Wystarczy kilkadziesiąt minut intensywnego wysiłku fizycznego - boulderingu, biegania, jazdy na rowerze czy trekkingu - by odczuć najmniejszy dyskomfort spowodowany nieodpowiednimi właściwościami noszonych ubrań. Brzydko pachnące, szybko nasiąkające potem, ocierające skórę, słabo oddychające... No chyba, że zabierzesz się za uprawianie ulubionego sportu razem z wełną merino - bezkonkurencyjnym materiałem na każde warunki.
Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego na starych zdjęciach ludzie tak rzadko się uśmiechają? Jeśli tak, to spróbujcie na strychu, albo w którymś ze starych, zakurzonych kufrów stojących gdzieś w czeluściach piwnicy odnaleźć wełniane ubrania sprzed kilku dekad. Miały jedną, zasadniczą zaletę — doskonale grzały. A poza tym? Były gryzące, nieszczególnie przyjemne w dotyku, ciężkie, a na dodatek po zawilgoceniu schły latami. Można sobie tylko wyobrazić, o ile przyjemniejsze byłoby życie znane z czarno-białych zdjęć, gdyby wtedy, a nie dopiero w dzisiejszych czasach, swoją popularność na całym świecie zyskała odmiana wełny pozyskiwana z runa merynosów. Przyjemna w dotyku, znacznie szybciej schnąca, dająca ciepło w zimne dni i chłodzenie w nieprzyzwoicie gorących warunkach. Obecnie — na szczęście — nie musimy już gdybać. Wełna merino jest dostępna w szerokim asortymencie produktów, a z jej dobrodziejstw czerpie się przy tworzeniu odzieży pełnymi garściami.
Nowa Zelandia, Alpy Południowe. Temperatury latem sięgające ponad 40 stopni Celsjusza, a zimą spadające poniżej -20. Warunki niezwykle trudne, wymagające doskonałego przystosowania do tego, co przyniesie każdy kolejny dzień. W miejscu tym znajdują się najlepsze hodowle merynosów — owiec, którym przeżycie w tym arcytrudnym klimacie nie sprawia większego problemu.
To właśnie z ich runa pozyskiwana jest wełna merino, której właściwości zadziwiają pasjonatów sportów — tych ekstremalnych, jak i tych bardziej przyziemnych. Ci, którzy pamiętają wspomniane wcześniej gryzące wełniane swetry, są zadziwieni tym, jak wygodna i miękka jest odzież z wełny merino. Nie bez powodu mówi się, że kto raz założy merino, ten niechętnie będzie wracać do ubrań wykonanych z innych materiałów.
Rzecz jasna przyjemność zakładania na siebie bluz, koszulek, bielizny czy skarpetek z wełny merino to za mało, by nazwać to włóczkę merino rewolucyjną. Gdyby jej fenomen polegał tylko i wyłącznie na wygodzie, to nie byłoby mowy o żadnej rewelacji. Wykracza ona jednak daleko poza te podstawowe cechy, determinujące przede wszystkim pierwsze wrażenie. Osoby zainteresowane bezpośrednim porównaniem różnić pomiędzy podstawowymi materiałami, z jakich wykonywana jest odzież outdoorowa, zapraszamy do artykułu opisującego cechy odzieży syntetycznej, bawełnianej i z wełny merino.
Owce merino muszą sobie radzić z mocno zróżnicowanymi warunkami, w których bez dobrej izolacji ani rusz. W upalne lato, gdy żar leje się z nieba, chłodzenie jest im niezbędne, by nie dopuścić do przegrzania organizmu. Mroźną zimą natomiast, bez izolacyjnej warstwy grzejącej, też byłoby im niezwykle trudno. Brzmi znajomo? Takie same wymagania stawiane są przecież przed odzieżą techniczną dla ludzi. A skoro tak — i skoro merynosy radzą sobie ze zmieniającą się temperaturą tak doskonale — to łatwo dojść do wniosku, że wełna merino musi mieć w sobie coś ekstra.
To „coś”, to niezwykła struktura wełny merino. To tysiące mikro-kieszonek z powietrzem, działających jak bufor izolujący od ekstremalnych temperatur, niezależnie od tego czy mówimy o przerażającym chłodzie, czy nieznośnym upale. Górski ultramaraton, kolarski rajd terenowy, wspinaczka na Mount Everest — gdziekolwiek się znajdziesz i z jakąkolwiek temperaturą się nie spotkasz — wełna merino dostosuje się do panujących warunków dokładnie tak, jak robią to nowozelandzkie owce.
Latem, w prawdziwie gorących warunkach, wełna merino nie nagrzewa się tak, jak nasze ciało. Kiedy dotyka skóry, przejmuje od niej ciepło, tym samym działając jak niewidzialna klimatyzacja. Gdy zaś zrobi się naprawdę zimno, wilgoć odpowiedzialna za wyziębienie ciała jest pochłaniana przez wełnę merino i szybko odprowadzana na zewnątrz. Zmagazynowana w nich energia uwalniana w formie ciepła ogrzewającego ciało. Gdy zaś wilgoć zostaje w pełni odparowana, energia ta zostaje odnowiona i przywrócona włóknom.
