Czy to na wspólne wyjazdy z dzieckiem, czy to na jego pierwsze samodzielne podróże, śpiwór dla twojej pociechy musi przede wszystkim zapewnić mu bardzo potrzebne do spokojnego snu ciepło. Wybór odpowiedniego śpiwora dla twojego dziecka jest jednak bardziej skomplikowane, niż mogłoby się początkowo wydawać.

Kalendarzowe lato w pełni. Dzieci za niedługo kończą szkołę i wypatrują upragnionych wakacji. Dla wielu z nich będzie to okres pierwszych, wielodniowych, rodzinnych wycieczek plenerowych albo obozów z rówieśnikami w schronisku, czy pod namiotem. Nadchodzi czas, żeby zdecydować, jaki śpiwór dla dziecka kupić.

Dzieci często bardzo sobie cenią posiadanie własnego śpiwora (fot. Columbia)

Sprawa wydaje się prosta – śpiwór dla dziecka ma mu zapewnić ciepło. Jednak trzeba mieć świadomość, że dwie różne osoby w tym samym śpiworze będą inaczej odczuwać komfort. Dzieje się tak dlatego, że na poczucie ciepła, poza warunkami zewnętrznymi, ma jeszcze wpływ szereg czynników indywidualnych, takich jak masa ciała, ilość tkanki tłuszczowej, grubość mięśni, ogólny stan psychofizyczny i wydolność układu krwionośnego. W wyniku badań stwierdzono na przykład, że komfort cieplny dla kobiet jest ok. 7 stopni Celsjusza wyższy, niż dla mężczyzn. W przypadku dzieci zagadnienie jest jeszcze bardziej skomplikowane.

Śpiwór dla dziecka – jak to ugryźć?

Zwykle na śpiworach widnieje informacja o tym, w jakich warunkach jak dany śpiwór się zachowuje. Mówimy wtedy o jego zakresach temperaturowych, od najwyższej do absolutnego minimum, w którym nie sprawdza się zupełnie. Trudniej jest znaleźć odpowiedź na pytanie, na podstawie jakich testów podany zakres jest ustalany. Ponieważ istniało podejrzenie, że producenci śpiworów miewają tendencję do tego, żeby przedstawiać swoje produkty będące lepszymi, niż faktycznie i żeby ograniczyć pełną dowolność w oznaczaniu przez nich zakresu temperatur Unia Europejska stworzyła standard do oceny śpiworów zwany normą termiczną EN 13537. Stała się ona platformą do porównywania ze sobą możliwości izolacyjnych śpiworów oraz punktem odniesienia dla roszczeń konsumenckich w sporach prawnych z producentami.

Tak mogą wyglądać oznaczenia normy EN na workach śpiworów dla dorosłych. Model dziecięce zwykle są ich pozbawione (fot. 8a.pl)

Jak każda norma, EN ma ona swoją metodologię badania, której zrozumienie pozwala na stosowanie jej do siebie w sposób bardziej świadomy. Testy śpiworów w ramach normy EN przeprowadzane są na dwóch manekinach, reprezentujących standardowego mężczyznę: 25 lat, 70 kg, 173 cm wzrostu oraz kobietę: 25 lat, 60 kg, 160 cm wzrostu. Są one wyposażone w 16 czujników, a ich reakcje są rejestrowane przez komputery i obserwowane przez zespół testujący.

Oznaczenia jakie w związku z normą EN mogą pojawić się na śpiworach to:

• T MAX – górna granica komfortu – granica, po przekroczeniu której występuje pocenie co oznacza, że temperatura jest zbyt wysoka dla komfortowego snu. Jest ustalana przy użyciu manekina męskiego. Nie wszyscy producenci podają tę wartość.

• T COMF – temperatura komfortu. Najniższa temperatura w jakiej wyspał się manekin żeński będący w pozycji swobodnej. Ten parametr jest istotny dla kobiet i rodziców szukających śpiwora dla dziecka wśród modeli dla dorosłych.

