Skarpety to chyba najmniejszy element narciarskiej garderoby, ale wcale nie najmniej istotny. Każdy narciarz wie, jak nieprzyjemne jest bezskuteczne usiłowanie rozgrzania uwięzionych w butach narciarskich stóp. Jest na to jednak skuteczny sposób, Wystarczy przyłożyć się do wyboru skarpet na narty.
Wybór odpowiednich skarpet na narty to jeden z kluczowych elementów udanego wyjazdu na stok. Mogłoby się wydawać, że wystarczą zwykłe, grubsze skarpety, ale nic bardziej mylnego. Skarpety narciarskie są zaprojektowane tak, aby spełniały konkretne wymagania związane z jazdą na nartach. Muszą zapewniać ciepło, ochronę przed otarciami i odpowiednią cyrkulację powietrza. Nie mniej istotne jest też to, że muszą być po prostu wygodne.
Podstawą cechą dobrych skarpet na narty jest ich odpowiednia długość. Muszą sięgać sporo powyżej cholewki buta narciarskiego, żeby chronić skórę przed otarciami. Najlepiej jeśli kończą się dopiero pod kolanem. Wówczas nie muszą być bardzo obcisłe, żeby nie zjeżdżały dokuczliwie w dół.
Ważny jest także materiał z jakiego są zrobione. Dobre skarpety na narty są wykonane zwykle z mieszanki materiałów syntetycznych i naturalnych, takich jak wełna merino. Dzięki temu są jednocześnie ciepłe, oddychające i sprawnie odprowadzają nadmiar wilgoci. Trzeba pamiętać, że nasze stopy w butach narciarskich są zwykle dość mocno ściśnięte. To powoduje, że skóra nie jest dostatecznie dobrze ukrwiona i nie emituje dostatecznej ilości ciepła. Skarpety do butów narciarskich powinny więc być nieco cieplejsze niż te, w których wędrujecie po szlakach.
Kolejną istotną kwestią są wzmocnienia. W kontakcie – pomimo miękkiego wewnętrznego botka – z plastikową skorupą buta, skarpety będą się przecierać szybciej niż w butach trekkingowych. Skarpety narciarskie często mają więc wzmocnienia w kluczowych miejscach, takich jak pięta i palce, co znacząco zwiększa ich trwałość.
Przeczytaj też:
Odpowiednia izolacje to najważniejsze wymaganie, które stawiamy przed skarpetami narciarskimi. To szczególnie ważne, jeśli planujecie wyjazd np. w Alpach. Na wysokości 2000-3000 m, będzie znacznie zimniej niż na stokach w Beskidzkich czy podtatrzańskich ośrodkach narciarskich. Powinniście wówczas postawić na modele wykonane w jak najwyższym procencie z wełny merino. Te włókna charakteryzują się doskonałymi właściwościami termicznymi – zatrzymują ciepło nawet gdy są wilgotne. Wełna merino jest również delikatna dla skóry, co minimalizuje ryzyko podrażnień. Alternatywą mogą być skarpety z mieszanki materiałów syntetycznych, takich jak poliester i elastan, które mogą również zapewnić niezłą izolację termiczną. Nie będą tak doskonale trzymać ciepła jak skarpety na narty z wełny merino, ale dopóki nie jest bardzo zimną, dadzą radę.
Ważne jest, żeby unikać tanich skarpet narciarskich wykonanych w większości z bawełny. Ten materiał wchłania ogromne ilości wilgoci – nawet dwadzieścia razy tyle ile sam waży!. Bardzo słabo odprowadza wilgoć i jeśli wybierzecie na narty skarpety bawełniane, będziecie po prostu marznąć.
Osoby szczególnie wrażliwe na zimno mogą rozważyć skarpety narciarskie modele wyposażone w dodatkowe rozwiązania podwyższające ich zdolności izolacyjne. To przeważnie materiały odbijające ciepło albo strategicznie rozmieszczona dodatkowa ocieplina. Na rynku są też skarpety z zasilanymi elektrycznie elementami grzejnymi, ale to kosztowne innowacje i są przewidziane raczej na ektremalne, arktyczne warunki.
