Troska o środowisko może mieć wymiar szerszy niż się wydaje. Patagonia, wspólnie z kilkoma innymi markami, podjęła działania, które mogą przyczynić się do poprawy stanu wód w oceanach.

Nie od dziś wiadomo, że ekologia w Patagonii należy do kluczowych wartości firmy. Amerykańska marka wspólnie z partnerami z branży, zleciła Laboratorium Tworzyw Sztucznych Ocean Wise zbadanie mikrowłókien, czyli drobnych cząstek włókienniczych, które w trakcie użytkowania odzieży, odrywały się od materiału. Naukowcy z Laboratorium Plastycznego właśnie zakończyli pierwszą fazę tego projektu. Oto kilka informacji, które udało się uzyskać dzięki przeprowadzeniu wspomnianych badań.

Co zanieczyszcza oceany?

W ostatnich latach uwagę mediów przyciąga poważny problem ekologiczny – szczątki tworzyw sztucznych pływające w wodach oceanów. Większość osób w tym kontekście myśli o fragmentach plastiku oraz butelkach. Okazuje się jednak, że w próbkach środowiskowych, badanych przez zespół naukowców w Ocean Wise’s Plastics Lab, dominują mikrowłókna, tak wąskie jak ludzkie czerwone krwinki.

W 2014 roku rozpoczęły się badania mikroplastycznych tworzyw sztucznych, obecnych w oceanie. Od tego momentu laboratorium zbadało mikroplastiki zawarte w wodzie i organizmach zwierząt, żyjących m.in. w Oceanie Spokojnym i Arktycznym. Przyjrzano się też przybrzeżnym skorupiakom w Kolumbii Brytyjskiej.

Jaka jest skala problemu?

Analizując skład wody morskiej u wybrzeży Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie odkryto, że ponad 70% wszystkich cząstek plastiku ma kształt włókien. Inni naukowcy badający Ocean Atlantycki stwierdzili, że włókna zawierają co najmniej 90% mikroplastycznych cząstek. Skala tego zjawiska oraz fakt, że wspomniane włókna są tak małe, przekładają się na zagrożenie dla życia morskiego. Zwierzęta mylnie biorą plastik za pożywienie.

Współpraca laboratorium z markami

Wiosną 2018 roku laboratorium nawiązało współpracę z kilkoma markami, wśród których były m.in. z Patagonia oraz Arc’teryx. Dzięki temu udało się rozpocząć wielofazowy program badawczy. Jego celem jest ustalenie źródeł zanieczyszczenia syntetycznymi mikrowłóknami oraz wybór najlepszej drogi, która umożliwi rozwiązanie tego problemu.

W pierwszej fazie projektu każdy producent uczestniczący w tym przedsięwzięciu dostarczył próbki tkanin używanych do wykonania odzieży. Na tej podstawie opracowano unikalny zestaw danych dotyczących, występującej podczas prania, emisji mikrowłókien z tkanin.

Cele i przebieg badań

Za każdym razem, gdy odzież jest prana w typowej pralce, z materiału “zrzucane” są tysiące, a nawet miliony mikrowłókien. Celem pierwszej fazy badań było określenie, które cechy tkanin używanych w odzieży outdoorowej wpływają na szybkość wydalania mikrowłókien podczas prania w domu. Aby to przetestować [zobacz film], naukowcy użyli pralek oraz systemu filtracyjnego do zbierania mikrowłókien, uwalnianych podczas normalnego cyklu prania. Mikrowłókna utracone przez każdą tkaninę zebrano, przesączono i wysuszono. To, co zgromadziło się na filtrach, zważono i zbadano pod mikroskopem. Działania takie pozwoliły ocenić masę i liczbę mikrowłókien, które uwalniają się z różnych tkanin.

Kolejnym celem pierwszej fazy było ustalenie, co dzieje się z różnymi rodzajami mikrowłókien przy zmieniającej się pogodzie i w trakcie rozkładu w środowisku. Podczas tego eksperymentu zespół laboratoryjny przez cały rok wystawiał na warunki atmosferyczne i oceaniczne w Pacific Science Enterprise Center w West Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej próbki tkanin dostarczone przez partnerów. W tym czasie dokładnie śledzono zmiany fizyczne i chemiczne zachodzące w materiałach.

Dane zarówno z badań dotyczących prania, jak i badań nad wietrzeniem, wykorzystano do stworzenia referencyjnej biblioteki i katalogu zrzutu dla najbardziej popularnych tkanin używanych w odzieży outdoorowej. Będą one cennym źródłem informacji w kontekście przyszłych badań mikrowłókien obecnych w środowisku. Dzięki nim naukowcy pracujący w ramach projektu Ocean Wise będą mogli niezawodnie identyfikować mikroskopijne włókna tekstylne i śledzić powstawanie zanieczyszczeń.

Wnioski z badań

Wspomniane testy zaowocowały ważnymi odkryciami:

• Podczas normalnego prania w domowych pralkach wyroby włókiennicze zrzucają od 31 000 do 3 500 000 włókien.
• Skala tego procesu zależy od rodzaju materiału. Odkrycia te będą ważne przy projektowaniu nowych tkanin, które działają dobrze, ale uwalniają mniej zanieczyszczeń-mikrowłókien.
• Niektóre tkaniny zrzucają dużą ilość mikrowłókien podczas pierwszego prania, ale przy następnych zrzucają już ich niewiele. Fakt ten sugeruje, że obróbka wstępna, prowadzona w trakcie produkcji, umożliwia wychwycenie i poddanie recyklingowi tego, co w podczas pierwszego prania dostałoby się do ścieków konsumentów.

Ekologia w Patagonii – co dalej?

Partnerzy projektu dzielą się odkryciami ze społeczeństwem, ale też zamierzają kontynuować swoje prace. Marki takie, jak Patagonia i Arc’teryx nadal będą ściśle współpracować z Ocean Wise. Głębsza analiza wyników pierwszej fazy badań pozwoli znaleźć odpowiedzi na pojawiające się pytania i poszerzyć wiedzę o mikrowłóknach i ich wpływie na oceany. Więcej informacji na temat opisywanego tu projektu znaleźć można na stronie internetowej Ocean Wise.

Autor: Stephen Chastain