Ile trwa sezon biwakowy? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Dla jednych będą to dwa lub trzy najcieplejsze w roku miesiące. Inni na wyjazd pod namiot decydują się od momentu nadejścia wiosny, po czas gdy spodziewać się już można pierwszego śniegu. Są też tacy, dla których sezon biwakowy trwa cały rok i to niezależnie od warunków.
Chociaż już na samą myśl o zimowych wypadach pod namiot, niektórym z nas włos się na głowie jeży, taka dosyć ekstremalna forma aktywności cieszy się całkiem sporą popularnością. Pomijając zawodowców, eksplorujących wysokie góry (gdzie niemal zawsze panują warunki zimowe), na podobne akcje (ale w mniejszej skali) decydują się również ci bardziej zaawansowani turyści. Wizja skosztowania zimy na biwaku brzmi jak zapowiedź ciekawej przygody? W rzeczy samej! By jednak wszystko odbyło się bezpiecznie, konieczny jest odpowiedni sprzęt, a podstawą będzie “outdoorowy dom”. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, jaki namiot zimowy kupić, by śniegi oraz chłody nie ostudziły naszego zapału i chęci biwakowania. Przyjrzymy się pożądanym cechom i funkcjonalnościom oraz zaproponujemy konkretne modele.
Zimowe warunki oznaczają problemy, którym biwakowicze zmuszeni będą stawić czoła. Na co należy się przygotować, gdy w takich “okolicznościach przyrody” planujemy spędzić noc? Na myśl w pierwszej kolejności przychodzą: śnieg oraz mróz. Konieczność przekopywania się przez zwały białego puchu, czy pojedynki “śledzie vs twardy jak beton lód” – to tylko część z długiej listy dodatkowych “atrakcji”. Do tego dochodzi nieustanne “czuwanie”, by przez jakiś nieprzemyślany ruch nie doprowadzić do niebezpiecznego wychłodzenia organizmu (polecamy tu artykuł Janusza Gołąba o hipotermii). Górskim eskapadom w okresie zimowym często towarzyszy też porywisty wiatr – potęgujący odczucie zimna i mocno komplikujący misję rozbicia obozu oraz utrudniający samo funkcjonowanie w warunkach polowych. Biwakowe życie spróbuje nam uprzykrzać też inne zjawisko, a mianowicie kondensacja pary wodnej…
[Więcej informacji na ten temat znaleźć można w artykule Łukasza Supergana “Jak biwakować zimą w górach”]
Jak widać niesprzyjających okoliczności jest sporo. Nie odstrasza to jednak coraz liczniejszych fanów outdooru w zimowym wydaniu.
Przygotowania do zimowego biwaku najlepiej jest zacząć od zdobycia przenośnego schronienia, gotowego sprostać wymienionym wyżej wyzwaniom. Jaki namiot zimowy kupić? Które modele powinny się znaleźć w kręgu naszego zainteresowania, a jakie lepiej od razu skreślić z listy?
Najlepiej postawić na takie, które przez samego producenta określane są jako „całoroczne” (świadczy o tym cyfra 4 widniejąca w specyfikacji technicznej, w rubryce dotyczącej pór roku) lub “ekspedycyjne”. A może poszukać półśrodków i zabrać ze sobą namiot, który kupiliśmy w czasach, gdy zimowy trekking był dla nas zupełną abstrakcją? Jeśli weźmiemy pod uwagę czekające nas warunki, wniosek narzuca się sam: podejście minimalistyczne jest mocno ryzykowne. Namioty jedno i dwusezonowe na tego typu wypady raczej się nie nadadzą. Wersje trzysezonowe zwykle nie posiadają wszystkich rozwiązań przydatnych zimą.
No właśnie, co takiego powinien mieć namiot zimowy, żeby spełniał swoje zadanie? Oto kilka pożądanych cech:
Zima raczej nie będzie obchodzić się z namiotem zbyt delikatnie. Silny wiatr, czy zwały śniegu to czynniki, które szybko wyeliminują mniej stabilne konstrukcje. Solidność jest w tym przypadku istotniejsza niż ograniczona waga (która w przypadku namiotów zawsze jest atutem). Namioty zimowe powinny bazować na bardziej wytrzymałych materiałach – odpornych na mróz oraz uszkodzenia mechaniczne. Dobrze, jeśli stelaż wykonany jest z wytrzymałych stopów aluminium (popularne zwłaszcza w tańszych namiotach – włókno szklane – może nie sprostać zadaniu). Namioty zimowe często wykorzystują też dodatkowe pałąki, dzięki czemu są mniej skłonne, by ulec presji otoczenia i w nieoczekiwanym dla nas momencie się “złożyć”.
