23.10.2017

Kurs Przewodników Sudeckich

Czy warto zrobić Kurs Przewodnika Sudeckiego? Nad odpowiedzią na tak postawione pytanie zastanawiałem się kilka lat. I nie był to wyłącznie mój dylemat. Zastanawia się nad tym wiele osób mieszkających w południowo-zachodniej Polsce, które mają codzienny kontakt z obszarami górskimi lub mieszkają w ich bliskim sąsiedztwie. W tym artykule postaram się przybliżyć jak taki kurs wygląda, co się na nim robi, oraz jakie perspektywy otwiera.

                       

Wycieczkami górskimi interesowałem się od wczesnej młodości. W górach zbierałem punkty Górskiej Odznaki Turystycznej PTTK (GOT), kolekcjonowałem szczyty Korony Sudetów i Korony Gór Polski. W pewnym momencie postanowiłem jeszcze bardziej zżyć się z górami, aby scalić kilka zainteresowań w ramach jednej profesji: fotografię, wędrówki, przekazywanie wiedzy – postanowiłem zostać przewodnikiem górskim.

Dla kogo jest Kurs Przewodników Sudeckich?

Zawód przewodnika górskiego jest zawodem regulowanym – aby go wykonywać musimy przejść specjalny kurs zakończony egzaminem. Po ukończeniu kursu i pozytywnym zdaniu egzaminu państwowego otrzymujemy uprawnienia przewodnika górskiego III klasy. Uprawnienia dają możliwość oprowadzania wycieczek w terenie górskim w okresie letnim i zimowym. Blacha (w żargonie przewodnickim tak nazywa się odznaka) daje możliwość pracy wyłącznie na terenie Sudetów, więc z tymi uprawnieniami nie ma szans na prowadzenie wycieczek w Beskidach czy Tatrach.

Na kurs powinny zgłosić się osoby, które kochają nie tylko góry i przyrodę, ale interesują się również architekturą, sztuką, geografią, geologią, historią – bo to przede wszystkim w tych dziedzinach porusza się kursant podczas dwuletniego szkolenia.

Jak wygląda kurs?

Swoje szkolenie zrobiłem w latach 2011-2013 w Jeleniej Górze, na kursie organizowanym przez oddział PTTK „Sudety Zachodnie”. Zajęcia odbywały się dwa razy w tygodniu (z wyłączeniem świąt i okresów urlopowych) i miały formę trzygodzinnego wykładu w środku tygodnia i wycieczki szkoleniowej w niedzielę.

Zajęcia teoretyczne są podzielone na bloki tematyczne poświęcone poszczególnym tematom. np. architekturze, geografii turystycznej, historii Śląska, itp.  Kurs przewodnicki nieco przypomina studia zaoczne. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa, trzeba pisać referaty i publicznie je wygłaszać (oczywiście bez czytania z kartki), prowadzić notatki, odbywać praktyki. Po prawie dwóch latach jesteśmy bogatsi o bardzo szczegółową wiedzę z zakresu turystyki, historii, geografii, heraldyki, meteorologii, geologii, ochrony przyrody, pierwszej pomocy, metodyki i etyki.

Kurs Przewodników Sudeckich

Górska wycieczka co tydzień? Brzmi dobrze! (fot. materiały autora)

Jednak nie wszyscy na kursie czuli się spełnieni. Część osób rezygnowała z uczestnictwa już po kilku tygodniach, zniechęcona dużą ilością wykładów omawiających szczegółowo wybrane zagadnienia z architektury czy historii. Ci kursanci oczekiwali przede wszystkim wiedzy dotyczącej gór od strony geograficznej, więc wykłady rozszyfrowujące zawiłe losy historii Śląska czy skomplikowane nazewnictwo poszczególnych elementów architektury okazały się dla nich zawodem.

Wycieczki szkoleniowe odbywały się przede wszystkim w niedzielę, chyba, że były to wycieczki dwudniowe. Program wyjść jest rozpisany w taki sposób, aby wycieczki były jak najbardziej urozmaicone – pozwalały zapoznać się z metodyką, odwiedzić ciekawe i ważne miejsca, ale nie tylko. W ramach szkolenia sami prowadziliśmy wybrane fragmenty trasy, uczyliśmy się marszu w rakietach śnieżnych, wspinaliśmy się w skałach, chodziliśmy na orientację z kompasem i mapą.

