W życiu każdej kurtki z membraną nadchodzi TEN moment, iście „szekspirowski” dylemat: „prać albo nie prać?” Z jednej strony masz świadomość, że kurtka jest brudna (albo, nie owijając w bawełnę, zwyczajnie śmierdzi). Z drugiej zaś, pojawiają się obawy o membranę, a w głowie kołaczą się ostrzeżenia domorosłych fachowców od sprzętu.
Prawie każdy z nas słyszał teorię, że pranie kurtki z membraną jest zakazane. Albo przechwałki typu: “mam tę kurtkę 5 lat i jeszcze nie była prana” rzekomo świadczące o doskonałym stanie produktu. STOP! Rozpocznijmy od obalenia tego chorego mitu. Czy kurtki membranowe można prać? Tak, jak najbardziej! Regularna pielęgnacja i impregnacja są wskazane dla zachowania najwyższego komfortu noszenia. Pytanie nie powinno więc brzmieć “czy prać” ale “jak prać”. Z niniejszego artykułu dowiesz się jak prać kurtkę z membraną w warunkach domowych oraz jak prać GORE-TEX® aby służył nam jak najdłużej.
Na początek uspokajająca informacja – pranie kurtki z membraną nie jest wcale trudne. Wizyta w specjalistycznej pralni też nie będzie konieczna. Są pewne elementy, na które trzeba zwrócić uwagę, ale mówimy raczej o świadomym podejściu do tego co się robi, a nie magicznym stopniu wtajemniczenia. Jak, więc, odświeżyć odzież, nie narażając jej na utratę funkcjonalności? Sprawdźmy jak przedstawia się proces prania kurtki membranowej krok po kroku.
Poniżej bardziej szczegółowo opisujemy każdy z punktów, ale zanim udasz się ku pralce, sprawdź czy masz odpowiedni środek piorący. GORE-TEX® stanowczo odradza sypki proszek do prania i zaleca płyny piorące – najlepiej te dedykowane membranom w odzieży turystycznej.
Pytanie „w czym prać kurtkę z membraną” ma kluczowe znaczenie w kontekście przebiegu całej operacji. Ubrania z membranami wymagają delikatniejszego traktowania niż pozostała część twojej garderoby. Zarówno ze względu na strukturę mikroporowatej membrany (nie chcesz jej zatkać), jak i powłokę impregnującą włókna tkaniny (nie chcesz przyspieszać jej usuwania).
Popularne kiedyś proszki do prania na bazie detergentów odpadają. Wszechobecne dziś kapsułki zazwyczaj mają sporo dodatków wybielających czy zmiękczających, co również je dyskwalifikuje. Podstawowa zasada prania odzieży GORE-TEX® (czy z inną membraną) mówi bowiem:
Nie używaj odplamiaczy, wybielaczy i środków zmiękczających.
Wnikliwe analizowanie składów chemicznych nie jest jednak konieczne. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów dedykowanych właśnie odzieży membranowej. Bez problemu kupisz zarówno środki piorące, jak i impregnujące dedykowane technicznym produktom górskim i narciarskim. Niekwestionowanymi liderami w branży outdoor są dwie marki: Nikwax oraz Granger’s. Oto przykłady najpopularniejszych środków, których zakup warto rozważyć, jeśli stoisz przed dylematem: „jak prać kurtkę z membraną?”
Preparat Nikwax Tech Wash (dostępny w butelkach o pojemności 1000 ml i 300 ml oraz jednorazowych saszetkach o pojemności 100 ml) jest na tyle mocny, by skutecznie usunąć zabrudzenia i na tyle łagodny, by nie naruszyć wykończenia wodoodpornego ubrań. Co więcej: pomaga w zachowaniu właściwości powłoki DWR, dzięki czemu prane kurtki dłużej zachowują zdolności wodoodporne i oddychające. Ma jeszcze inną ciekawą umiejętność – usuwa resztki detergentów, które zostały na tkaninie po poprzednich praniach. Dzięki temu pozbawia ją osadów, które mogą przyciągać wodę i przyspieszać namakanie tkanin.
Wydajność płynu do prania Tech Wash?