Wełna merino doskonale spisuje się również wtedy, kiedy damy sobie mocny wycisk. W przeciwieństwie do tkanin syntetycznych nawet mokre ubranie wykonane z merino wool może być komfortowe do noszenia. Specyficzne właściwości wełny sprawiają, że nawet wilgotne włókna są przyjemne w dotyku i zachowują część swoich właściwości izolacyjnych. Wełna merino absorbuje wodę z powierzchni skóry i powala jej odparować na zewnątrz. Choć nie schnie ona tak szybko, jak syntetyczne włókna techniczne, to jednak i tak znacznie sprawniej niż bawełna. Dzięki temu odzież z wełny merynosów jest chętnie wybierana zarówno do codziennego użytkowania, jak i przede wszystkim do aktywności fizycznych.
Swoją nieustannie rosnącą sławę włókna pozyskiwane z runa merynosów zawdzięczają jeszcze jednej, niezwykle istotnej właściwości. Wszyscy doskonale znamy zapachy ubrań, które poddaliśmy ciężkiej próbie podczas wielokilometrowego biegu, kilku dobrych godzin w skałach czy wykręcając kolejne rekordy prędkości na rowerze. Wełna merino jest na ich przyjmowanie bardzo, ale to bardzo oporna, nie pozwalając bakteriom łatwo zagnieździć się w odzieży.
Właściwości merino można porównać z innymi materiałami, przeprowadzając organoleptyczny test. Na jedną nogę zakładamy skarpetę z wełny merynosów, na drugą taką zrobioną z materiałów syntetycznych. Różnica po kilkunastu godzinach aktywności będzie mocno wyczuwalna. Dosłownie, szczególnie w przypadku syntetyku.
Niestety ilość hodowanych merynosów jest naturalnie ograniczona. Z runa jednej owcy można wykonać do pięciu sztuk ubrań. Co za tym idzie – są one od syntetyków nieco droższe, bo ich roczna produkcja jest limitowana przez ilość hodowanych merynosów.
Wełna merino jest szeroko stosowana w segmencie odzieżowym. Najczęściej spotykana jest termoaktywna bielizna merino. Grzechem byłoby ograniczanie się w jej wykorzystaniu i rezygnowanie z jej znakomitych właściwości w innych rodzajach odzieży. Na przykład tam, gdzie mogą być potrzebne nieco inne parametry — przede wszystkim wytrzymałość, która w przypadku wełny merino jest niższa niż w innych technicznych materiałach. Widać to doskonale w produkcji skarpet. Gdyby w ich składzie była wyłącznie wełna merino, mogłyby się szybko przecierać, ze względu na delikatność włókien. Po wsparciu ich trwalszymi materiałami okazuje się, że i w tym przypadku sprawdzą się doskonale. Szeroki wybór skarpet merino do trekkingu, na narty, a nawet do biegania doskonale świadczy o tym, jaką popularnością cieszą się wśród aktywnych osób. Podobnie w produkcji czapek. Niezwykle popularne stają się połączenia wełny merynosów z bardzo dobrze izolującymi włóknami akrylowymi. Merino stosuje się też często jako podszewkę wełnianych czapek.
Wełna merino wykorzystywana jest także przez producentów kurtek. Tutaj zwykle wykorzystuje się wełnę w podszewce, a także jako ocieplinę maksymalizującą dostarczane ciepło i ograniczającą do minimum wagę całości. Zewnętrzną warstwę pozostawia się natomiast materiałom o większej wytrzymałości, uzupełniającym się z niezwykłą wełną merino.
Obecnie niemal każdy producent posiada wybrane elementy odzieży, w których zastosowana została wełna merino. Wśród firm outdoorowych jest jednak kilka marek, które słyną z produkcji najwyższej jakości odzieży merino. Bez wątpienia najbardziej znaną jest Icebreaker. To jeden z pionierów rynku, stale wprowadzający kolejne innowacje i stosujący wełnę niemal w każdym rodzaju produktu. Oferta Icebreaker obejmuje zarówno odzież do codziennego użytkowania, jak i do aktywności górskich. Doskonała bielizna, koszulki, bluzy, kurtki, skarpety i czapki pozwalają stworzyć niemal kompletny ubiór na każdą okazję.
Kolejną znaną marką jest Smartwool. Już sama nazwa wskazuje, że jej domeną jest odzież wełniana. Świetnie znane są skarpety firmy, słynące z wysokiej wytrzymałość, jednak oferta obejmuje również fantastyczną bieliznę. Produkty Smartwool to niezawodność i wygoda użytkowania. Wełna merino to doskonały surowiec na odzież outdoorową. O jej fantastycznych właściwościach użytkowych najlepiej przekonać się osobiście. Na przykład w trakcie biegania, jazdy na nartach, wędrówki górskim szlakiem czy po prostu na co dzień.