Pod koniec intensywnego dnia zwykle myślimy już o zasłużonym odpoczynku, dlatego skomplikowany sposób rozkładania namiotu, który odsuwa w czasie wizję wyczekiwanego snu, może rodzić frustrację. Gdy do tego dodamy warunki zimowe, sytuacja może zrobić się jeszcze bardziej nerwowa. Jeśli szukamy sprzętu na najchłodniejsze miesiące, intuicyjny i szybki sposób montażu będzie dużym plusem.
Dobrze, jeśli wspomniany proces nie wymaga od nas zbyt dużej precyzji. Ściąganie rękawic na mrozie do przyjemności nie należy, a niekiedy grozi niebezpiecznymi odmrożeniami. Unikajmy więc modeli, w których skuteczne rozbicie uzależnione jest od zawiązania małych pętelek.
Zamarznięte podłoże często nie jest skore do współpracy z śledziami, dlatego zimą lepiej spisują się namioty, których konstrukcja pozwala na użycie mniejszej ilości “mocowań”. Do tego warto wziąć pod uwagę fakt, iż czasami klasyczne śledzie zastąpić trzeba innymi przedmiotami – np. śrubami lodowymi, czekanami bądź kijkami – których ilość zazwyczaj jest ograniczona.
O ile latem decydujemy się czasem na zabranie ze sobą namiotu idealnie “skrojonego” do liczby uczestników biwaku, zimą ten pomysł nie będzie najlepszy. Tutaj lepiej postawić na model przestronniejszy – na przykład na “dwójkę”, gdy wędrujemy solo lub “trójkę”, jeśli podróżujemy w duecie. Dlaczego? Powodów jest kilka. Po pierwsze czas, jaki spędzać będziemy w namiocie. Zimą dzień jest krótszy, większe też jest ryzyko, że niesprzyjająca aura zmusi nas do odkładania momentu, gdy wyjdziemy na zewnątrz. Dłuższa egzystencja w namiocie, który nie zapewnia jako takiej swobody ruchów, będzie udręką. Poza tym należy wziąć poprawkę na jeszcze inny aspekt. Zima oznacza również grubsze kurtki, cieplejsze śpiwory, bardziej okazałe maty i więcej dodatkowego sprzętu. W takim układzie ilość wolnego miejsca topnieje zdecydowanie szybciej niż latem, gdy mamy dużo mniej na sobie i ze sobą.
Niski i ciasny namiot to też ryzyko, że na własnej skórze przekonamy się, czym jest zjawisko kondensacji pary wodnej. Oddychanie, czy gotowanie w namiocie wiąże się z osadzaniem się na ściankach zamarzniętej pary wodnej. Przypadkowy kontakt ze szronem nigdy nie jest przyjemny. Co gorsza, taka “zmarzlina”, strącona na dół, potrafi zaszkodzić odzieży i śpiworom puchowym, mocząc je i pozbawiając – do momentu całkowitego wyschnięcia – właściwości izolacyjnych.
Jaki namiot zimowy kupić? Bardzo ważnym współczynnikiem jest wodoodporność podłogi. Dlaczego akurat ten parametr powinien być na odpowiednio wysokim poziomie? Wytłumaczenia należy szukać wśród praw fizyki. Chodzi o to, żeby nie dopuścić do sytuacji, gdy woda pod ciężarem namiotu wtłaczana jest do środka, a materiał podłogi nie jest w stanie stawić wystarczająco mocnego oporu. Zaopatrując się w sprzęt na zimę, najlepiej celować w modele o wodoodporności na poziomie minimum 7000 mm H2O (chociaż idealnie jest, gdy ten współczynnik wynosi około 10000 mm H2O). W przypadku tropiku wymagania nie są aż tak wyśrubowane.
Odpowiednio skonstruowana wentylacja może w pewnym zakresie ograniczyć niepożądane przez nas zjawisko kondensacji pary wodnej. Dobrze, jeśli są przynajmniej dwa wywietrzniki i pozwalają one na sprawne pozbycie się wilgoci ze środka (ma to szczególne znaczenie, jeśli w środku zamierzamy gotować). W przypadku gwałtownego wiatru, przyda się skuteczny system zamykania wywietrzników, dzięki któremu nie będziemy skazani na przenikliwe podmuchy.