Jedno pranie = 100 ml lub 150 ml płynu Nikwax (woda miękka / woda twarda). 100 ml to 1 cała saszetka lub 2 nakrętki butelki 300 ml. W ilości tej wypierzesz do 2 szt odzieży z membraną jednocześnie.
Ten preparat najlepiej spisuje się w duecie z impregnatem Nikwax TX Direct Wash-In, który nadaje lub odnawia właściwości wodoodporne, przez co jeszcze bardziej przedłuża pełną funkcjonalność odzieży. Dobrym pomysłem będzie więc zakup gotowego zestawu do prania i impregnacji.
W sklepach outdoorowych znaleźć też można wygodne w użyciu preparaty działające na zasadzie 2 w 1. Świetnym przykładem jest dedykowany membranom GORE-TEX® (choć oczywiście nie tylko), preparat Clothing Wash+Repel renomowanej firmy Granger’s. Środek łączy w sobie atuty dwóch innych sprawdzonych produktów: Performance Wash (do prania) i Clothing Repel (do impregnacji). Co warte podkreślenia – świeżość oraz dobre właściwości hydrofobowe uzyskać można poprzez jedno pranie. Użycie preparatu 2 w 1 pozwala więc zaoszczędzić czas, energię i wodę.
Wiemy już czego użyć do prania, więc pora bardziej szczegółowo odpowiedzieć na pytanie „jak prać kurtkę z membraną?” W grę wchodzi zarówno pranie kurtki z membraną ręcznie – w misce czy wannie, jak i w pralce automatycznej. Absolutnie nie jest tak, że jedna metoda jest lepsza od drugiej, więc jeśli metka z zaleceniami producenta nie wyklucza prania w pralce (nie powinna!), to śmiało wrzucaj kurtkę do bębna automatycznej pralki. Niektórzy lubią celebrować procesy i poświęcać im całe dnie, ale pranie ręczne naprawdę jest tutaj utrudnianiem sobie życia i jeśli masz dostęp do pralki – śmiało korzystaj.
My skupimy się, więc, właśnie na tej, wygodniejszej formie.
Odzież membranowa powinna być prana z zachowaniem należytej ostrożności. Piszemy tu o zasadach uniwersalnych, zgodnych z rekomendacją lidera wśród membran – GORE-TEX®, ale upewnij się, że producent Twojej odzieży nie zastrzegł wyjątków. Sprawdź wytyczne i piktogramy na metce – zazwyczaj wszytej w boczny, wewnętrzny szew kurtki lub… wewnątrz jednej z bocznych kieszeni (bardzo często w jej górnej części, tak by nie przeszkadzała na codzień. Szukaj a znajdziesz!). Sprawdź zalecaną temperaturę i upewnij się czy producent nie zastrzega prania ręcznego (miska z wkładaną do niej rączką) albo nie wyklucza suszenia w suszarce bębnowej (przekreślony kwadracik z kołem wewnątrz). Membrana z reguły nie lubi zbyt ciepłej wody, dlatego najczęściej zaleca się pranie takich rzeczy w temperaturze 40°C, a czasem wręcz 30°C.
Różne rzeczy lądują w naszych kieszeniach: od opakowań po batoniku, przez zużyte chusteczki po pieniądze. Pozostawienie czegoś w kieszeni może nie tylko poskutkować zniszczeniem tego przedmiotu (im cenniejszy tym żal większy), ale i doprowadzić do uszkodzenia materiału kurtki. Co więcej, taka np. rozmokła chusteczka higieniczna może skończyć jako setki kuleczek które uczepią się wszystkiego co na ich drodze. Ty zaś następną godzinę poświęcisz na “obieranie” wypranej kurtki z białego nalotu. Tak więc przyłóż się do sprawdzania kieszeni: znajdziesz 20 zł – to sama radość; wyciągniesz chusteczkę – jaka ulga; a gdy natrafisz na pudełeczko ze słuchawkami bezprzewodowymi – to czysta oszczędność.
Wszelkiego rodzaju zamki, guziki, rzepy i napy przed włożeniem ubrania do pralki należy zapiąć. To mały szczegół, o którym jednak warto pamiętać. Konsekwencją zapominalstwa może być uszkodzenie materiału.