• T LIM – Temperatura graniczna – najniższa temperatura, w jakiej wyspał się manekin mężczyzny zwinięty w kłębek. Tym parametrem wybierając śpiwór, powinni kierować się mężczyźni.

• T MIN – Temperatura ekstremalna – granica ryzyka hipotermii, temperatura, w której model żeński może przetrwać najwyżej sześć godzin. Ten parametr biorą pod uwagę jedynie bardzo doświadczeni podróżnicy.

Jak normę EN można zastosować do dzieci

Patrząc na normę EN od razu widać jak trudno może być ją zastosować wobec dzieci. Do niedawna producenci śpiworów całkowicie rezygnowali z podawania jej dla dziecięcych produktów. Deuter konsekwentnie odmawia podawania temperatur dla śpiworów dla dzieci, za to pojawiła się ona na śpiworach dla dzieci od Colemana i Fjorda Nansena. Producenci chcąc podać jakiekolwiek informacje na temat możliwości użytkowania ich produktów, zdecydowali się skorzystać z danych z manekina żeńskiego, ponieważ ich zdaniem lepiej odzwierciedlają warunki fizyczne dzieci, niż manekiny męskie. Trzeba mieć świadomość, że tego typu szacunki są niepewne.

Nie da się stworzyć modelu standardowego dziecka, ponieważ dzieci za bardzo się między sobą różnią. Nie da się więc dla nich ustalić normy temperaturowej, pozbawionej dużej tolerancji błędu. Z tego powodu tak ważne jest, żeby rozumieć jak powstaje ciepło w śpiworze dla dziecka, by po kilku próbach móc dobrać w końcu odpowiedni.

Możliwość sporego błędu w indywidualnym odniesieniu do normy EN nie oznacza, że nie należy jej w ogóle brać pod uwagę. Jest to niezależne kryterium zewnętrzne, wedle którego niektórzy producenci chcą mierzyć swój sprzęt, ponieważ zależy im na tym, żeby podawać rzetelne dane.

Natomiast należy je traktować przede wszystkim, jako punkty odniesienia do siebie i tego w jaki sposób odczuwa się temperaturę samemu. Jeśli dowiesz się w jaki sposób twoje dziecko odczuwa temperaturę i porównasz to z normą przedstawioną na śpiworze, to będziesz wiedział jakich zakresów temperaturowych szukać następnym razem.

Co brać pod uwagę wybierając śpiwór dla dziecka

Rodzaj izolatora

Najważniejsza dla poczucia komfortu cieplnego w śpiworze jest oczywiście ilość i rodzaj materiału użytego do izolacji. Śpiwory dzielą się pod tym względem na puchowe oraz syntetyczne.

Nie znaleziono do tej pory lepszego i ogólnodostępnego izolatora cieplnego, niż puch. Profesjonalne wyprawy wysokogórskie są wyposażone w sprzęt podszyty puchem. Śpiwory puchowe są również lżejsze niż syntetyczne, ale mają też jedną zasadniczą wadę – są bardzo wrażliwe na wilgoć, nawet tą z powietrza. Zmoczone tracą całkowicie swoje właściwości izolacyjne. Trudno jest je również wysuszyć będąc na trasie. Zwykle więc używa się ich tam, gdzie występują mrozy.

Każdy śpiwór dla dziecka będący obecnie na rynku jest ocieplony materiałem syntetycznym np. poliestrem. Śpiwory syntetyczne są cięższe i mają gorszy stosunek wagi do komfortu cieplnego, jaki zapewniają. Są za to tańsze, bardziej niezawodne i szybciej schną.

Bardzo rozbudowany kaptur ze ściągaczem w śpiworze typu mumia. nie pozwala uciec ciepłu przez głowę (fot. 8a.pl)

Ocieplenie śpiworów jest podobne w budowie do kurtek puchowych – warstwa materiału izolującego jest przyszywana do materiału zewnętrznego i wewnętrznego materiału ochronnego tworząc piki. Miejsca pikowania stają się podatne na przenikanie zimna, więc czasem podszywa się je więc z odpowiednim przesunięciem drugą warstwą, tak by się nawzajem ochraniały. Nosi to nazwę podwójnej podszewki i jest często stosowane w śpiworach dla dorosłych. Spośród śpiworów dla dziecka jedynie Deuter Starlight Pro korzysta z tego rozwiązania.

