Tatrzańskie ściany zmieniły już charakter na w pełni zimowy. Powoli powiększa się pokrywa śnieżna, tworzą się lodospady a charakterystyczne dla Tatr trawki zamarzają na beton. Mroźna pogoda sprzyja powstawaniu dobrych warunków do zimowej wspinaczki różnego typu.
Tatry oferują ogromne możliwości dla każdego kto lubi wspinaczkową walkę w śniegu, lodzie czy terenie mikstowym. Alpinizm techniczny oraz wspinaczka lodowa to zresztą dla wielu osób naturalny kolejny krok we wspinaczkowej karierze. Wspinaczka zimowa, oprócz doświadczenia i umiejętności, wymaga także sporej ilości różnorodnego sprzętu. Podstawowym wyposażeniem, bez którego po prostu nie da jej uprawiać, jest czekan wspinaczkowy. Każdy adept zimowego wspinania będzie musiał stanąć przed nie łatwym wyborem: jaki czekan techniczny i / lub lodowy kupić?
Czekanów, jak wiadomo, mamy wiele rodzajów. Odpowiadają one charakterowi aktywności, którą uprawiamy. Choć są narzędzia mniej i bardziej uniwersalne, to nie ma czekanów, które sprawdzą się wszędzie, w każdym terenie i każdym rodzaju outdoorowej aktywności. Dla przykładu: czekan turystyczny nie będzie odpowiedni do wspinaczki lodowej i alpinizmu technicznego. Czekan lodowy lub drytoolowy kiepsko sprawdzi się w skitouringu. W tym tekście skupmy się czekanach wspinaczkowych, czyli na narzędziach, które pozwolą nam pokonać tatrzańskie (lub alpejskie czy także himalajskie) ściany i lodospady.
Najpierw przypomnijmy jednak kilka podstawowych różnic między czekanami wspinaczkowymi i turystycznymi. Czekany wspinaczkowe mają inne, zazwyczaj mocno wyprofilowane (zakrzywione) stylisko, często ze wspornikiem na dłoń a czasami także z przesuniętym uchwytem. Odmienne jest również ostrze: bardziej agresywne, cieńsze (bardziej precyzyjne) i inaczej wyprofilowane. Ostrze zresztą można wymieniać. Czekany wspinaczkowe nie posiadają pętli nadgarstkowych, część modeli pozbawiona jest także młotka lub łopatki.
To grupa wszechstronnych narzędzi, która zastosowanie znajdzie w alpinizmie technicznym. Czekany te poradzą sobie w twardym, zmrożonym śniegu, mokrej skale, będą również dobrze trzymać w lodzie. Są wygodne a ich profil, choć i tak mocno zakrzywiony, pozwala pokonywać bardzo różnorodny teren, zarówno pod względem nachylenia jak i warunków. Czekany techniczne będą posiadały głowicę z młotkiem lub łopatką (do wbijania haków, odgrzebywania śniegu, wybijania stopni). Będą również miały na stylisku dwa wsporniki.
To absolutna klasyka gatunku. Narzędzie niezawodne, uniwersalne, wszechstronne. Petzl Quark ma długość 50cm i wagę nieco ponad 0.5kg. Stylisko posiada uchwyty Griprest i Trigrest (wysokość tego drugiego można regulować) a uchwyt pokryty jest tworzywem zapewniającym dobre tarcie pod dłonią. Quark sprawdzi się wszędzie. Jego stylisko ze stalowym grotem jest wystarczająco proste, by używać czekana do podpierania się podczas podejścia stromym terenem. Ma jednak odpowiednio agresywny profil by świetnie poradzić sobie w skale czy w lodowym kuluarze. Ostrze ICE, zwężające się ku końcowi, świetnie wbije się w lód i złapie każdy chwyt na skale. Co więcej, głowica Quarka ma modułową konstrukcję co pozwala dopasować narzędzie do różnych warunków użytkowania i modyfikować jego wyważenie.
To czekan, którego stylisko wykonane jest włókna węglowego. Taka konstrukcja Black Diamond Cobra pozwala znacząco obniżyć wagę ale także zredukować drgania powstające podczas wbijania ostrza. Bardzo dobrze trzyma się w ręku i jest świetnie wyważony. Black Diamond Cobra posiada niewielki młotek lub łopatkę ale modułowa głowica daje możliwość zmiany tej konfiguracji. Czekan ten jest również narzędziem uniwersalnym i da sobie radę w każdym terenie, niezależnie czy będzie to wielka północna ściana czy jednowyciągowy lodospad.
Choć, jak wiele produktów marki Grivel, The North Machine wygląda dość topornie jest doskonałym narzędziem i, wbrew pozorom, bardzo lekkim. Jeden czekan waży tylko 515g. The North Machine ma nieco inny kształt styliska niż Cobra i Quark. Rękojeść jest w tym czekanie nieco przesunięta względem głównego profilu. To sprawia, że siła uderzenia jest większa a chwyt pewniejszy. Minimalistyczny, zintegrowany z ostrzem, młotek pozwoli nam wbić haki. Samo ostrze natomiast doskonale spisze się zarówno w lodzie jak i w skale. The North Machine, jak sama nazwa wskazuje, jest narzędziem, które możesz zabrać na najtrudniejsze górskie wyzwania.
