Chyba każdy wspinacz przynajmniej raz pomyślał o uwiecznieniu na zdjęciach przejść swoich lub znajomych. Często decyduje o tym sentyment do drogi, zrobienie nowej życiówki, piękny krajobraz w miejscu, w którym się wspinamy lub magiczne światło. I w tym momencie dla wielu osób nie związanych z fotografią pojawiają się schody, które często zniechęcają do podjęcia próby zatrzymania chwili przy pomocy aparatu.

Skoro już przy aparacie jesteśmy, kilka słów na jego temat. Jest to najczęściej słyszana przeze mnie wymówka, dlaczego moi znajomi nie robią zdjęć w skałach/górach. Zdecydowanej większości wydaje się, że bez „lustra” ani rusz żeby zrobić dobre zdjęcie.

Aparat jaki jest, każdy widzi 😉 (fot. autor)

Jasne, mając dobrą lustrzankę i zestaw obiektywów wartych tyle, co średniej klasy samochód, łatwiej jest o dobrze naświetlone zdjęcie w trudnych warunkach, lub w dużej rozpiętości tonalnej fotografowanej sceny. Jednak dzisiejsze „kompakty” robią naprawdę coraz lepszej jakości zdjęcia. Wcale nie trzeba wydawać fortuny na sprzęt, żeby móc przywieźć z wyjazdu piękną pamiątkę, którą będziecie mogli pochwalić się przykładowo na Facebooku. Biorąc pod uwagę, że coraz większa liczba aparatów kompaktowych pozwala rejestrować obraz w postaci pliku RAW, daje to naprawdę olbrzymie możliwości dalszej pracy nad zdjęciem w programach graficznych. Poza tym najważniejszą rzeczą w fotografii nie jest sprzęt a… światło.

Fotografia wspinaczkowa – jak się przygotować do zrobienia dobrego zdjęcia

Niestety, to jest często najbardziej pracochłonna i czasochłonna część całego przedsięwzięcia. Przyznaję się bez bicia, kilka razy zdarzyło mi się, że nie zrobiłem jakiegoś zdjęcia, bo ilość pracy jaką trzeba było w to włożyć była tak duża, że zwyczajnie lenistwo wygrało 😉

Selfie po “robocie” wśród plątaniny lin i taśm (fot. autor)

To nie powinno być żadnym zaskoczeniem. 99% atrakcyjnych zdjęć wspinaczkowych to te, które są zrobione z poziomu powyżej osoby wspinającej się. Wiąże się to nierzadko ze skomplikowaną logistyką – jak i gdzie zbudować sobie stanowisko, z którego będziemy mieli ciekawy kadr. Drugą, równie istotną sprawą jest to, w jaki sposób przebiega sekwencja ruchów na drodze. Jest to o tyle istotne, że będąc w niewłaściwym miejscu, fotografowany przez nas wspinacz może na zdjęciu np. zasłaniać sobie ramieniem twarz przy najciekawszym ruchu na drodze.

Ważne jest też, żeby zwrócić uwagę na to, jakie w danej chwili jest światło. Często lepiej poczekać ze zrobieniem zdjęcia na lepsze warunki, kiedy jest ono mniej ostre (bliżej linii horyzontu) lub schowane np. za drzewami dając ładne przebłyski i kontrasty, które nadają zdjęciu większą głębię.

Światło przebijające się przez drzewa daje przebłyski na drugim planie i miękkie oświetlenie głównego motywu (fot.autor)

Fotografujemy

OK, jesteśmy już wysoko na stanowisku, mamy perfekcyjne warunki, wspinacz właśnie startuje. Co dalej? Teraz najistotniejsze jest kadrowanie, wyczucie momentu i dużo czujności, bo jak wiemy w trakcie wspinania wiele może się wydarzyć.

Podstawą zdjęcia poza światłem jest odpowiedni kadr – które elementy są widoczne na zdjęciu i jakie jest ich rozmieszczenie. Zasad podziału kadru jest kilka, jednak najpopularniejszą i zarazem najprostszą jest tzw. zasada mocnych punktów. Jeśli podzielimy kadr czterema liniami na dziewięć części, to miejsca przecięć tych linii stanowią wspomniane mocne punkty. To właśnie w tych miejscach musimy starać się umieścić kluczowe elementy, na których chcemy skupić uwagę odbiorcy. Należy też pamiętać, że zdjęcie wspinaczkowe to nie tylko sam wspinacz, jego emocje i napięte ciało. Ważne jest też otoczenie w jakim się znajduje i najczęściej właśnie to jest decydujący czynnik, który sprawi, że zdjęcie będzie się wyróżniało na tle innych. Dlatego nie wolno zapominać o drugim planie.

Wykorzystanie mocnego punktu i elementów drugiego planu (fot. autor)

Gdy jesteśmy w jakimś atrakcyjnym miejscu warto też nieco odwrócić role i skupić się bardziej na otaczającym krajobrazie, traktując wspinacza tylko jako element całego kadru.

Oczywiście zasady są też po to, żeby je łamać. Czasami może okazać się, że dużo ciekawiej wyjdzie zdjęcie z głównym motywem w centralnej części kadru, zrobione pod światło, z krzywą linią horyzontu itp. czyli przeciwko wszystkim zasadom wpajanym jako święte i nietykalne. Najważniejsze to pozostać kreatywnym.

Krajobraz jako główny motyw plus wspinacz w mocnym punkcie (fot.autor)

Obróbka

Ponieważ zdjęcie prosto z aparatu to jedynie półprodukt, należy je przed publikacją obrobić. Czasy się zmieniły i o ile kiedyś cały ten proces zajmował długie godziny pracy w ciemni, teraz często zajmuje równie długie godziny jednak przed komputerem. Efekty są jednak warte poświęcenia tego czasu, bo już samo zwiększenie kontrastu i dosycenie kolorów potrafi kompletnie zmienić wygląd zdjęcia.

Tu dzieje się najwięcej magii 😉 (fot.autor)

Niestety nawet najlepszy aparat ma tę wadę, że rozpiętość tonalna jaką potrafi zarejestrować jest dużo mniejsza niż w ludzkim oku. Nierzadko zdjęcia są przez to dość „płaskie” lub kontrast pomiędzy jasnymi a ciemnymi partiami obrazu jest zbyt duży i trzeba im trochę pomóc w postprodukcji. Czasami różnica przed i po potrafi być naprawdę olbrzymia, zdjęcie nabiera dynamiki, co kompletnie zmienia sposób w jaki jest później odbierane.

Mam nadzieję, że choć temat jest bardzo obszerny, to przynajmniej minimalnie go rozjaśniłem. Nic nie uczy jednak lepiej niż praktyka, więc zachęcam przede wszystkim do próbowania i eksperymentowania. Co tu dużo mówić, sam cały czas się uczę i jeszcze długa droga przede mną. Wierzę jednak, że każdy kolejny fotograficzny eksperyment jest źródłem rozwoju i uczyni mnie lepszym fotografem.

Przed i po obróbce (fot.autor)