Kształt

Ważne i szczególnie istotny przy wybieraniu śpiwora dla dziecka jest także jego dopasowanie do ciała osoby, która ma w nim odpoczywać. Śpiwór jest izolatorem, jak termos. Pomoże zachować tę temperaturę, którą się do niego włoży. Od tego jak bardzo śpiwór dla dziecka jest do niego niedopasowany zależy, ile powietrza dodatkowo będzie ono musiała ogrzać, zanim zrobi się w nim ciepło.

Prostokątny śpiwór dla dziecka zapewni mu więcej swobody, łatwo się daje zamienić w kołdrę pod którą można spać w ogrzewanym domku letniskowym lub na materacu w namiocie podczas campingu w lato w krajach śródziemnomorskich. Nie będzie też problemu z odprowadzeniem nadmiaru ciepła gdy noce będą bardzo gorące. Nie zapewnią one niestety takiej ochrony przed zimnem jak zwężające się wraz z tułowiem, ku dołowi, mumie.

Dodatkowe ocieplenia

Każdy śpiwór typu mumia posiada kaptur, który pozwala zatrzymać ciepło uciekające przez głowę oraz stanowi naturalną poduszkę. Zwykle są one również wyposażone dodatkowo w ściągacze, dzięki którym nie zsunie się tak łatwo podczas snu dziecka.

Warto sprawdzić czy śpiwór dla dziecka posiada kołnierz termiczny. Jest to zgrubienie z materiału umieszczone poprzecznie na wysokości barków lub klatki piersiowej, mającej stanowić dodatkową barierę dla ciepłego powietrza starającego wydostać się na zewnątrz.

Podobna zaporę stanowi wypełniona izolatorem listwa termiczna. Jest ona montowana wzdłuż zamka błyskawicznego, który jest najsłabszym ogniwem ochrony przed zimnem, niezależnie od grubości śpiwora.

Jak planować zakup

Wyposażeni w tę wiedzę, nareszcie możemy rozstrzygnąć, jakie rozwiązania można brać pod uwagę, decydując jaki śpiwór dla dziecka będzie dla was najbardziej odpowiedni.

Większość dziecięcych modeli śpiworów posiada możliwość zwiększenia ich długości o ok 30 cm (fot. 8a.pl)

Najmniejszy śpiwór dla dziecka jest przeznaczony dla szkraba mającego 95 cm. Mniejsze dzieci powinny po prost spać z rodzicami. Wychodząc naprzeciw obawom, że dziecko za szybko ze śpiwora wyrośnie, a jednocześnie nie chcąc zmuszać do kupna śpiwora za dużego, producenci wyszli z ofertą modeli z regulowaną długością. Pozwalają one przedłużyć śpiwór o ok. 30 cm.

Praktycznie wszystkie śpiwory dla dzieci produkowane są z myślą o okresie wakacyjnym. Najcieplejszym śpiworem dla dziecka jest obecnie Deuter Starlight Pro. Dobrze prezentuje się również model Coleman Salida, mogący się pochwalić największą ilością izolatora i dosyć niską temperaturą komfortu.

Dużo lepiej jest celować w niższą temperaturę komfortu, z tego samego powodu dla którego lepiej jest się odkryć gdy jest za ciepło niż gdy jest za zimno dygotać i nie móc zrobić nic więcej. Jeśli macie już swoje ulubione modele, wybierzcie cieplejszy. Lepiej jest kupić za ciepły i nie przejmować się wagą – maluch zawsze może się odkryć lub nawet rozpiąć od dołu i wystawić nogę – niż za zimny i nie móc zrobić nic, gdy dygocze z zimna. Będziecie też zabezpieczeni w przypadku nagłych wahnięć pogody. Temperatury latem, zwłaszcza pod namiotem, potrafią się bardzo zmieniać. Bezchmurne niebo nie zatrzyma ciepła uciekającego nocą z nagrzanej słońcem ziemi. Nawet jeśli w dzień temperatura sięgała trzydziestu stopni Celsjusza po zmroku może spaść nawet poniżej dziesięciu, a chłód potęgowany jest przez unoszącą się w powietrzu wilgoć.