Jeśli zauważysz większe zabrudzenia – spróbuj usunąć je delikatnie gąbką. W ten sposób zwiększasz szanse na ich całkowite usunięcie. Zwróć szczególną uwagę na przedramiona, wykończenia mankietów, okolice podbródka. Gąbka powinna być miękka, a wykonywane ruchy nie przesadnie energiczne. Nie zaleca się zbyt intensywnego tarcia, ponieważ uszkadza to (mechaci) strukturę włókien, które nie tylko stracą na uroku, ale gorzej poddawać się będą impregnacji.
Jeśli kurtka nie jest brudna, a wręcz “uwalona” błotem – spłucz je najpierw pod prysznicem. Moczenie kurtki w brunatnej wodzie nie przyniesie jej korzyści, nawet pod warunkiem zastosowania najlepszego środka.
Kiedy kurtka z membraną ma plamy które głęboko wniknęły w strukturę materiału, może okazać się, że nie uda Ci się ich usunąć całkowicie. Lepsze efekty przyniesie czyszczenie gąbką niż nawet trzykrotne pranie, ale w przypadku bardzo jasnych materiałów efekt i tak może nie być zadowalający. Pamiętaj jednak, że lepsze lekko podczyszczone plamy i kurtka która działa, niż doszorowany szczotką materiał który w tym miejscu zacznie ostro namakać. Nie walcz z plamami za wszelką cenę!
Przed praniem odzieży membranowej konieczne jest odpowiednie przygotowanie pralki. Należy oczyścić podajnik, by usunąć z niego pozostałości po detergentach, których zazwyczaj używamy do prania. Wprawdzie dziś głównie używamy kapsułek z płynami podawanymi do bębna, ale jeśli w dozowniku wciąż znajdziesz resztki rozmokłego proszku – spłucz go dokładnie. Używane na co dzień proszki/ kapsułki nie są łaskawe dla membran, dlatego warto poświęcić kilka dodatkowych minut, by mieć pewność, że nie będą one miały styczności z naszą kurtką.
Kategorycznie nie wlewaj do dozownika żadnego płynu zmiękczającego “do płukania tkanin”. Jeśli nie impregnujesz dodatkowo kurtki, płukanie powinno przebiegać w czystej wodzie.
Jak prać kurtkę z membraną w pralce z automatycznymi programami? Dobrym rozwiązaniem jest ustawienie jednego pełnego cyklu prania z ograniczonym wirowaniem. W jednym modelu będzie się on zwał “do tkanin syntetycznych”, w innym “do tkanin delikatnych”, a jeszcze w innym “do odzieży sportowej”. Co ważne, nie musi to być cykl prania ręcznego. Najważniejsze by temperatura była względnie niska, a wirowanie niezbyt energiczne (unikniesz nadmiernych zagnieceń).
Zastosuj płyn do odzieży outdoorowej, najlepiej specjalny do membran, dzięki niemu zyskasz pewność, że Twoja kurtka nie tylko nie ulegnie zniszczeniu, ale zachowa swoje właściwości. Należy konieczne zrezygnować z innego rodzaju detergentów, klasyczny proszek i płyn zmiękczający trzeba odstawić w kąt (będziemy to powtarzać do znudzenia). Istotne jest także odpowiednie ustawienie prania z dodatkowym płukaniem, z mocno ograniczonym wirowaniem, lub całkowicie bez. Ultra lekkie wirowanie (czy “odciekanie”) możesz chcieć w pralce powtórzyć – jeśli obsługa jej funkcji na to pozwala. Zazwyczaj w bębnie, po otwarciu pralki, wciąż znajduje się bardzo dużo wody.
Po zakończonym sukcesem praniu należy kurtkę wysuszyć. Możesz rozwiesić ją do wyschnięcia na wolnym powietrzu, albo skorzystać z suszarki bębnowej. Może może leżeć na płasko na suszarce lub też wisieć na wieszaku. Nie ma to większego znaczenia. Ważne jest by unikać bezpośredniego kontaktu ze źródłem ciepła, a więc nie należy suszyć jej rozłożonej bezpośrednio na grzejniku czy jakimś piecyku, gdyż może on osiągać zbyt wysokie temperatury.