Podczas wyboru skarpet narciarskich warto zwrócić uwagę jeszcze na kilka dodatkowych aspektów:
Rynek skarpet narciarskich jest nieprawdopodobnie bogaty. Łatwiej jest przecież wyprodukować skarpety niż spodnie czy rękawiczki. Sporo jest więc produktów wątpliwej jakości. Skarpety narciarskie renomowanych marek są oczywiście nieco droższe, ale uwierzcie nam, że marznąc na stoku w stopy, będziecie sobie pluć w brodę i zrozumiecie, że w tym wypadku zbytnia oszczędność mści się okrutnie. Wybór renomowanych marek jest na szczęście na tyle szeroki, że z pewnością znajdziecie coś co zmieści się w waszym planowanym budżecie. Nie bez znaczenia jest też fakt, że najlepsze, markowe skarpety narciarskie są zwykle po prostu trwalsze niż ich budżetowe alternatywy. Ostatecznie może więc okazać się, że będą was kosztować mniej.
Najbardziej znane i cenione marki produkujące skarpety narciarskie to:
Bridgedale – Irlandzka marka, która specjalizuje się w szeroko rozumianych skarpetach outdoorowych. Mają w swojej ofercie skarpety zaprojektowane do każdej niemal aktywności – w tym oczywiście narciarskie.
Smartwool – Produkują skarpety i ubrania z wełny merino. Ich produkty są cenione za wygodę, trwałość i doskonałe właściwości termiczne.
X-Socks – Marka będąca własnością szwajcarskiej firmy X-bionic. Wprowadzili całą masę innowacyjnych rozwiązań, na które mają ponad 400 patentów.
Icebreaker – Nowozelandczycy, od których rozpoczęła się kariera wełny merino w outdoorze. Od lat niekwestionowany lider w produkcji ubrań i akcesoriów z wełny merynosów, używający najwyższej jakości surowców od lokalnych hodowców.
Różnice między skarpetami dla kobiet i mężczyzn nie sprowadzają się tylko do innych wersji kolorystycznych. Wynikają przede wszystkim z nieco innej budowy anatomicznej stopy. Skarpety narciarskie dla kobiet są zazwyczaj węższe, dostosowane do nieco delikatniejszej struktury stopy. Wpływ na ich parametry ma również to, że kobiety znacząco inaczej odczuwają zimno niż mężczyźni. W pewnym uproszczeniu – marzną znacznie szybciej, więc damskie skarpety muszą zapewniać lepszą izolację.
Znaczenie ma również inna średnia masa ciała. Męskie skarpety muszą poradzić sobie z większymi działającymi na nie siłami, a to wymaga większej wytrzymałości materiałów. Skarpety narciarskie dla mężczyzn mają również nieco wyższy stopień kompresji wynikający z uwarunkowań fizjologicznych.
Dziecięce skarpety narciarskie powinny przede wszystkim zapewniać ciepło i komfort. Nic tak nie zniechęca młodych adeptów narciarstwa jak marznące stopy czy dłonie. Tak samo jak w przypadku męskich i damskich skarpet, znaczenie ma również fizjologia. Dzieci szybciej się wychładzają, więc skarpety narciarskie dla nich muszą zapewniać lepszą izolację.
Ważne jest też, aby takie dziecięce skarpety narciarskie były wykonane z materiałów dobrze oddychających i szybkoschnących. Mało który młody człowiek zakomunikuje, że skarpety są zupełnie przemoknięte, pochłonięty bez reszty szaleństwami na stoku. Sensownie jest też zwrócić uwagę na wzmocnienia na piętach i palcach – wszak dzieci mają zadziwiającą zdolność zużywania wszystkiego w zwielokrotnionym tempie.
Skarpety skiturowe różnią się od narciarskich – choć nieznacznie – pod względem zarówno budowy i funkcjonalności. Co prawda użycie typowo narciarskich skarpet na wycieczce skiturowej nie grozi żadnymi poważnymi konsekwencjami, ale na pewno obniża komfort. Podczas gdy zadaniem standardowych skarpet narciarskich jest głównie na utrzymanie ciepła i ochrona przed otarciami, modele skiturowe muszą być lżejsze, cieńsze i znacznie lepiej oddychające. Jest to oczywiście spowodowane większym wysiłkiem fizycznym związanym z podchodzeniem na nartach. Musimy przecież wówczas o własnych siłach pokonać różnicę wysokości podczas gdy „tradycyjni” narciarze marzną na wyciągu. To oznacza generowanie dużych ilości ciepła i wilgoci, co zwykłe, grube skarpety może po prostu przemoczyć zanim zaczniecie zjeżdżać w dół.
Wybór odpowiednich skarpet na narty to inwestycja w komfort i bezpieczeństwo podczas jazdy na stoku. Kluczem do sukcesu jest dobranie modelu dostosowanego do własnych potrzeb i warunków, w jakich planujemy jeździć. Dobrze dobrane skarpety może nie poprawią znacząco twojej techniki jazdy, ale na pewno odczuwalnie wpłyną na komfort.