Jeśli warunki nie są sprzyjające, kuchenkę turystyczną trzeba będzie odpalić właśnie w środku (stosując się do wszelkich zaleceń dotyczących bezpieczeństwa). W takich sytuacjach docenimy przestronny przedsionek. Zresztą zimą miejsce to może odegrać więcej ważnych ról. Doskonale sprawdzi się jako przechowalnia bagażu (tym bardziej, że zimowy ekwipunek jest nieco bardziej rozbudowany) oraz przebieralnia, w której przed wyjściem na zawieruchę założymy buty i raki. Od przybytku głowa nie boli, dlatego, gdy trafimy na namiot posiadający dwa przedsionki, w jednym możemy zrobić magazyn, a w drugim kuchnię.
Namiot zimowy z prawdziwego zdarzenia powinien mieć dłuższy – sięgający podłoża – tropik oraz fartuch przeciwśnieżny. Chodzi o to, żeby biały puch nie dostawał się pod tropik. Fartuchy stanowią też dodatkową ochronę przed wiatrem.
Nie jest to układ obowiązkowy, ale tego typu rozwiązanie należy umieścić po stronie plusów. I nie chodzi tutaj jedynie o wyższy komfort, w porównaniu z modelami, gdzie drzwi występują solo. Dwa wejścia sprawdzają się, gdy mocno wieje wiatr. Możliwość wyboru strony, z której będziemy wchodzić do namiotu, zwiększa szansę na to, że do środka nie wpuścimy śnieżnej zawieruchy.
Śnieg nie jest mile widziany także w sypialni. Wyższy próg ograniczy proceder dostawania się wspomnianego “intruza” do środka.
Zawsze to dobrze, gdy namiot, który będziemy dźwigać na plecach, jest lekki. Jeśli w planach mamy trekking w trudnym górskim terenie, połączony z przedzieraniem się przez zaspy, docenimy każdy zaoszczędzony gram… No ale nie rozpędzajmy się tak w dążeniu do minimalizmu. Z drugiej strony są jeszcze bardzo istotne wymogi dotyczące wytrzymałości materiałów i ilości miejsca w środku, które zwykle kłócą się z dążeniami do odchudzania sprzętu. Wykluczają one z tego grona modele ultralekkie. A więc jaki namiot zimowy kupić? Na to pytanie nie ma jednej poprawnej odpowiedzi. Dla niektórych idealny kompromis przyjmie formę namiotu lżejszego i oferującego nieco mniej miejsca w środku. Inni są skłonni dźwigać dodatkowe gramy, by mieć do dyspozycji więcej przestrzeni oraz mieć świadomość, że zakupiony sprzęt powstał z najmocniejszych materiałów.
Powyższą teorię opisującą stan idealny warto skonfrontować z rzeczywistą ofertą producentów. Nie oszukujmy się, że ten segment rynku będzie aż tak bogaty, jak propozycje przygotowane dla fanów aktywności letnich. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta. Mowa tutaj o sprzęcie specjalistycznym, który – pomimo rosnącej popularności – nadal nazwać możemy “niszowym”. W praktyce nie każda firma szyjąca namioty, porwie się na stworzenie wersji zimowej, co do której wymagania są wyższe i gdzie potencjalnych klientów jakby trochę mniej. Za to (na szczęście!) zabierają się zwykle marki o ugruntowanej renomie, które są w stanie zagwarantować odpowiedni poziom. A więc jaki namiot zimowy wybrać? Oto kilka propozycji.
Namiot 2-osobowy MSR Access 2 zaprojektowano z myślą o wszystkich osobach poszukujących miejsca noclegowego w górach. Ten czterosezonowy, ekspedycyjny model docenią zwłaszcza użytkownicy wybierający się na skitury lub wspinaczkę wysokogórską.
MSR Access 2 jest bardzo lekki (1,9kg), wytrzymały i niezwykle łatwy w rozłożeniu. Dzięki temu w trudnych zimowych warunkach szybko będziesz mógł się schronić przed padającym dookoła śniegiem. Tropik zastosowany w tym namiocie wykonano z wytrzymałej tkaniny nylonowej Xtreme Shield™ o gęstości 20 denierów, która została pokryta warstwą poliuretanu i silikonu. Tkanina oferuje wodoodporność na poziomie 1200 mm słupa wody. W tym modelu materiał został wzmocniony splotem ripstop. Cała konstrukcja została wykonana z materiałów, które dobrze wytrzymują nacisk większego ciężaru powstającego pod wpływem padającego śniegu. Pomarańczowy kolor czterosezonowego namiotu MSR zapewnia jego widoczność zimą.