Jeśli masz dostęp do suszarki bębnowej – to świetnie! Możesz wysuszyć odzież z membraną GORE-TEX® w ciepłym, delikatnym cyklu. Gdy kurtka czy spodnie już wydają się suche, pozostaw je w suszarce przez kolejne 20 minut, aby przywrócić trwałą hydrofobowość (DWR) na zewnętrznej tkaninie. Możesz to też zrobić w dowolnym momencie, gdy zauważysz, że hydrofobowość wymaga wzmocnienia. Tak! Ciepłe powietrze suszarki bębnowej nie tylko nie szkodzi kurtce z membraną GORE-TEX®, ale może wręcz poprawić właściwości hydrofobowe zewnętrznej tkaniny.
Ważny wyjątek: Nigdy nie susz w suszarce GORE-TEX SHAKEDRY™. Modele pozbawione warstwy impregnowanej tkaniny, nie powinny być poddawane procesom odnawiającym tę impregnację (w takiej klasycznej formie jej tu zwyczajnie nie ma).
Jeśli metka z zaleceniami producenta nie wyklucza prasowania (sprawdź!), to alternatywnie do przetrzymania kurtki w suszarce bębnowej celem odnowienia warstwy DWR, można czasem wysuszoną odzież przeprasować. Jak? W delikatnych warunkach: tryb ciepły (nie gorący), bez użycia pary. Koniecznie należy umieścić ręcznik lub szmatkę między odzieżą a żelazkiem. Ponownie, z definicji, możesz z prasowania wykluczyć GORE-TEX SHAKEDRY™ (modele pozbawione impregnowanej warstwy tkaniny).
Kariera, jaką robią membrany, powoduje, że mogą się one dziś kryć pod różnymi nazwami. Oprócz tej najpopularniejszej – sygnowanej znaczkiem GORE-TEX® – spotkamy też modele membran, z których nazwami nie jesteśmy już tak osłuchani. Dziś wiele topowych firm ma ambicje, by wypuszczać na rynek odzież z rozwiązaniami autorskimi. Na przykład Marmot rozwija technologie MemBrain i NanoPro, The North Face – HyVent i FUTURELIGHT™, Dynafit – Dynashell 3 Layer, Columbia – Omni-Tech®, OutDry™, a Salewa Power-Tex®. Skoro membrany są różne, warto przed przystąpieniem do prania zapoznać się z uwagami producentów. Jeśli istnieją jakieś przeciwwskazania, dotyczące prania i konserwacji odzieży, na pewno na metce znajdzie się stosowana wzmianka informująca o tym, jak prać kurtkę z membraną, by jej nie uszkodzić. Nie każda pozwoli na suszenie w suszarce, nie każda dopuści prasowanie. Miej to na uwadze!
Wodoodporne i oddychające właściwości takiego rodzaju kurtek, to zasługa współpracy wewnętrznej membrany z wierzchnią powłoką DWR (Durable Water Repellent). Zadaniem tej pierwszej jest zatrzymanie wody aby nie przeniknęła do użytkownika, drugiej zaś – przeciwdziałanie wsiąkaniu wody w tkaninę (co zakłóciłoby właściwą cyrkulację powietrza i podniosło wagę odzieży). Impregnacja nie zastąpi membrany, ale jest w stanie przywrócić charakterystyczne dla nowych kurtek “perlenie” wody. Krople spadające na tkaninę ześlizgują się z jej powierzchni samoczynnie, a strzepnięcie kurtki po dojściu do namiotu czy schroniska niemal całkowicie ją osusza. O ile membrana jest trwała przez cały okres “życia” produktu, tak powłoka DWR może się zużywać. Aby duet membrana i powłoka DWR optymalnie działały, pielęgnacja powinna regularnie składać się z dwóch etapów: prania oraz impregnacji.
