kupować nowe buty. Wystarczy przestrzegać kilku prostych zaleceń.
Guma wspinaczkowa ulega zużyciu. Z czasem stanie się bardziej śliska, nie będzie miała już takiego tarcia. Nie będą już tak dobrze stać. Pół biedy jeśli wspinamy się w mocno przewieszonych drogach – tam stopnie zazwyczaj są duże. Gorzej jeśli pracujemy nad trudnym projektem na Jurze, gdzie z zasady tarcie jest kiepskie. Zużyty but już nie stanie tak fajnie na “dziurce”, “mydlaku” czy “mikroząbku”. Nie przyklei się już tak dobrze na tarcie.
Są jednak sposoby by lekko zużyte buty odzyskały swój wigor i precyzję. Wystarczy lekko zrewitalizować gumę.
Oczywiście trudno tak dbać o buty, które używamy na treningach kilka razy w tygodniu. One jednak nie muszą sprostać aż tak dużym wymaganiom jak te, których używamy w skałach. Niemniej, nawet “kapcie” na panel warto od czasu do czasu czyścić, myć i przejechać papierem ściernym.
Buty wspinaczkowe zakładamy na gołą stopę. Z czasem buty przesiąkają potem, gromadzi się w nich również warstwa zdartego naskórka. To jest nieuniknione – buty wspinaczkowe w końcu zaczynają śmierdzieć. Co ciekawe, buty różnych firm mają mniejsze lub większe skłonności do wydzielania zapachów. Zależy to od rodzaju użytych materiałów i klejów. Co zrobić, gdy buty trzeba zakładać “na wdechu’?
Temat rzeka. Kto wspina się wiele lat pamięta różne rozwiązania i patenty na bakterie rozwijające się w butach i powodujące przykry zapach. Pranie, wietrzenie, ozonowanie, mrożenie, worki z herbatą to tylko niektóre z pomysłów. Niestety zazwyczaj były one nieskuteczne lub jedynie krótkotrwałe. Skonfrontujmy się z tym: nie ma skutecznego sposobu na trwałe usunięcie odoru z butów wspinaczkowych tak by ich nie zniszczyć. Nie znaczy to jednak, że w walce ze smrodem trzeba się od razu poddać.
Buty dobrze jest od czasu do czasu po prostu czyścić od wewnątrz szczotką, letnią wodą i szarym mydłem lub innym delikatnym preparatem. To nie rozwiąże problemu ale sprawi, że sytuacja nie osiągnie punktu krytycznego, gdy buty czuć nawet, kiedy leżą kilka metrów dalej. Uwaga: nie warto prać butów w pralce. To zazwyczaj kończy się tym, że buty tracą swój pierwotny kształt a zbyt wysoka temperatura może rozkleić gumę.
Z czasem, mimo najlepszej troski i opieki, każdy buty się zużyje. Podeszwa zrobi się cienka, czubek okrągły jak śliwka. Potem guma zacznie się przecierać – najpierw zobaczymy materiał pod nią a w końcu własny palec. Ale bez paniki. Buty wspinaczkowe można poddać renowacji i wymienić gumę. Oczywiście podklejenie butów wspinaczkowych to nie jest robota, którą można zlecić szewcowi na ulicy. W Polsce funkcjonuje kilka firm specjalizujących się w renowacji butów wspinaczkowych, popularne jest też wysyłanie do Czech. Starą gumę się zdziera a w jej miejsce przyklejana jest zupełnie nowa, świeżutka, gotowa stawić czoło trudnym drogom. Wymienić można albo samą podeszwę albo podeszwę wraz z rantem (zalecane). Firmy potrafią też naprawić rzepy i zerwane szlufki.
Z wysłaniem butów do podklejenia nie warto czekać do ostatniej chwili, gdy dziury są już wielkości pięciogroszówki. Takich butów już się nie da uratować. Najlepiej wysłać buty, gdy guma jeszcze nie jest dziurawa. Koszt takiej usługi mieści się w granicach 150pln (podeszwa+rant) w zależności od wybranej gumy. Czy warto podklejać buty? Niegdyś podklejone buty używało się jako “te drugie”, “te zapasowe” lub “te na panel”. To dlatego, że zazwyczaj po podklejeniu ulegały deformacji i nie trzymały już swojego kształtu. Ale to już przeszłość. Dziś zakłady podklejające buty są wysoce profesjonalne. Buty po renowacji często są tak samo dobre jak para prosto ze sklepu.
Stosowanie powyższych zaleceń wydatnie przedłuży żywotność twoich butów i pozwoli zaoszczędzić trochę pieniędzy. Sprawi również, że buty nie zawiodą Cię w kluczowym momencie, gdy wszystko zależy od stopnia lub pięty.
