Producenci sprzętu, odzieży i obuwia sportowego prześcigają się w projektach stworzonych specjalnie z myślą o paniach. Czy kobietom naprawdę potrzebne są specjalne względy?

Sprzęt górski dla kobiet: czyli właściwie jaki? Czy aktywność sportowa pań różni się od sportu uprawianego przez mężczyzn? Owszem, istnieją dyscypliny sportowe stworzone jakby z myślą o płci pięknej. Wykorzystują one naturalne predyspozycje kobiecego ciała: gibkość, zręczność, elastyczność więzadeł, relatywnie mniejszy ciężar ciała. Sporty górskie, takie jak wspinaczka, alpinizm, himalaizm, jazda na rowerze MTB, trekking, biegi trailowe i wiele innych aktywności uprawiają z powodzeniem zarówno panie, jak i panowie.

Producenci sprzętu, odzieży i obuwia sportowego wychodzą naprzeciw specyficznym potrzebom płci pięknej. Co więc kryje się pod określeniem specjalnie dla kobiet? Ale zacznijmy od początku.

Czym aktywność kobiet różni się od aktywności mężczyzn?

Statystycznie rzecz ujmując, kobieta jest niższa, drobniejsza, ma węższe ramiona i talię, za to szersze biodra niż mężczyzna. W związku z tym środek ciężkości jest u niej zlokalizowany nieco niżej. Kobiety mają ponadto średnio około 10% więcej tkanki tłuszczowej i nieco mniejszą wytrzymałość niż mężczyźni. Co ciekawe, dotkliwiej odczuwają zimno, ale za to są bardziej odporne na ból.

U dobrze wytrenowanego mężczyzny zawartość mięśni może wynosić nawet 50%. U kobiety będzie to tylko 30 %. Oznacza to mniej siły, ale ma też pewien plus. Mięśnie potrzebują bogatego zaopatrzenia w tlen i inne składniki odżywcze. Jeśli mamy ich mniej, potrzebujemy mniej tlenu do zaopatrzenia tkanki mięśniowej. Mniejsza masa ciała to także drobniejsze serce.

Ponieważ tłoczy ono mniej krwi, tym samym bije szybciej niż u postawnego mężczyzny. Dlatego w trakcie wspólnego biegu po górach przeciętna biegaczka osiągnie wyższe tętno niż towarzyszący jej biegacz. Jednocześnie damskie serce jest chronione za sprawą żeńskiego hormonu – estrogenu. Panie mają ponadto zwykle niższe ciśnienie tętnicze niż mężczyźni. Wreszcie: damska krew jest nieco mniej bogata w hemoglobinę niż męska. To tłumaczy niestety niższy niż u panów maksymalny pułap tlenowy.

It goes, boys – nie taka znów słaba płeć

W sportach siłowych i wytrzymałościowych, jak bieganie czy wspinanie, kobiety zwykle osiągają nieco gorsze wyniki niż mężczyźni. Nie jest to jednak regułą. Brytyjka Paula Radcliffe podczas maratonu w Londynie w 2003 roku osiągnęła wynik 2:15:25, co stawia ją na równi z mężczyznami. Polska biegaczka ultramaratońska Magdalena Łączak regularnie triumfuje na mecie największych biegów ultra, niejednokrotnie osiągając lepsze wyniki niż startujący obok niej mężczyźni. Inna z biegaczek ultra, Patrycja Bereznowska, specjalizuje się w biegu 24-godzinnym. W 2019 roku Patrycja wygrała morderczy bieg Badwater (rozgrywany w Dolinie Śmierci), wyprzedzając na dystansie 217 km nie tylko wszystkie rywalki, ale także niemal wszystkich mężczyzn – przegrała jedynie z jednym biegaczem.

Wanda Rutkiewicz była pierwszą osobą z Polski, która dotarła na szczyt Mount Everest (8848m). To kobieta – filigranowa Lynn Hill jako pierwsza pokonała klasycznie mityczną drogę The Nose na El Capitanie w Yosemite. Swój wyczyn skomentowała krótko: it goes, boys (chłopcy, puszcza [da się to przejść]). W 2009 roku Josune Beriezriartu jako pierwsza kobieta przeszła drogę o wycenie 9a. Trzynaście lat później padło pierwsze kobiece 9a/9a+ – dokonała tego czternastoletnia wówczas Ashima Shiraishi, zaś w 2017 roku Austriaczka Angela Eiter przeszła pierwsze kobiece 9b.

Okazuje się, że panie potrafią nie tylko rywalizować na równi z mężczyznami, ale nawet górować nad nimi – jeśli nie siłą fizyczną, to z pewnością determinacją.

Sprzęt górski dla kobiet – czyli jaki?

Najbardziej oczywistym elementem sportowej bielizny projektowanej specjalnie dla kobiet jest sportowy biustonosz. Jego właściwy dobór ma kolosalne znaczenie dla komfortu uprawiania sportów, ale także dla zdrowia. Podczas wysiłku, na przykład w trakcie biegu górskiego biust powinien być odpowiednio przytrzymywany. Jak wybrać biustonosz sportowy dowiesz się z osobnego artykułu na ten temat.

Odzież górska dla kobiet

Optymalnie dobrana bielizna termoaktywna to najważniejszy element odzieży. By pełniła swoją funkcję, czyli odprowadzała wilgoć i zabezpieczała przed wychłodzeniem, powinna dobrze przylegać do ciała. Musi zatem uwzględniać budowę kobiecej sylwetki tak jak bluza z długim rękawem Smartwool Intrakit Merino 200 Crew czy ciepła Capilene Air Crew od firmy Patagonia. Panie zwykle bardziej dotkliwie odczuwają zimno, dlatego odzież termiczna powinna być niezbędnym elementem wyposażenia górskiej garderoby.