Model ma wodoodporną podłogę, wykonaną z tkaniny Xtreme Shield™ o wodoodporności na poziomie 3000 mm słopa wody. Podobnie jak w przypadku tropiku, tutaj także zastosowano materiał nylonowy w splocie ripstop o gęstości 30 denierów. Cała konstrukcja ma budowę dwupowłokową. Namiot jest rozstawiany na pałąkach wykonanych z materiału Easton® Syclone™. Do ich produkcji wykorzystano materiały kompozytowe stosowane w przemyśle lotniczym. Są niezwykle wytrzymałe i odporne na panujące warunki, w tym również na silny wiatr, czy niską temperaturę.
Tropik ma obszerne drzwi na dwóch bocznych ścianach, które rozpinają się za pomocą zamków. W celu lepszej wentylacji górę drzwi w sypialni wykonano z zastosowaniem mikrosiateczki. Model ma również otwory wentylacyjne ograniczające kondensację pary wodnej. MSR Access występuje również w wersji jednoosobowej i trzyosobowej.
To model, który docenią wszyscy miłośnicy wędrówek z plecakiem, niezależnie od pory roku. Fjallraven Abisko Lite 2 ma budowę tunelową. Takie rozwiązanie jest idealnym wyborem na trekking, gdy zależy Ci na niskiej wadze modelu – w tym produkcie jest to zaledwie 2,07 kg. Tropik zastosowany w tym namiocie wykonano z wytrzymałej tkaniny poliamidowej TripleRip Sil/Sil wzmocnionej splotem ripstop. Tkanina oferuje wodoodporność na poziomie 3000 mm słupa wody. Co istotne, materiał zastosowany na dole ma gęstość 40 denierów, z kolei u góry zastosowano jego wersję o gęstości 20 denierów.
Abisko Lite 2 ma wodoodporną podłogę, którą wykonano z tkaniny poliamidowej o gęstości 40 denierów. Podobnie jak w przypadku tropiku, tutaj także zastosowano materiał w splocie ripstop. Co więcej, została ona pokryta poliuretanem, co nadaje jej właściwości wodoodpornych na poziomie 6000 mm, a także ułatwia czyszczenie. Namiot turystyczny Fjallraven ma budowę dwupowłokową. Tropik jest rozstawiany na dwóch wytrzymałych i niezwykle lekkich pałąkach – tylnym krótszym i przednim dłuższym – z materiału DAC Featherlite NS.
W osobnym artykule opisaliśmy historię marki Fjallraven.
By maksymalnie ułatwić rozłożenie namiotu maszty mają różne kolory. Po wewnętrznej stronie tropiku znajduje się podpięta sypialnia wykonana z poliamidu o gęstości 15 denierów w splocie ripstop. Ma ona dodatkowo hydrofobową impregnację. Fakt, że sypialnia jest podpięta, oznacza szybszy czas rozkładania, a także ogranicza ryzyko przemoczenia sypialni podczas opadów.
Fjallraven Abisko Lite 2 ma również ciekawą funkcjonalność: możliwość zwinięcia przedniej oraz tylnej ściany tropiku. To w bezdeszczowe dni zapewnia świetną wentylację oraz dobrą widoczność na otaczającą Cię przyrodę. Tym samym nawet podczas odpoczynku w namiocie możesz cieszyć się z piękna otaczającej Cię przyrody, niezależnie czy na zewnątrz lato czy środek zimy.
Jaki namiot zimowy kupić? Może Wild Country by Terra Nova Blizzard 3? Ta propozycja zadowoli wymagających turystów, którzy chcieliby przedłużyć sezon wyjazdów na biwak i cenią sobie większą przestrzeń. Całoroczna “trójka” oferującą wygodną sypialnię, do której prowadzi duży przedsionek, wyróżnia się niewygórowaną wagą (ok. 2958 g wraz z pokrowcem). Projektanci postawili tutaj na konstrukcję tunelową, opierającą się na trzech pałąkach z lekkiego stopu aluminium Superflex. Rozwiązanie to umożliwia szybkie rozbicie namiotu, co szczególnie docenimy przy niesprzyjającej aurze. Tropik wykonany został z nowoczesnego materiału nylonowego Stormtex N4000Si i zabezpieczony przed przemakaniem warstwą poliuretanu i silikonu.