Jeśli dziecko ma go samodzielnie nosić decydująca staje się waga śpiwora oraz łatwość spakowania i kompaktowość. Fabrycznie śpiwory zwijane są w rulon, by zajmować jak najmniej miejsca. Przechowywanie ich jednak w takiej postaci powoduje, że materiał izolacyjny jest wtedy najbardziej ściśnięty, przez co traci swoje właściwości. Również składanie śpiwora za każdym razem w taki sam sposób będzie skutkować tworzeniem się odgnieceń w stałych miejscach zgięć, a więc tworzenie dróg wejścia zimna do środka. Zaleca się wkładanie śpiwora za każdym razem inaczej, poprzez wpychanie go do środka, zajmuje on wtedy więcej miejsca. Niektóre śpiwory dla dzieci, jak np. Moss Fjorda Nansena, są pakowane w pokrowiec kompresyjny z biegnącymi wzdłuż pokrowca, ustawionymi krzyżowo paskami z klamrami, umożliwiającymi sprawne zmniejszenie objętości śpiwora po spakowaniu.

Oznaczenie zamka lewy/prawy opisuje, z której strony śpiwora się on znajduje, gdy leżymy w nim na plecach. Ponieważ osobom praworęcznym łatwiej otworzyć zamek będący z lewej strony, a leworęcznym z prawej, zwykle kupuje się je z perspektywy dominującej strony na krzyż.

Śpiwór dla dziecka – podsumowanie

Śpiwory dziecięce są na tyle cienkie, że mogą być idealne do schroniska albo do campera. Jeśli potrzebujecie kupić śpiwór dla dziecka jadącego na obóz w Polsce w lipcu lub sierpniu, to ono na pewno doceni to, że ma swoje własne, lekkie i kolorowe posłanie.

Jeśli chcielibyście pojechać w lato całą rodziną pod namiot na południe Francji, Włoch również modele dziecięce świetnie się spiszą. Jeśli planujecie spać razem na dmuchanym materacu i lubicie zasypiać przytuleni warto rozważyć zakup śpiwora dwuosobowego lub dwóch identycznych modeli, które mogą się ze sobą łączyć. Natomiast wyjazdy w wyższe góry lub do krajów o chłodniejszym klimacie, jak np. jakaś Skandynawia to trzeba ich możliwości są bardzo ograniczone. Nie ryzykujcie, że traficie z temperaturą na styk.

Małe zróżnicowanie wśród modeli śpiworów dla dzieci oraz brak w tym zakresie oferty wielosezonowej odzwierciedla brak popytu. Rodzice często są zainteresowani nabyciem pełnowymiarowej wersji dorosłej i otwarcie dzięki temu więcej możliwości podróży.

Śpiwór dla dziecka, który przeznaczony dla osoby dorosłej ma dużo zalet. Luz w nogach pewnie nie będzie mu przeszkadzał. Ewentualne straty ciepła tą drogą są rekompensowane przez ogólną, większą ciepłotę śpiwora. Można go doposażyć we wkładki, będące rodzajem pościeli, których nie ma dla modeli dziecięcych. Można je swobodnie prać i uchronić przed tym śpiwór, który z każdym praniem izoluje trochę gorzej. Z odpowiednio przechowywanego śpiwora dla dorosłych dziecko nie wyrośnie, więc będzie mu mógł on służyć przez wiele lat.

[W innym artykule podpowiadamy co zabrać wybierając sie w góry z dzieckiem? Polecamy lekturę!]

Śpiwór dla dziecka – porównanie modeli