Oprócz wycieczek pieszych jeździliśmy również autokarem, gdzie każdy z kursantów musiał poprowadzić jako pilot wyznaczony fragment trasy, z tym, że nikt nie wiedział, który odcinek mu wypadnie. W tym okresie świetnie poznaliśmy wybrane części Sudetów, każdy zobaczył również sporo miejsc, których nigdy wcześniej nie odwiedził.

Życie towarzyskie

Ludzie to największy skarb kursu przewodnickiego. W kilkudziesięcioosobowej grupie osób o bliskich zainteresowaniach można spotkać bratnie dusze – przyjaciół na lata, a czasem nawet swoją drugą połowę. Przewodnicy zawsze mówią sobie po imieniu, niezależnie czy ktoś ma lat 20 czy 65, co dodatkowo skraca dystans. Przyjaźniom sprzyjają wielogodzinne wycieczki, wieczory w schroniskach, imprezy integracyjne. A imprezować to przewodnicy potrafią!

Na kursie przewodnickim

Życie towarzyskie to istotny element całego kursu (fot. materiały autora)

Egzamin państwowy

Egzamin przewodnicki to wspaniałe przeżycie. Ci, którzy się do niego należycie przygotują i posiadają swobodę wystąpień przed grupą będą się czuli jak ryba w wodzie. Egzamin składa się z trzech etapów:

  1. Egzamin teoretyczny pisemny w formie testu wyboru.
    Test zawiera 30 pytań o ogólnym zakresie wiedzy, więc mogą pojawić się pytania gdzie trzeba nazwać zilustrowany element architektoniczny, rozpoznać roślinę, dopasować herby do poszczególnych rodów, podać wysokość popularnego szczytu.
  2. Egzamin teoretyczny ustny.
    Osoby, które przebrną przez pierwsze sidła w formie testu, muszą usiąść przed trzyosobową zewnętrzną komisją egzaminacyjną i odpowiedzieć na trzy pytania otwarte. Tutaj tematyka jest bardziej ogólna, a pytania opisowe i przekrojowe. Wśród zadań egzaminacyjnych możemy otrzymać polecenie aby scharakteryzować poszczególne pasmo górskie, omówić formy ochrony przyrody, streścić dzieje narciarstwa w Sudetach, wymienić i opisać typy przełomów rzecznych występujących na terenie Sudetów itd. Kursanci zawsze docierają do zestawów pytań z poprzednich lat, które często się powtarzają.
  3. Część praktyczna.
    Praktyczną częścią egzaminu jest dwudniowa wycieczka, prowadzona w całości przez egzaminowanych kursantów. Trasa wycieczki jest znana wcześniej, więc można się do niej dobrze przygotować. Przed swoim egzaminem przejechałem trasę czterokrotnie, poznając jej wszystkie szczegóły. Każdy z kursantów musi zaliczyć pozytywnie trzy elementy rzemiosła przewodnickiego: oprowadzanie grupy w terenie górskim, omówienie zabytku i oprowadzanie w terenie miejskim oraz pilotowanie autokaru.

Od komisji egzaminacyjnej zależy czy do wymaganych na egzaminie umiejętności dojdzie coś jeszcze. Kilka lat temu była głośna sytuacja kiedy jeden z egzaminatorów położył się w lesie i kursanci musieli ćwiczyć na nim udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanemu w wypadku. Podczas trasy górskiej na pewno będzie trzeba omówić panoramę Sudetów (zwykle można podpierać się mapą). Trudność egzaminu zależy przede wszystkim od komisji. Jeśli trafimy na życzliwych egzaminatorów, którzy będą nas traktować jak młodszych kolegów po fachu, możemy liczyć na łagodny i przyjemny przebieg całego egzaminu.

Zwykle egzamin ma dwa lub trzy terminy, więc w razie niepowodzenia można próbować ponownie.

egzamin przewodnicki

Historia, heraldyka, meteorologia, geologii, ochrona przyrody, pierwsza pomoc, etnografia… – zakres wiedzy na kursie jest bardzo bogaty (fot. materiały autora)

Kurs i co dalej?