To narzędzia wysoko specjalistyczne, dostosowane do charakterystycznych wymagań jakie stawia trudna wspinaczka w lodzie. Są świetnie wyważone i jeszcze bardziej agresywnie wyprofilowane po to by zwiększyć siłę i kąt natarcia ostrza. Dodatkowo geometryczna, przesunięta w stosunku do profilu styliska rączka, pozwala na pewniejszy chwyt oraz daje możliwość swobodnej zmiany rąk na czekanie. Czekany lodowe pozbawione są młotka i łopatki. W lodzie bowiem te narzędzia po prostu nie będą nam przydatne.
Niektórzy mówią, że niezależnie od tego ile czekanów weźmiesz do ręki i tak w końcu kupisz Petzl Nomic. To czekan legenda i choćby nie wiem jak wielu miał konkurentów to legendą pozostanie. Nomic jest piekielnie skuteczny, umożliwia płynne i swobodne pokonywanie największych lodowych trudności, bardzo dobrze poradzi sobie także w terenie mikstowym jak również w drytoolingu. Uchwyt jest ergonomiczny, a jednocześnie regulowany. Z pomocą zwykłego imbusa szybko zmienisz kąt nachylenia wspornika, zwiększając lub zmniejszając szerokość rękojeści. Docenisz to rozwiązanie, jeśli zdarza Ci się wspinać w różnego rodzaju rękawicach- tych grubszych i całkiem cienkich. Nomic’a wystarczy wziąć do ręki, żeby poczuć w czym tkwi jego moc. Narzędzie jest wręcz nieziemsko wyważone i daje optymalny rozkład ciężaru zgodnie z kierunkiem uderzenia. Zapewnia to skuteczną rotację, bardzo dużą siłę zamachu i ogromną precyzję osadzania ostrza.
Bardzo mocny konkurent dla Nomic’ów. Fuel ma wielu zwolenników. Nie bez powodu. Inżynierowie Black Diamond znów zaskakują pomysłami. Stylisko czekana Fuel jest bowiem wykonane z jednego kawałka hydroformowanego aluminium. To materiał, który stosuje się w najwyższej klasie samochodach sportowych i profesjonalnych rowerach kolarskich. Techniczna całość, mimo tak niskiej masy, zapewnia nieprzeciętną wytrzymałość użytkową i doskonale trzyma się w ręku. A do tego ten szalony zielony kolor na stylisku, który widać z daleka…
< !– wp:paragraph –>
Znów – choć wygląda nieco topornie – w skale i lodzie jest niezwykle skuteczny, nawet na najtrudniejszych drogach. Co więcej, The Tech Machine jest bardzo lekki. Jednak sztuka waży 515g czyli o blisko 100g mniej niż Nomic. To dzięki zastosowanym stopom stali i dopracowanej i odchudzonej konstrukcji styliska. Nie odbywa się to jednak kosztem wytrzymałości bądź sztywności. The Tech Machine będzie dzięki temu zabójczą bronią w rękach doświadczonych alpinistów.
To narzędzie poniekąd łączącą konstrukcję czekana technicznego i lodowego. Stylisko North Couloir ma już bardzo agresywny, wygięty profil co sprawi, że będzie bardzo skuteczne w lodzie i trudnej mikstowej wspinaczce. Jednak uchwyt, w przeciwieństwie do wyżej opisywanych modeli, jest nadal w jednej linii z głównym profilem. Dzięki temu North Couloir będzie bardziej uniwersalny w górskim terenie. Uchwyt ma dwa wsporniki co pozwala na wygodną zmianę rąk a w pełni konfigurowalna głowica daje możliwość łatwej wymiany poszczególnych elementów i przystosowania czekana do różnych aktywności. Na głowicy można także zamontować załączone w zestawie obciążniki Impact Hammer, które zwiększą siłę uderzenia ostrza. Do tego North Couloir jest bardzo lekki – waży jedynie 530g.
Czy zatem należy mieć oddzielne czekany do alpinizmu technicznego i wspinaczki lodowej? Niekoniecznie. Zależy to oczywiście od tego na jakim poziomie się wspinamy i jakie drogi chcemy pokonywać. Im trudniejsze tym bardziej potrzebować będziemy wyspecjalizowanego sprzętu. Warto jednak mieć świadomość, że choć czekany techniczne i lodowe to nie te same narzędzia, to do pewnego stopnia z powodzeniem można je stosować wymiennie. Petzl Quark dobrze spisze się na pionowym lodospadzie a wyposażeni w Black Diamond Fuel spokojnie damy radę na poważnej alpejskiej ścianie. Jeśli jednak wiesz, że Twoim celem będą tylko lodospady, a srogie północne ściany raczej Cię nie interesują, wtedy warto wyposażyć się w narzędzia typowo lodowe. Jeśli zaś szukasz czegoś co sprawdzi się w każdym terenie, wtedy lepiej zainwestować w jedno z narzędzi bardziej uniwersalnych.