Wybierając odzież górską warto zwrócić uwagę na jej odpowiedni krój. Powinien być dobrze dopasowany, a jednocześnie nieograniczający ruchów. Spodnie damskie są odpowiednio szersze w biodrach i często zwężane u dołu. Natomiast spodnie wspinaczkowe to raczej szerokie nogawki oraz elastyczne wstawki w pasie. Wiele kobiet stawia również na getry, które dobrze współpracują z uprzężą. Dobierając damską kurtkę warto zwrócić uwagę na jej obwód u dołu, jest to szczególnie istotny parametr dla pań o nieco szerszych biodrach.

Spódniczka sportowa?

Ciepła spódnica puchowa, taka jak Formula Skirt firmy Montura świetnie się sprawdzi jako dodatkowa, docieplająca warstwa na skitury. Zabezpieczy przed wychłodzeniem w razie nagłego pogorszenia warunków pogodowych. Miłośniczki intensywnej aktywności mogą postać na spódniczki biegowe takie jak La Sportiva Comet Skirt. Zapewnią one komfort oraz niczym nieograniczoną swobodę ruchów.

Obuwie projektowane z myślą o kobietach

Jak sprzęt górski dla kobiet to i odpowiednio dobrane obuwie. Damska stopa różni się nieco budową anatomiczną od męskiej. Kobiece stopy są nie tylko rozmiarowo mniejsze, ale także węższe. Ma to znaczenie zarówno w doborze damskich butów trekkingowych, biegowych czy wspinaczkowych. To nie tylko kwestia wygody na każdym kroku, ale i zabezpieczenia przed ewentualną kontuzją.

Buty biegowe dla kobiet

W 1967 roku Amerykanka Katherine Switzer jako pierwsza kobieta w historii wystartowała oficjalnie w Maratonie Bostońskim. Organizatorzy byli tym tak zaniepokojeni, że nawet próbowali siłą ściągnąć ją z trasy. Czasy, gdy kobietom zabraniano biegania dystansów maratońskich czy dłuższych, minęły już na szczęście bezpowrotnie. Od dawna producenci rozumieją konieczność opracowania obuwia biegowego z myślą o kobietach, dostosowanego do wymogów damskiej stopy.

Standardowa szerokość (rodzaj kopyta) damskich butów biegowych to B, męskich zaś D. Oznacza to, iż damskie buty trailowe w rozmiarze 41 (to rozmiar graniczny dla większości modeli) będą węższe niż buty biegowe męskie w tym samym rozmiarze. But biegowy powinien pozostawiać nieco luzu w palcach, jednocześnie dobrze zabezpieczając wrażliwe na urazy okolice pięty i ścięgna Achillesa.

Buty wspinaczkowe specjalnie dla pań

Kobiety wspinają się w innym stylu niż mężczyźni. Doskonale to widać nie tylko w skałach, ale także na zawodach, gdzie rywalizują ze sobą topowi zawodnicy i zawodniczki. Panie unikają wypuszczania nóg w powietrze, chętnie haczą piętę lub palce, preferują przechwyty statyczne nad dynamicznymi.

Wykorzystują swoje walory takie jak gibkość i dobrą koordynację całego ciała. Mają drobniejsze palce niż mężczyźni, dlatego mogą przytrzymać ten sam chwyt większą powierzchnią dłoni niż panowie. Na zawodach kobiety rywalizują między sobą. Jednak w skałach panie wspinają się dokładnie po tych samych drogach, co panowie.

Jak sprzęt górski dla kobiet to i dobrze dobrane buty wspinaczkowe. W tym zakresie także sprawdza się zasada, iż damskie buty do wspinaczki są nieco węższe. Posiadają także niższe podbicie oraz różnią się rozmiarówką. Zdarzają się także kobiece wersje kultowych modeli, jak na przykład Ozone Lady, Oxi Lady, La Sportiva Katana czy Miura.

Sprzęt górski dla kobiet

Szukając odpowiedniej uprzęży wspinaczkowej, panie powinny wybierać modele stworzone specjalnie z myślą o nich. Damska miednica ma inną budowę, talia jest węższa, a kolce biodrowe osadzone są nieco niżej. To sprawia, że męska uprząż, nawet we właściwym rozmiarze, może powodować dyskomfort i podrażnienia.

Osobną sprawą jest duża różnica wagi pomiędzy partnerami tworzącymi zespół wspinaczkowy. Asekurując dużo cięższego prowadzącego warto postawić na przyrząd, który pomoże zniwelować tą dysproporcję taki jak Edelrid Ohm.

Sprzęt górski dla kobiet – plecaki

Z uwagi na odmienną budowę anatomiczną, warto zaopatrzyć się w damski plecak trekkingowy. Plecaki uwzględniające specyfikę damskiej sylwetki charakteryzują się kilkoma elementami. To przede wszystkim krótszy tylny panel, profilowane oraz cieńsze pasy ramienne oraz odpowiednia konstrukcja pasa biodrowego.

Część producentów zdecydowała się wprowadzić specjalne wersje systemów nośnych dla kobiet. Takim przykładem jest oznaczenie SL w modelach Deuter. Marka Gregory zdecydowała się nawet na zastosowanie odmiennych nazw podobnych plecaków, aby odróżnić ich męskie i damskie wersje. Za przykład może tu posłużyć m.in. męski Gregory Paragon i damskie Gregory Maven czy Gregory Stout i jego damski odpowiednik Amber.