Wspinaczka to sport owiany legendą. Etos wspinacza - człowieka pełnego cnót, a przy tym buntownika, ryzykanta i awanturnika - posiada głębokie korzenie w czasach, gdy wspinaniem zajmowali się tylko nieliczni - najodważniejsi, słynący z brawury, wreszcie najsprawniejsi....
Po dziesiątkach lat ewolucji sprzętowej, specjalizacji w poszczególnych dyscyplinach, dążenia do najwyższej sprawności ciała i umysłu, wspinaczka przeżywa nie tylko rozkwit osiągnięć, ale również szczyt swojej popularności. I choć wciąż, jak niegdyś, tylko ci najwybitniejsi wyznaczają kierunki rozwoju dyscypliny, to wspinaczkowa przygoda jest wreszcie dostępna dla każdego. Ale jak zacząć się wspinać?
Niektórym wspinanie wciąż kojarzy się z Himalajami, niebezpieczeństwem i ekstremalnymi sytuacjami. W opinii społecznej pokutuje przekonanie, że wspinaczka musi, prędzej czy później, zakończyć się śmiercią. To błędne wyobrażenie. Dzięki dekadom zdobywania doświadczeń i doskonalenia sprzętu wspinaczkowego, bezpieczeństwo w skałach znacząco wzrosło. Przeobrażenie poszczególnych wspinaczkowych aktywności w odrębne dyscypliny sprawiło, że obecnie ogromna rzesza uprawiających wspinaczkę ponosi ryzyko nie większe, niż podczas gry w siatkówkę. Z reguły jest to niebezpieczeństwo doznania kontuzji, które dotyczy osób intensywnie trenujących.
Dziś każde większe miasto w Polsce ma sztuczną ściankę wspinaczkową i to tam należałoby skierować swoje pierwsze kroki, chcąc dowiedzieć się “z czym to się je”. Powszechny dostęp do takich miejsc znacząco wpłynął na rozwój dyscypliny i skorzystanie z oferty któregoś z centrów wspinaczkowych jest dobrym pomysłem na zbieranie pierwszych doświadczeń „w pionie”. Na ściance poznasz zasady obsługi sprzętu do asekuracji i w bezpiecznych warunkach zasmakujesz we wspinaczce. Jeśli masz w swoim mieście do wyboru więcej niż jeden obiekt wspinaczkowy, określ swoje cele i na tej podstawie zdecyduj, który wybrać. Będzie prościej, gdy sprecyzujesz, czy zależy ci na najlepszym zapleczu treningowym, dobrej atmosferze czy może współpracy z konkretnym instruktorem (często pracują na wybranych ściankach). Ale kryterium ceny za wstęp czy bliskości od domu są na początkowym etapie równie dobre.
Pierwsze wspinanie ma zazwyczaj miejsce na ściance (fot. Ocun)
Będąc po raz pierwszy na ściance możesz się czuć lekko zbity z tropu – wszyscy najwyraźniej się znają, pokrzykują w nie zawsze zrozumiałym slangu i są niewyobrażalnie silni. Jeśli przyjdzie ci do głowy, żeby się na tym etapie wycofać – rozbudź w sobie właściwego wspinaczom ducha eksploracji i wpinaj się śmiało:) Wspinanie to sport towarzyski, a ścianka to obecnie najlepsze miejsce na poznanie tych, z którymi możesz chodzić na treningi, czy zacząć wyjeżdżać w skałki.