Kurs przewodnicki jest wspaniałym przeżyciem, ale jest to jedynie teoretyczna wprawka do późniejszej pracy przewodnika górskiego. Aby móc utrzymać się wyłącznie z oprowadzania grup należy odbywać dodatkowe szkolenia i oprowadzać wycieczki w dalsze rejony, które nie zaliczają się do Sudetów. W gronie przewodnickim funkcjonuje anegdota, która mówi, że największą atrakcją Karkonoszy są jednodniowe wycieczki do Pragi. Coś w tym jest. Dlatego chcąc pracować jako przewodnik dobrze nie zamykać się na nowe doznania i jeździć również do Pragi, Drezna, Kutnej hory, Morawskiego Krasu, Szwajcarii Saksońskiej i w inne atrakcyjne miejsca leżące tuż za miedzą.

Popularnym kierunkiem dla grup zorganizowanych są skalne miasta w Czechach (np. Adršpašsko-teplické skály), perła baroku – opactwo w Krzeszowie, Kurort Oybin w Górach Łużyckich w Niemczech i inne.

Oczywiście po kursie wcale nie trzeba pracować wyłącznie jako przewodnik, ale ułatwia to wiele spraw i poszerza zakres naszych kompetencji. Nauczyciele przewodnicy, prowadzą wycieczki klasowe w góry, podobne uprawnienia potrzebują pracownicy parków narodowych i ratownicy górscy organizujący szkolenia i wycieczki edukacyjne. Nawet organizacja warsztatów fotograficznych w górach jest wtedy znacznie ułatwiona.

Wycieczki z przewodnikiem

Wycieczki miejskie na kursie górskim? Tak! (fot. materiały autora)

Najlepiej byłoby oczywiście po ukończeniu kursu rozpocząć pracę jako przewodnik, ale mnóstwo osób, które kurs ukończą nie porzuca od razu stałej pracy, aby utrzymywać się z oprowadzania wycieczek. Na to pozwalają sobie nieliczni, a wielu jedynie dorabia weekendowo lub okazjonalnie. Świeżo upieczeni przewodnicy rozszerzają swe uprawnienia, przechodząc dodatkowe szkolenia (np. Opactwo w Krzeszowie i Praga), które poszerzają ofertę przewodnika o nowe atrakcje i kierunki. Część kursantów w ogóle nie wchodzi na rynek traktując kurs jako dwuletnie studium pogłębiające ich zainteresowania górami i historią regionu.

Kurs Przewodnika Sudeckiego jest organizowany przez kilka instytucji. Zajęcia rozpoczynają się jesienią 2017 r. Oto najpopularniejsze z nich:

Kurs organizowany przez Studenckie Koło Przewodników Sudeckich we Wrocławiu (SKPS)

Spotkanie inauguracyjne odbyło się 12 października 2017 o godzinie 18:30 w auli Instytutu PAN przy ul. Weigla 12 we Wrocławiu. Zapisy na kurs możliwe są do końca grudnia 2017 r.

Koszt kursu: 2800 zł

Kurs organizowany przez Oddział PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze

Kurs rozpoczyna się w październiku 2017 i trwać będzie nie krócej niż 18 miesięcy.

Zajęcia teoretyczne odbywać się będą w środy 17.00 – 20.00 w Jeleniej Górze, a wycieczki szkoleniowe w niedziele i niektóre soboty, z wyłączeniem wakacji, ferii i świąt.

Koszt kursu – 2750 zł, a dla członków PTTK 2600 zł, płatne w ratach miesięcznych po 150 zł.

Kurs organizowany przez Fundację Amicorum w Legnicy

Kurs rozpoczyna się 21 października 2017 w Legnicy.

Koszt kursu: 1900 zł

[O Kursie Przewodników Beskidzkich piszemy w kolejnym artykule]

                 

Udostępnij

Strona wykorzystuje pliki cookies w celach wyłącznie statystycznych. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były instalowane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na wykorzystanie plików cookies. Dowiedz się więcej.