Skoro było o tym jak prać kurtkę z membraną, warto też dodać parę słów o czynności, która często praniu towarzyszy. Kurtki membranowe (poza nielicznymi wyjątkami – mowa np. o GORE-TEX SHAKEDRY™) należy też co jakiś czas zaimpregnować. Sygnałem, że taka operacja jest konieczna, będzie nasiąkanie wodą warstwy zewnętrznej (kropelki osiadające na odzieży nie chcą się „perlić”), co w konsekwencji pogarsza oddychalność i komfort odczuwany w trakcie ulewy. W ekstremalnych przypadkach, możesz mieć wrażenie, ze kurtka przemaka – tymczasem wilgoć wewnątrz kurtki będzie niczym innym jak potem, który nie jest w stanie w formie pary przecisnąć się między napęczniałymi włóknami tkaniny.
Są trzy sposoby impregnacji kurtek z membraną:
Pranie kurtki z membraną oraz impregnację można sprowadzić do jednej operacji. Jest to metoda bardzo wygodna, ale niestety nie sprawdzi się do każdej odzieży (zwykle wyłączone z niej są kurtki z ociepliną), a do tego nie zawsze będzie równie skuteczna co ta opisana w punkcie II i III. Możesz zdecydować się na zakup płynu 2 w 1 (polecaliśmy taki na wstępie tego artykułu) albo zestaw płynu piorącego i impregnującego (link również znajdziesz wyżej).
Zakup osobno płynu do prania odzieży z membraną i płynnego impregnatu do impregnacji odzieży często podniesie skuteczność procesu. Nikwax wyraźnie zaleca rozdzielenie procesu prania i impregnacji na 2 odrębne cykle. Pomiędzy czynnościami nie musisz kurtki / spodni suszyć, wystarczy dolać impregnatu do dozownika i powtórzyć cykl.
Impregnacja w trakcie (I) czy przy okazji (II) prania ma tę zaletę, że środek równomiernie rozprowadza się po całej powierzchni odzieży, docierając do wszystkich szwów i taśm uszczelniających. Co jednak, gdy właśnie chcielibyśmy odwrotnie? Gdy zależy nam aby “bardziej” zaimpregnować ramiona czy łokcie? Z pomocą przychodzi:
Szerokie zastosowanie ma również impregnacja za pomocą spray’u. Na rynku są dostępne preparaty do nakładania na wilgotną lub suchą powierzchnię, dlatego za każdym razem należy dokładnie sprawdzić zalecenia producenta. Przykładami tego typu preparatów mogą być Grangers Performance Repel, czy Nikwax TX Direct Spray On polecany także do impregnacji punktowej, stosowanej, gdy nie pierze się całości, a jedynie czyści wybrane miejsca.
Naniesienie impregnatu to nie wszystko, co możemy zrobić dla kurtki. W uaktywnieniu właściwości hydrofobowych warstwy DWR pomaga dokładniejsze wysuszenie odzieży membranowej. Jak tego dokonać? Producenci membran oraz impregnatów podpowiadają użytkownikom swoich wyrobów konkretne rozwiązania. Na przykład firma GORE-TEX® zaleca dosuszanie odzieży wyposażonej w jej membrany w suszarce bębnowej. Należy przy tym skorzystać z ciepłego i delikatnego trybu. Jeśli nie dysponujesz takim urządzeniem, możesz skorzystać z rady nr 2 i… wyprasować kurtkę. Oczywiście musisz przy tym skrupulatnie przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Prasowanie odbywa się przez szmatkę i przy użyciu programu do delikatnych tkanin. Nie wchodzi też w grę korzystanie z pomocy pary wodnej.
Powyżej przedstawiliśmy zasady dotyczące tego, jak prać kurtkę z membraną (przydatne, jeśli chcesz nią cieszyć się dłużej). Czas na krótkie podsumowanie tematu. O tym, że pranie kurtki z membraną jest w rzeczywistości dziecinnie proste, przekonasz się oglądając krótki film, przygotowany przez specjalistów z GORE-TEX®.
Pranie kurtki z membraną to jedno, ale dlaczego warto impregnować taką odzież? Kwestia ta, w łatwy sposób, wyjaśniona została w filmie opublikowanym przez firmę Nikwax.
[A wiesz jak prać plecak turystyczny?]