[Lęk przed odpadaniem od ściany, jak sobie z nim radzić? Na to pytania odpowiadamy w oddzielnym artykule]
Jak już złapiesz bakcyla, szybko staniesz się stałym bywalcem i zechcesz rozwijać swoje umiejętności. Pomoże ci w tym instruktor i/lub trener, którego wybierz starannie, bo to z kim zaczniesz będzie miało wpływ na tempo twojego rozwoju, bezpieczeństwo oraz ogół twojej wspinaczkowej edukacji. Regularne wizyty na ściance sprawią, że dosyć szybko zaczniesz pokonywać coraz trudniejsze drogi czy bouldery, a twoja technika znacząco się poprawi. Jeśli do tej pory jeszcze to nie nastąpiło, z pewnością na tym etapie twoje myśli zaczną błądzić w kierunku skał i wyzwań stawianych przez naturę. Wykazawszy odrobinę inicjatywy z pewnością wkrótce znajdziesz okazję do spróbowania swoich sił w naturalnych warunkach. Na początku najważniejsze będzie oswojenie się ze sprzętem, wysokością i osiągnięcie szczytu w dowolny sposób, jednak musisz wiedzieć, że integralną częścią wspinaczki jest etyka. Dlatego należałoby wcześniej poznać zasady, którym hołdują wspinacze. Zarówno te, dotyczące kultury bycia w skałach i poszanowania przyrody, jak i te specyficzne dla dyscypliny i tradycji. W tej kwestii również pomocny będzie twój instruktor lub bardziej doświadczeni koledzy.
Bouldering- wspinaczka nie jedno ma imię. To od ciebie zależy, którą z jej odmian wybierzesz (fot. Ocun)
Samodzielne wspinanie w skałach na ubezpieczonych drogach wymaga wiedzy i umiejętności, które na podstawowym poziomie zdobywa się raczej szybko lecz szlifuje latami. Szczerze do tematu podchodząc, nie posiądziesz ich wszystkich na sztucznej ścianie. Dlatego ważne jest, by wiedzę czerpać z pewnego źródła. Najlepiej zdecydować się na kurs skałkowy prowadzony przez uprawnionego do tego, doświadczonego instruktora (listę licencjonowanych instruktorów Polskiego Związku Alpinizmu znajdziesz na stronach PZA). Gwarantuje to, że nawyki, które zaczniesz wykształcać będą prawidłowe, a twoje późniejsze praktyki pozostaną w zgodzie ze wspinaczkowymi regułami.
Co do sprzętu – wybieraj go rozważnie. Wprawdzie w dzisiejszych czasach cały asortyment sklepów outdoorowych jest certyfikowany, zgodny z odpowiednimi normami EN i oznakowany CE, ale poszczególne modele różnią się między sobą m.in. komfortem użytkowania i odpornością na zużycie. Dlatego pierwszy okres spędzony na ściance wykorzystaj do nauki i zbierania doświadczeń. Po jakimś czasie powinieneś już wiedzieć czego oczekiwać po butach wspinaczkowych, jaka uprząż czy lina jest optymalna do twoich potrzeb itd. W razie wątpliwości dopytuj i stopniowo wyrabiaj sobie własną opinię.
Wspinanie w skałach to czysta przyjemność i okazja do wykorzystania umiejętności zdobytych na sztucznej ścianie (fot. Salewa)
Decydując się na rozpoczęcie przygody ze wspinaczką robisz krok w kierunku wyjątkowych doznań. Zacząć się wspinać można dziś niemal równie łatwo, co kopać piłkę w dzielnicowym klubie. Stosunkowo bezboleśnie można też osiągnąć relatywnie wysoki poziom wspinaczkowy, a skały czy góry świata stoją otworem dla każdego, kto o nich marzy. Czy to znaczy, że wspinaczkowy mit umarł? Czy powtarzane tak często, że aż zamienione w banał stwierdzenia o pokonywaniu swoich granic, zdobywaniu własnych Everestów i rzucaniu wyzwania niemożliwemu są już nieaktualne? Spróbuj, jeśli chcesz się przekonać. Prawdopodobnie już pierwsza wizyta na sztucznej ściance zafascynuje cię nowością doznań. Pierwszy wyjazd w skały, pokaże ci surowość, oswojonej przecież, natury, a każda kolejna wspinaczka skonfrontuje cię z twoimi słabościami dokładnie tak samo, jak się to działo dawniej. Obcowanie na co dzień z wyzwaniami i regularne ćwiczenia fizyczne z pewnością będą miały pozytywny wpływ na twoje życie. Dlatego nie czekaj i już dziś spróbuj swoich sił! Pytanie na koniec nie powinno brzmieć “jak zacząć się wspinać” lecz “dlaczego jeszcze tego nie zrobiłem”? 😉
[O tym jak zakochał się we wspinaczce opowiada Łukasz Czubak. Polecamy lekturę!]
